Sevgili okyucularımız, bu haftaki konumuz 2018 Mali Yılı Bütçesi’nin 8 aylık gerçekleşmeleri. Bilindiği üzere 2018 Bütçesi 5,815,000,000 TL olarak yasallaşmıştı. 2018 Mali Yılı Bütçe gerçekleşmelerinin 8 aylık giderler bacağına bakacak olursak (kaynak: file:///C:/Users/LEVENT/Downloads/GGG201808.pdf );
GİDERLER
• Toplam giderlerin % 55,46’si harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 56,66),
• Mahalli giderlerin % 58,17’si harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 66,36),
• Personel giderleri % 64,56’sı harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 72),
• Ek mesai giderleri 6 ayın sonunda harcanan miktar 65250,494 TL (2017 mali yılının 8 ayın sonunda harcanan miktar 45,930,531 TL), (ek mesai ödemeleri 3 ay geriden gelmektedir)
• Mal ve hizmet alım giderleri % 51,99’u harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 64,24),
• Cari transferler (maaş ve benzeri giderler) %66,45’i harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 64,03),
• Fon giderleri toplamının % 64,11’i harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 71,26),
• Döner sermaye giderleri % 56,68’i harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 57,49),
• TC yardım ve krediler toplamı % 37,76’sı harcanmış (2017 mali yılının 8 ayın sonunda % 40,55) (TC-KKTC Ekonomik İşbirliği Protokolünü’nün geç imzalanması sonucunda gerçekleşme geçen yıla oranla epeyi düşüş göstermiştir.).
2018 Mali yılı Bütçe Giderler bacağının 8 aylık gerçekleştirmelerinin tümüne baktığımız zaman genel olarak giderlerin 2017 mali yılı 8 aylık gerçekleşmelerine oransal olarak düştüğünü söyleyebiliriz. Bu düşüşü tasarruf olarak algılamak sadece ve sadece yanıltıcıdır. Çünkü bilindiği üzere 2016-2018 “TC-KKTC Ekonomik İşbirliği Protokolünün” geç imzalanması sonrasında TC’den kullanılacak kaynak kullanılamamış ve bütçe toplam gideri 2017 yılına oranla daha az gerçekleşmiştir. 2018 Mali yılında yine ek mesai ödemeleri rekorunun kırılması kaçınılmazdır. Çünkü 2018 mali yılının 8 ayın sonunda yaklaşık olarak 66 milyonluk KKTC hazinesi bir ödeme yapmıştır (ekmesai ödemeleri aslında 5 aylık olarak ödendiği görülmektedir. Çünkü ekmesai ödemeleri 3 ay geriden gelerek ödenmektedir.). Yılsonu ek mesai için yaklaşık toplam 150 milyonluk bir ödeme gerçekleşeceğini gören hükümet “tasaruf” tedbirleri altında bir takım yasal düzenlemeler yapmıştı. Bu yasal düzenlemeler sendikalar tarafından kabul görmeyince hükümet geri adım atarak 4 ayılık süre için brüt ek mesai ödemeleri üzerinden % 15 kesinti olacak şekilde düzenlemiştir. Bu kadar bir ödeme gerçekten “ekonomik krizin” her zerresinin hissedildiği bir dönemde kamu maliyesi için sonderece güç ve sıkıntılıdır. Bu uzlaşı sadece ve sadece günü kurtarmakla alakalıdır. Elde edilecek tassaruf miktarı 4 ayın sonunda 8-10 milyon kadardır. Her ötelediğimiz sorun gibi “ek mesai sorunu” da yıllardır kamu maliyesinin kanayan yarasıdır. Palyatif çözüm önerileri yerine yapıcı ve sonuç odaklı çözüm getirmek “ek mesai sorunu” için şart ve elzemdir. Bu sorun rotasyon temelinde aşılması en gerçekci yöntem olarak hala geçerliliğini korusada diğer ülke modelleri de incelenip, paydaşlarla birlikte bir uzlaşı kültürü ile kamu maliyesinin kanayan yarası olan “ek mesai sorununu” çözebiliriz.
DEVAMI YARIN