Bu gazetedekiler de dahil olmak üzere yazılarımda ve çeşitli ortamlardaki konuşmalarımda sık sık kullandığım normatif içerikli iki kavram var: klasik liberalizm ve liberteryenizm. Ama biliyorum ki, klasik liberalizme çoğu muhatabım aşina...

Bugün sütunumu George Mason Üniversitesi'nde (Virginia/ABD) iktisat profesörü Donald Boudreaux'ya bırakıyorum: ‘'Zenginlik sosyal olarak yaratılır; yeniden-dağıtım da sadece daha fazla insanın kendi emeklerinin semeresinden yararlanmasına...

Geçen haftaki yazımda Ekim ayı boyunca siyasî gündemi işgal eden Kürt sorununun çözümü için ‘'yeni bir barış süreci''nin başlayacağına ilişkin söylentiler etrafındaki gelişmeleri ve konuyla ilgili Cumhur İttifakı kaynaklı...

Son iki haftanın siyasî gelişmeleri kamuoyunda hükümetin Kürt sorununun barışçı yoldan çözümünü amaçlayan yeni bir süreci başlattığı kanaatini doğurmuş bulunuyor. Hatırlanacağı gibi, bu yöndeki gelişmelerin ilk işareti MHP lideri...

Bugün yirmi yıl önceki bir yazmı biraz kısaltılmış olarak ve ufak-tefek düzeltmelerle birlikte sizinle paylaşmak istiyorum:  Otuz yılı aşkın bir süredir onlarca dergiyi izlemiş, bunların bir kısmında yazmış ve Liberal Düşünce...

Kurucularından olduğum, bugünlerde 10. yılını dolduran Özgürlük Araştırmaları Derneği'nin yaptığı bir değerler araştırmasının sonuçları geçenlerde açıklandı ( file:///C:/Users/merdo/Downloads/Turkiyede-Liberal-Degerler.pdf.)...

Günlük dilde ‘'parlamento'' ile ‘'Meclis'' (veya yasama organı) terimleri genellikle aynı anlamda kullanılmaktadır. Oysa gerçekte parlamento başka, Meclis başkadır ve her meclis parlamento değildir. Malum, temsilî-demokratik...

‘'Barış içinde bir arada'' yaşamanın çağımızda öncelikli bir problem olarak ortaya çıkmış olması modern toplumların yapısından ve örgütlenme tarzından kaynaklanmaktadır. Malum, modern toplumlar genellikle kendilerini...

Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvurunun yıldönümü ve Mahkemeye son atanan üyenin and içmesi vesilesiyle yapılan törende Mahkeme'nin Başkanı tuhaf bir konuşma yaptı. O kadar tuhaf ki, bu konuşma hakkında dindar-muhafazakâr bir gazeteci...

Bugün sütunumu bir konuk yazara bırakıyorum Bu gibi politikalar Vietnam ekonomisine büyük zarar vermiştir. Fakat ekonomisi tekleyip sonra da çöktükçe, Vietnam'da 1970'lerin sonu ile 1980'lerin başında şaşırtıcı/inanılmaz...

Bugün sütunumu bir konuk yazara bırakıyorum Phung Xuan Vu kardeşiyle beraber yiyecek dağıtım merkezine gittiğinde tam sekiz yaşındaydı. Açlıktan karnı ağrıyordu ve endişeliydi; gıda karnesini kaybedeceğinden veya yiyecek dağıtan görevliler...

Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni adlî yılın başlaması münasebetiyle yaptığı konuşmada ‘'darbe anayasası''ndan ve ‘'üstünlerin hukuku''ndan kurtulma ihtiyacından söz ederek bilmem kaçıncı defa muhalefete ‘'yeni...

Liberalizm dar anlamda bir ideoloji olmaktan ziyade zengin çeşitlilik içeren bir düşünce geleneğidir. Vaktiyle Gerald Gaus ve Eric Mack Handbook of Political Theory'de (2004) benimsediği temel değerden hareketle bu geleneği ‘'özgürlük...

Malum, Abraham Lincoln ünlü Gettysburg Nutku'nda (1863) demokrasiden kısaca ‘'halkın halk tarafından halk için yönetimi'' (‘'government of the people, by the people, for the people'') olarak söz etmişti. Bu...

‘'Adalet ve Kalkınma Partisi'' birkaç gün önce kuruluş yıldönümünü kutladı. Ben de bu vesileyle, yasal konumu itibariyle bir siyasî parti olarak bilinen AKP'nin gerçekte nasıl bir toplumsal formasyon olduğunu teşhis etmek...

Bu hafta içinde medyaya yansıyan iki haber özellikle üzerinde durulmayı hak ediyor. Bunlardan birinde dünyanın en büyük savunma şirketleri (ilk yüz) arasına ilk defa bu yıl beş Türk şirketinin de girdiği belirtiliyor. Tahmin edilebileceği...

Toplumların benimsedikleri değerlerin neler olduğunu belirlemek için çeşitli yerli ve yabancı kuruluşlar zaman zaman araştırmalar yaparlar. Ama bu her zaman onlara doğrudan doğruya hangi değerleri benimsediklerini sorarak yapılmaz; doğrusunu...

Amerikalı iktisatçı Peter Boettke yazıyor: ‘'Kadim efsaneye göre, bir Roma imparatorundan şarkı söyleme yarışmasına katılan iki kişi arasında karar vermesi istenmiş. İmparator ilk yarışmacıyı dinledikten sonra, ikincinin ilkinden...

Geçenlerde gazetelerde bir hafta arayla iki ilginç haber yayımlandı. Tarih olarak daha yeni olanın başlığı şöyle: ‘'En fazla sansür yolsuzluk haberlerine''. Haber şöyle devam ediyor: ‘'Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü...

‘'Devletsiz Hukuk'' serisinin bu son yazısında 20. yüzyılın önde gelen klasik liberal düşünürü Friedrich A. Hayek'in (1899-1992) ‘'devletsiz hukuk''la ilgili görüşlerini gözden geçireceğim. Hayek kariyerine...

Vaktiyle Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) yan kuruluşu olarak bilinen ‘'Ülkü Ocakları''nın genel başkanlığını da yapmış olan Sinan Ateş'in kurban gittiği cinayetin soruşturulması etrafında gelişen -en hafif...

Bir gazetenin 27 Haziran tarihli nüshasında ‘'Erdoğan normalleşme defterini kapattı'' başlığıyla verdiği haber, paradoksal gibi görünse de, aslında Türkiye siyasetinin yeniden son yıllarda alıştığımız ‘'normal'ine...

Geçen yazıda ‘'Devletsiz Hukuk'' yaklaşımının biri hukukçu diğeri iktisatçı olan yaşayan iki temsilcisinin -John Hasnas ve Bruce Benson'ın- görüşlerine göz atmıştım. Bugün ise devletsiz hukuk öğretisinin hayatta...

Bugün sütunuma geçen yıl Özgürlük Araştırmaları Derneği için kaleme aldığı iktisadî analizin Sonuç kısmıyla, değerli dostum ve meslektaşım iktisatçı Prof. Dr. Mustafa Acar'ı konuk ediyorum. Analizin tamamına şu adresten ulaşabilirsiniz:...

Hukukun mahiyeti hakkında çağımızda baskın olan görüş, onun belli bir irade tarafından bilinçli tasarım eseri olarak yaratılmış olan bir kurallar sistemi olduğunu varsayar. Bir zamanlar bu irade kralların, sultanların, padişahların keyfî...

‘'Türkiye toplumu olarak bizim temel problemimiz şudur: Bizim ne hür ve medenî bir hayata temel oluşturacak ortak değerlerimiz, ne de bu değerleri koruyacak kurumlarımız var.''  Bugüne kadarki sosyal bilim okumalarım ışığında...

(Aşağıda 21 yıl önce başka bir gazetede çıkmış olan ‘'Piyasa ve Özgürlük'' başlıklı yazımı tekrar okuyucularımın dikkatine sunuyorum) Merkezî plancılığa dayanan 'komuta ekonomisi”nin dramatik başarısızlığının...

Malum, Türkiye'deki eğitim sisteminin dayandığı ilkeler ve değer tercihleri, yapısı ve işleyişi bakımlarından toplumumuzun büyük sorun alanlarından birini oluşturuyor. Bugünlerde de ilk ve orta öğretim müfredatında hükümetin yapmaya...

Bugünlerde, geleneksel kamusal söylemimizde pek yeri olmayan, askerlikle ilgili yeni bir konu, 'vicdanî red” konusu tartışılıyor. Bu tartışma bana da epeydir yazmak istediğim bir konuyu ele alma fırsatı verdi.  Vicdanî red, bir kişinin...

Günümüzdeki önde gelen liberal siyaset filozoflarından David Schmidtz (d. 1955) geçen yıl yayımlanan son kitabı Living Together: Inventing Moral Science (Beraber Yaşama: Ahlâk Biliminin İcadı) adlı kitabının bir yerinde da şöyle yazıyor:...

İktidardaki AKP-MHP koalisyonunun ‘'yeni anayasa'' çağrıları hiç gündemden düşmüyor. Hatırlanacağı gibi, geçen sonbaharda Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın düzenlediği Anayasa Sempozyumu'nun da...

Zaman zaman 'Niye bizim de bir kanunumuz yok?” diye şikâyet eden insanlar görür veya duyarsınız. Hatta kimileri 'bizim de bir kanunumuz olsun”u ana davaları haline getirir ve böylece ömürlerini kendi hayat alanlarını devletin düzenlemesi...

Geçenlerde facebook sayfamda Amerikalı müteveffa iktisat Profesörü Walter Williams'tan şu alıntıyı paylaşmış ama herkesçe doğru anlaşıldığından emin olamamıştım:  ''Yoksulluk bir sır değildir; o tarih boyunca dünyanın...

Geçen Pazar günü yapılan yerel seçimlerin ortaya çıkardığı siyasî manzara malum: Türkiye genelindeki performansları bakımından Cumhuriyet Halk Partisi %38 oy oranıyla birinci sıraya yükselirken, İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi %35.5'lik...

Bugün Türkiye'de seçim var. Bu bir mahallî seçim olmasına rağmen ülke aşağı yukarı üç aydır bir genel seçim havası yaşıyor. Oysa yurttaşlar bugün milletvekillerini veya cumhurbaşkanını seçmek için değil yerel yönetim organlarını...

Bizim gençliğimizde, kabaca 70'li yıllarda yani, milliyetçi-muhafazakâr kesimlerin siyasî hedeflerinin ve sloganlarının merkezinde ‘'antikomünizm'' yer alıyordu. Bir kişi veya grubu ‘'komünist'' olarak yaftaladınız...

Şu müessif gerçeği artık kabul edelim: Türkiye'de toplumun çoğunluğunun zihin dünyasında ‘'hak'' fikrinin yeri yoktur. Oysa hak fikri ‘'bireysel egemenlik'' düşüncesiyle ve kişinin kendisini ahlâkî özne...

İngiliz filozofu William Godwin (ö. 1836) bir keresinde şöyle yazmıştı: 'Eğitim gibi güçlü bir mekanizmayı ne olduğu apaçık belli olan bir kurumun yönetimi altına koymadan önce, ne yaptığımızı çok iyi düşünmemiz gerekir. Devlet...

Kabaca 2011 yılından itibaren ülkemizin hemen hemen her bakımdan bir gerileme sürecine girdiği ve 2017'de yapılan otoriter başkanlıkçı Anayasa revizyonunun 2018 yazında yürürlüğe girmesinden sonra bu sürecin daha da hızlandığı maalesef...

Başlıktaki soruyu ünlü siyaset teorisyeni John P. Plamenatz'ın (1912-1975) siyasî itaat yükümlülüğünü tartıştığı Consent, Freedom and Political Obligation (1968) adlı kitabındaki bir pasajdan uyarladım. Cevabını da esas olarak...