Uzun bir aradan sonra, ülkedeki gelir dağılımındaki dengesizliği ele almaya çalışacağım. Bildiğiniz üzere Temmuz-Aralık 2018 TÜFE (Enflasyon) artışı KKTC devletinden maaş çeken her kesimin maaşlarına yansıtılması yasal bir zorunluluktur. Bu yasal zorunluktan yararlananları sıralayacak olursak;
• Kamu Gorevlileri Yıllık Maaş Baremleri,
• İşçilerin Saat Başı Ücretleri ve Baremleri,
• Güvenlik Kamu Görevlilerinln Yıllık Maaş Baremleri,
• Ögretmenlerin Yıllık Maaş Baremleri,
• Atatürk Ögretmen Akademisi Akademik Personelin Maaş Baremleri,
• Sözleşmeli Personel Aylık Maaş Cetvelleri,
• Kamu Calışanlarının Aylık Maaş-Ucretleri Tablosu (47/2010 Sayılı Yasa),
• Güvenlik Kamu Görevlileri Aylık Maaş Baremleri (47/2010 Sayılı Yasa),
• Sözleşmeli Personelin Aylık Maaş Cetvelleri (47/2010 Sayılı Yasa),
• Şehit Aileleri ile Malüllere Yardım Kuralları Altında Maaş Alan Zümrelerin Aylık Maaşları,
• K.T. Sosyal Sigortalar Yasasının 149-157 Maddelerinin I ve ll Numaralı Cetvellerinden Maaş Alan Zümmrelerin Aylık Maaşlarıdır.
Temmuz-Aralık 2018 TÜFE (Enflasyon) oranı Maliye Bakanlığı’nın 8 no.’lu ve 25.07.2018 tarihli Genelgesi ile yukarıda bahsi geçen kesimlerin Brüt maaşlarına %12,11 oranında artış ile Temmuz 2018 ayı sonunda uygulamaya girecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken, hükümet dar gelirli çalışanlara gelen maaş artışı ile gelir seviyesi yüksek olan çalışanlara gelen maaş artışlarındaki farkın ne kadar büyük olduğudur. Dar gelirli ile yüksek gelirli çalışanlar arasındaki maaş farkının nerede ise 6,5 (Altı buçuk) asgari ücret kadar olduğunu görebiliyoruz. Aşağıdaki tablo son maaş artışlarını özetler niteliğindedir.
Yukarıdaki skalaya baktığımızda ortaokul mezunu bir kamu çalışanı brüt 479 TL maaş artışı alarak brüt maaşı 3,673 TL olurken, bir müsteşar 1,885 TL brüt maaş artışı alarak brüt maaşı 17,457 TL olmuştur. Yukarıdaki tabloya bakarak çeşitli kıyaslamalar yapabilmek mümkündür. Burada asıl olan KKTC yurttaşları arasında gelir dağılımındaki uçurumların son 2-3 yıllık süreçde daha da arttığını söylemek sanırım yersiz olmaz. Yani düşük maaşlı çalışan ile yüksek maaşlı çalışan arasındaki gelir uçurumu inanılmaz dercede büyüktür.
Yine yukarıdaki maaş skalasına baktığımızda maaşların dolar cinsinden ne kadar da gerilediğini görebiliyoruz. Artış olmasına rağmen ortaokul mezunu yeni memurun (1/01) maaşı -92 USD azalmış. Üniversite mezunu yirmi yıllık memurun (16/08) maaşı -286 USD azalmış. Kısaca ülkede yaşanan devalüasyon sonrası tüm çalışan insanlarımızın alım gücü erimiştir. Yine maaşlara göre her çalışanın aldığı maaşlara göre ocak ayındaki alabileceği elektrik Kws’na oranla temmuz ayında alacağı Kws’ın ne kadar düştüğünü yukarıdaki tabloya bakarak görebilmekteyiz.
Halbuki çok değil, 2013 yılında dönemin Maliye Bakanı Sn. Ersin Tatar döneminde herkese eşit maaş artışına gidilerek (herkese eşit 100 TL ) dar gelirli ile yüksek gelirli arasındaki uçurum bir noktada önlenmeye ve dar gelirlinin maaşını artırmaya yönelik son derece önemli bir uygulama idi ( kaynak: //www.gundemkibris.com/iste-maas-artis-tablosu-49968h.htm). 2013 yılındaki yapılan eşit maaş artışı uygulaması aslında bugünlerde de uygulansa idi, dar gelirlinin yüksek seviyede hissettiği döviz devalüasyonunu daha az hissetmeleri sağlanabilinirdi. Fakat eşit maaş artışı uygulaması yapılmadı. Eşit maaş artışı uygulaması yapılsaydı, Bütçeye ek külfet de getirmeyecekti. Şöyle ki; Devlet Planlama Örgütü tarafından açıklanan %12,11’lik TÜFE uygulamasının Bütçeye toplam yükünü tüm kamu çalışanlarına bölünerek, yaklaşık 300 ve/veya 400 TL’lik net bir artış ile tüm çalışanlara eşit miktarda maaş artışı verilebilirdi. Tabii ki yasal düzenleme yapılarak. Geçmiş yıllarda yapıldığı gibi ama yapılmadı. Hâlbuki Başbakanımız Sn. Tufan Erhürman 29 Mart 2018 tarihinde “Bir sonraki dönemde hayat pahalılığı yansırken, daha az maaşı olana daha çok, daha çok maaşı olana daha az yansımasının mali çalışması Maliye Bakanlığı’nda başladı.” açıklamasını yapmıştı. (kaynak: https://twitter.com/bbbasin/status/979431205002194944). Fakat bu söylemin icraatta örtüşmediğini ve dar gelirli vatandaşlarımızı düşünen bir hükümetin şimdilerde olmadığını söylerken yanılmam. Yakın zamanda inşallah yanılırım.....