2015 Mali yıl sonuna ait Bütçe Ödenekleri ve yıl sonu gerçekleşen giderler ise;
2015 Bütçesi Mali Yılı Giderleri
2015 Mali Yılı Bütçesine ait Kamu Maliyesini yorumlayacak olursak; Personel Giderleri için öngörülen 2015 Bütçe ödeneği yetmemiş olup, yaklaşık %7,15’lik bir ödenek aşımı yaşanmıştır. Bu ödenek aşımını tabii ki belli başlı sonuçlara bağlayabiliriz. Bunlar;
• 2015 enflasyon tahmininin gerçekçi yapılmadığını ve gerçekleşen TÜFE rakamlarının personel giderleri için 2015 Bütçesindeki öngörülen ödeneğe yetmemesi, (tabii ki 2015 bütçesi hazırlanırken 2015 Mali yılı Bütçesi yasallaşırken, Bütçe açığının fazla çıkmaması da hedeflenmiş olabilir.)
• 2015 Bütçesi hazırlanırken personel ile ilgili detaylı çalışmanın ve öngörünün yapılmamış olmasından ötürü 2015 Bütçesinde yer alan ödeneğe yetmemesi,
• 2015 Mali yılında 84.868.499 TL’lik ek mesai ödenmesi. Ödenen bu ek mesai ödemeleri neticesinde, Kamu Maliyesinde Personel Giderleri ödeneğinin şişmesine ve 2015 Bütçesindeki öngörülen ödeneğin yetmemesi vb. gibi.
Faiz Giderleri için öngörülen 2015 Bütçesinde yer alan 150.000.000 TL’lik Kamu Borç Stoğundan oluşan Faiz Giderlerinin ödenmesi için konulan kaynağın sadece %3,24 oranında kullanılmıştır. Halbuki yaklaşık olarak Kamu Maliyesinin toplam Borç stoğu yaklaşık olarak 4.500.000.000 TL’dir (Kamu Maliyesinin borç stoğu yerel banklara, yerel kurumlaradır). Bu miktarın Yaklaşık %10 Faiz Gideri olsa yaklaşık olarak 400.000 TL daha mevcut borç stoğuna her yıl sonunda borç stoğuna yüklenmektedir. Halbuki 2015 Mali yılı Bütçesinde yeteri kadar ödenek konulmamış ve konan ödenek de kullanılmamıştır. Kullanılmayan bu ödenek Kamu Maliyesinin nakit sıkıntısından kaynaklanmaktadır. Fakat ödenmeyen ya da yapılandırılması olmayan bu Borç stoğu ülkenin geleceğinden çalmaktadır.
TC Yardım ve Krediler için öngörülen 2015 Bütçesinde yer alan 726.000.000 TL’lik ödeneğin % 82,70 oranında kullanılmıştır. Halbuki Kamu Maliyesinde nakit sıkıntısının üst seviyelerde olduğu bu günlerde, TC tarafından Hibe veya Yardım olarak verilen bu kaynağın hepsinin kullanılamaması hem Kamu Maliyesi hem de ülke ekonomisi açısından son derece üzücüdür. TC Yardım ve Krediler için öngörülen 2015 Bütçesinde yer alan 726.000.000 TL’yi detaylandırısak;
Yukarıdaki tablodan da analaşılacağı üzere, TC’nin alt yapı yatırımları için verilen ödeneğin %73,79’u, Savunma için %96,34, Reel Sektör için %101,18, Taşınmaz Mal Komisyonu başvuruları için %105,52 ve Reform Destekleme için %0 oranında 2015 bütçesinden kayanak kullanılmıştır. Ayrıca söz konusu TC Yardım ve Krediler için öngörülen 2015 Bütçesinde yer alan 726.000.000 TL’nin bir önceki yani 2014 yılından devirlerle ilgili ödenek (Tadil Ödenek) 1.177.808.435 TL dir. Bu kanağa bakarsak yani 2015 Mali yılı tadil ödeneğine bakacak olursak TC Yardım ve Krediler ödeneğinin sadece yaklaşık olarak %51’ini kullanılmıştır. Bu da aslında ada ülkesi ve izalasyonlar altında olan KKTC Ekonomisi açısından son derece vahim bir durumdur. Çünkü TC’den her ne ad altında olursa olsun gelen kaynak ülkemiz açısından son derece önemli olup, ülkenin gelişmesi açısından gerek altyapı gerekse reel sektör odaklı özel sektör destekleri bakımından çok çok önemlidir. TC tarafından yapılan bu yardım ve kredilerin daha aktif olarak kullanımı hem ülke Ekonomisine hemde Kamu Maliyesinin gelişimi ve desteği açısından son derece önemlidir.
Sonuç olarak; 2015 Mali Yılı Gider Bütçesi açısından etkin, verimli, şeffaf ve rasyonel kullanılması beklenen ve özlenendi. Dilerim 2016 Mali yılı Gider Bütçesin bu şekilde gerçekleşir.