Diyalog Gazetesi
2023-11-03 13:16:44

TL Faizi Sert Yükseliyor. Faizler Kaç Olacak?

Ertuğrul BUĞRAHAN

ertugrul.bugrahan@hotmail.co.uk 03 Kasım 2023, 13:16

2023 yılı için enflasyon tahminlerini merkez bankası % 22’den % 58’e çıkarmıştı. Eylül ayında enflasyon aylık bazda 4,75 arttı ve yıllık enflasyon 2023 yılındaki yeni zirve olan % 61,5’e yükseldi. Artış trendi devam eden enflasyonun yanı sıra ekim sonu Türk lirası sepet kur bazında % 53 değer kaybı yaşamıştır. Dünyada 2022 yılında başlayan faiz artış politikaları Türkiye’de yeni ekonomi yönetimi ile 2023 başlayabilmiş ve Türk Lirası politika faizlerinin % 8,5’den % 35’e çıkmasıyla hali hazırda artmaya başlayan kredi ve mevduat faizleri yükselmeye devam ediyor. Keza Türkiye’de bankalar ortalamasın 3 ay vadeli mevduat faiz oranları yılbaşında % 24,17 iken ekim sonu itibariyle % 43,74’e yükseldi. Tüketici kredi faizleri ise % 59,91’e çıkarken Ticari kredi faiz oranları 9 aylık zaman zarfında % 14’den % 48’e fırladı. 
Yabancı Döviz Girişleri Başlamadı ve Döviz Mevduatları ise TL’ye dönmedi: 
Faizlerin artırılmasıyla doğru bir patikaya girildiği tüm uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından kabul edildi. Ancak yükselen mevduat faizlerinin hala enflasyonun altında kalarak negatif reel faiz sunması döviz mevduatların TL’ye dönmesini sınırlandırıyor. Zira doğru hamlelerle dahi henüz 2 yıldaki para politikası hatalarının bozduğu güven ortamının henüz tesis edilmediği gözlemleniyor. Zira yurt içindeki döviz mevduatları 2022 yılı sonunda 218 Milyar dolar seviyesindeyken ekim sonu itibariyle 202 Milyar dolara sınırlı bir azalma kaydetmiştir. Buna ek olarak ekonominin kurtuluş reçetesi olarak belirlenen yabancı sermaye ekonomi yönetiminin yoğun yurtdışı ziyaretlerine rağmen menkul kıymetlerde 30 Milyar dolayında yatay seyretmektedir. Yabancı doğrudan yatırımlar ise 100 Milyon dolar bandında düşük seviyeleri aşmamaktadır. 
Yılsonu Faiz Beklentileri: 
Uluslararası Yatırım Bankalarının ekonomistleri yaptıkları analizlerde 2023 yılsonu TL politika faizini % 40, 2024 için ise % 45 oranında değerlendiriyorlar. Bu tahminler TL mevduat ve kredi faiz oranlarında mevcut seviyelerin biraz daha yükseleceğine işaret ediyor. Sebeplerini incelediğimiz zaman risklerin yukarı yönlü olması enflasyonun ve Türk lirasındaki değer kayıplarının önünün kesilmesini zorlaştırıyor. Riskleri açacak olursak reel faiz getirisi sağlanmamasının yanı sıra bölgedeki savaşlardan dolayı jeopolitik risklerin yükselmesiyle petrol fiyatlarındaki artışın enflasyon üzerinde baskı yaratması söz konusu. Ayrıca yabancı yatırımlar üzerinde olumsuz etki yaratacağından dolayı döviz gelirlerinin yabancı yatırımcı, yereli döviz mevduat hesapları ve turizmden gelmesini kısıtlayıcı bir rol oynayabilir. Amerikan doları, İngiliz Sterlini ve Euro faiz oranlarının ise % 2 enflasyon hedefiyle büyük sürprizler olmazsa zirve seviyede olduğu ancak 2024 yılı sonuna kadar bu seviyelerde kalması beklenmektedir. Türkiye ve KKTC’de ise dolarizasyon yüksek olduğundan dolayı bankaların döviz mevduatlarına verdiği faiz oranları yabancı merkez bankalarının dahi gerisinde kalmakta ve bankaların döviz kredi faiz oranlarını yüksek olduğundan dolayı yabancı parada kar marjı yüksek normal olmayan şekilde yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum önceki yanlış para politikalarının piyasalarda oluşturduğu anomali halidir ve dengeye girip düzelmesi zaman alacaktır.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.