Mustafa ERDOĞAN
31
Oca 2021
Reformdan önce kendinizi düzeltmeniz gerekmez mi?
Medyaya yansıyan haberlere bakılırsa, hükümet yeni bir ‘'reform paketi'' hazırlığındaymış. Esasını ‘'İnsan Hakları Eylem Planı''nın oluşturacağı söylenen Yargı Reformu Paketi siyasî partiler yanında...
MAKALEYİ OKU24
Oca 2021
Türkiye istihbarat devleti
Hatırlanacağı üzere, AKP iktidarı 2014 Mayısı'nda çıkardığı bir yasayla Millî İstihbarat Teşkilâtı'nı yeniden düzenlemişti. O münasebetle yazdığım bir yazıda şöyle demiştim: ‘'AKP sayesinde güvenlik ve istihbarat...
MAKALEYİ OKU17
Oca 2021
‘’Hakikat sonrası’’ çağ ya da ‘’Toplum içinde toplum’’
Malum, ‘'hakikat-sonrası'', ‘'hakikatin ölümü'' vb. deyimlerin ima ettiği fenomen neredeyse bütün dünyada son birkaç yılın entelektüel-politik gündeminin baş sıralarında yer alıyor. Bu ve benzeri terimlerle,...
MAKALEYİ OKU10
Oca 2021
Siyasî patoloji olarak popülizm
Amerika Birleşik Devletleri'nde Demokrat Parti adayı Joe Biden'a başkanlık yolunu açan seçimin sonucunu Trump ve taraftarlarının kabul etmek istememesinin yol açtığı kitlesel olayların 6 Ocak günü Kongre'nin basılmasıyla sonuçlanması...
MAKALEYİ OKU03
Oca 2021
‘’İyi toplum’’ nedir?
‘'İyi toplum''un mahiyeti kadim zamanlardan beri siyaset felsefesinin ana ilgi konusu olmuştur. Klasik anlayış ‘'iyi toplum''un ne olduğu sorusunu kişisel erdem temelinde cevaplandırıyor ve böylece iyi toplumun esas...
MAKALEYİ OKU27
Ara 2020
‘’AİHM kararı bizi bağlamaz’’ ne demektir?
Cumhurbaşkanı Erdoğan hafta içinde iki ilginç açıklama yaptı: Önce, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Selâhattin Demirtaş'ın derhal serbest bırakılmasını öngören kararı vesilesiyle, ‘'Bu karar bizi bağlamaz''...
MAKALEYİ OKU20
Ara 2020
Türkiye’nin çıkmazı yahut kaçırılan fırsatlar
On beş yıl önce bir vesileyle kaleme aldığım ‘'Türkiye İçin Bir Demokratikleşme ve Sivilleşme Perspektifi'' başlıklı raporun bir yerinde şöyle yazmıştım: ‘'(İ)çinde bulunduğumuz iki binli yıllarda Türkiye...
MAKALEYİ OKU13
Ara 2020
İfade özgürlüğü: Olmadan olmaz
Geçenlerde, ilâhiyatçı bilim adamı Prof. Dr. Mustafa Öztürk'ün kendi uzmanlık alanıyla ilgili bir konuda vaktiyle dile getirmiş olduğu ‘'heretik'' sayılan görüşleri nedeniyle dinci çevrelerden gördüğü baskı sonucunda...
MAKALEYİ OKU06
Ara 2020
Türkiye’de devlet ve toplum
‘'Devlet ve Toplum'' ifadesi insanların zihninde genellikle devletle toplumun organik olarak bağlantılı olduğu ve devletin toplumun bir türevi olduğu çağrışımı yapar. Aslına bakılırsa, organik bağlantıyı bir yana bırakırsak,...
MAKALEYİ OKU29
Kas 2020
Sorun sadece ‘’Hükümet Sistemi’’ değil
Son zamanlarda Türkiye siyasetinin hâlihazırda içinde bulunduğu çok yönlü sorunu ‘'hükümet sistemi'' sorunundan ibaret olarak görmek yönünde yaygın (ve yanlış) bir eğilim var. Meseleye böyle bakıldığı için, soruna çözüm...
MAKALEYİ OKU22
Kas 2020
‘’Reform Vaadi’’nden sonra
Geçen haftaki yazımda AKP hükümetinin reform vaadi izlenimi yaratan açıklamalarını ihtiyatlı bir iyimserlikle karşılamıştım. Aradan geçen bir hafta içindeki gelişmelere bakınca, ne yazık ki bu konuda ‘'ihtiyatlı iyimserlik''in...
MAKALEYİ OKU15
Kas 2020
Reform vaadi: Bir iyi bir kötü haber
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hafta içinde partisinin grup toplantısında yaptığı açıklamalar kamuoyu tarafından iktidarın bir reform hazırlığı içinde olduğu şeklinde algılandı. Eğer bu izlenim doğruysa, önümüzdeki aylarda hükümetin...
MAKALEYİ OKU08
Kas 2020
İktidar tutkusu ve ‘’Büyük adamlar’’
Lord Acton'ın (1834-1902) meşhur vecizesini hemen hemen herkes bilir: 'İktidarın yozlaştırma eğilimi vardır, mutlak iktidar ise mutlaka yozlaştırır.” Aslına bakılırsa, Türkçe 'yozlaştırma” kelimesi bu sözün bağlamında...
MAKALEYİ OKU01
Kas 2020
İslâm, hoşgörü ve şiddet
Fransızlar iki hafta önce bir öğretmenin başı kesilerek öldürülmesi dehşetine tanık oldular. Vahşetin fâili maalesef bir Müslümandı. Bu vahşînin sözüm ona gerekçesi de, maktul öğretmenin derste öğrencilerine Charlie Hebdo dergisinin...
MAKALEYİ OKU25
Eki 2020
‘’Bizde öyle bir kayıt yok’’
Mayıs 2014'te kaleme aldığım ‘'Güvenlik Devletine Doğru'' başlıklı yazıda şöyle demişim: ‘'Millî İstihbarat Teşkilâtı'nın yapısını ve işleyişini yeniden düzenleyen malum kanunu çıkarmak suretiyle,...
MAKALEYİ OKU18
Eki 2020
Cumhurbaşkanlığı ve dindarlık
Türkiye Cumhuriyeti'nin yurttaşları olarak, son yıllarda kamusal pozisyonları işgal edenlerin sözleri ve eylemleriyle makamlarının kamusal niteliğiyle uyuşmayan duruşlar sergilemelerini kanıksamış durumdayız. Böyle davrananların başında...
MAKALEYİ OKU11
Eki 2020
‘’Adalet mülkün temelidir’’
Özgürlük, barış ve eşitlik gibi adalet de temel ahlâkî değerlerden biridir. Kadim çağlardan beri adalet ‘'erdemli'' insanın olduğu kadar, ‘'iyi toplum''un da karakteristik özelliklerinden biri sayılmıştır....
MAKALEYİ OKU04
Eki 2020
Anayasa Mahkemesi neden önemlidir?
İnsan haklarına ve hukukun üstünlüğüne bağlı sahici demokratik bir rejim için Anayasa Mahkemesi vazgeçilmez önemdeki bir kurumdur. Bununla tutarlı olarak, popülist- otoriter rejimlerin hedef tahtasına koydukları kurumların başında da yine...
MAKALEYİ OKU27
Eyl 2020
‘’Türk Devleti’’nin doğası
Benim genel olarak devletin, ama özellikle de ‘'Türk Devleti''nin doğası hakkında iyimser olmadığım hiç değilse okuyucularım için sır olmasa gerektir. Kanaatimce, devletin hayırhah bir kurum olduğu inancı modern insanın başta...
MAKALEYİ OKU20
Eyl 2020
Yeniden normalleşmek kolay olmayacak
AKP yönetiminin son yıllarında Türkiye'nin sistemi art arda gelen olağandışılıklar tarafından şekillendirildi ve her bakımdan normalden uzaklaştı. Covid-19 salgınının etkilerini saymazsak, söz konusu olağandışılıklar esas olarak...
MAKALEYİ OKU13
Eyl 2020
Kemalist vesayetten AKP vesayetine
Beş yıl kadar önce ‘'Bir Vesayet Kurumu Olarak Devlet'' başlıklı bir deneme kaleme almıştım. Orada modern devletin en büyük vesayetçi kurum olduğunu belirtmiş ve şöyle devam etmiştim: Devlet ‘'vesayetçidir, çünkü...
MAKALEYİ OKU06
Eyl 2020
‘’Millî ve manevî değerler’’, ahlâk ve din
Milliyetçi-muhafazakârlar ve özellikle de onların siyasetteki temsilcileri başta gelen normatif referansları olarak sık sık ‘'millî ve manevî değerlerimiz''e atıf yaparlar. Şimdilerde buna bir de ‘'yerlilik ve millîlik''...
MAKALEYİ OKU30
Ağu 2020
Cumhuriyet’le hesaplaşmak
Adalet ve Kalkınma Partisi yönetiminin Cumhuriyet'in resmî sembol ve ritüellerini onaylıyor görünmekten kaçındığı sır değil. Bunun somut göstergelerinin gitgide daha sık ve belirgin bir şekilde ortaya çıkması son yıllarda iyice göze...
MAKALEYİ OKU23
Ağu 2020
Müjdelere muhtaç Türkiye!
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hafta başında millete bir müjde vereceğini açıklamasının ardından herkes müjdenin ne olabileceği hakkında tahmin yürütmeye başladı. Bu arada Reuters haber ajansı Erdoğan'ın millete müjdesinin Karadeniz'de...
MAKALEYİ OKU16
Ağu 2020
Türkiye siyasetinde hareketlilik
Son bir hafta içinde Türkiye siyasetinde belirgin bir hareketlilik gözleniyor. Epey bir zamandır ekonomiyle ilgili olarak izlenen yanlış politikalar ve alınan yanlış kararların salgının etkisiyle daha da ağırlaşan faturası doların TL karşısında...
MAKALEYİ OKU09
Ağu 2020
Temel sorun şiddet kültürüdür
Son haftalarda İslâmî çevrelerin başını çektiği, İstanbul Sözleşmesi'ne karşı yürütülen kampanya dolayısıyla aile içi şiddet, özellikle de kadınlara karşı şiddet meselesi gündemin baş sıralarına yerleşmiş bulunuyor. İslâmcılar...
MAKALEYİ OKU02
Ağu 2020
Kılıç sevdası, adalet ve din
Malum, camiye çevrilen Ayasofya'da kılınan ilk resmî-törensel Cuma namazında Diyanet İşleri Başkanı hutbeyi elinde kılıçla okudu. Daha da tuhaf olanı, Başkan daha sonra aynı yerde kıldırdığı bayram namazında da minbere kılıçla...
MAKALEYİ OKU26
Tem 2020
Hukuk Fikri, Evrensel Hukuk ve Medeniyet
Son yıllarda Türkiye'de neredeyse her gün bir hukuk skandalı veya en azından ağır bir hukuk ihlâli yaşanmaktadır. Benim de epey bir süredir kendime dert edindiğim bu büyük sorun, siyasî olarak bakıldığında, 2016'daki darbe girişiminin...
MAKALEYİ OKU19
Tem 2020
Devleti sınırlamak sahici bir ihtiyaçtır
Devlet karşısında aldıkları tutum bakımından insanları kabaca iki ana gruba ayırabiliriz. Birinci grupta devletin varlığının meşru olduğuna inananlar yer almaktadır. Bunların bir kısmı bunu ‘'anarşi''den kaçınmak ‘'ihtiyacı''na...
MAKALEYİ OKU12
Tem 2020
Türkiye’nin siyasî ve idarî görünümü
Hâlihazırda Türkiye'nin gerek siyasetinde gerekse kamu idaresinde hâkim olan anlayış ve uygulama, maalesef, sadece hür-demokratik rejim standartları açısından değil, medenilik standartları açısından da kabul edilebilir olmaktan uzaktır....
MAKALEYİ OKU05
Tem 2020
Gün ‘Savunma mesleği’ne sahip çıkmak günüdür
Bilindiği gibi, avukatlık ‘'kamu hizmeti'' özelliği taşıyan bir ‘'serbest'' meslektir. Avukatlığın bir ‘'kamu hizmeti'' sayılması, avukatların devletin temel hukukî işlevlerinden biri olan ‘'yargı(lama)''...
MAKALEYİ OKU28
Haz 2020
Türkiye Kürt sorununu çözmeden özgürleşemez
Türkiye'de devletin birlik-bütünlüğü ve bekâsı ile milletin birlik-bütünlüğü ve bekâsı, aralarındaki uzlaşmaz görünen görüş ayrılıklarına rağmen, laikçilerle dincileri birleştiren önceliklerdir. Esasen, ‘'devletçilik''...
MAKALEYİ OKU21
Haz 2020
Bir ‘çıkış stratejisi’?
Türkiye epey bir zamandır ziyadesiyle sıkışmış bir durumda. Mevcut sistem kurumlarından insan malzemesine kadar akla gelebilecek hemen hemen her alanda dramatik bir iflâsı yaşıyor. O kadar kapsamlı bir iflâs manzarasıyla karşı karşıyayız...
MAKALEYİ OKU14
Haz 2020
De Tocqueville ve Demokratik Despotizm
‘'Demokratik Uluslar Ne Tür Bir Despotizmden Korkmalıdırlar.” Bu, Alexis de Tocqueville'in ünlü Amerika'da Demokrasi adlı kitabının 2. Cildinde yer alan bir bölüm başlığıdır (Democracy in America, II, 1961, 378-84). Düşünürün...
MAKALEYİ OKU07
Haz 2020
Aydın ve entelektüel
Türkçede ‘'aydın'' ve ‘'entelektüel'' kelimeleri genellikle aynı anlamda kullanılmaktadır. Buna göre, aydın ve entelektüellerin ayırt edici özelliği bunların okuyan-yazan, kültürlü ve düşünen kişiler...
MAKALEYİ OKU31
Mayıs 2020
Barış ve adalet: Hangisi önce gelir?
Günümüzün önde gelen özgürlükçü düşünürlerinden Chandran Kukathas ‘'Liberal Takımadaları'' (Liberal Archipelago, 2003) adlı baş eserinde ve başka bazı yazılarında, ısrarla, siyaset felsefesinin ele alması gereken asıl...
MAKALEYİ OKU24
Mayıs 2020
Demokrasiyi kilitleyen düşman kardeşler
Çeyrek yüzyıl önce kaleme aldığım 'Alternatif Fobiler: Din ve Demokrasi” başlıklı yazıyı şöyle bitirmiştim: 'Sonuç olarak, Türkiye'de demokrasinin en temel açmazı, yukarıda işaret edilen iki-yönlü kıskaçtan bir türlü...
MAKALEYİ OKU17
Mayıs 2020
‘’Özerk kurumlar’’ mı dediniz?
Liberal-demokratik rejimlerin gayet anlamlı sembolleri bunlar: parlamento, özerk kurumlar, bağımsız yargı. Parlamento, toplumun demokratik temsilcilerinin kamusal meseleleri halka açık bir şekilde tezekkür edip karara bağladıkları yer;...
MAKALEYİ OKU11
Mayıs 2020
Rejim kavramları
Günlük dilde siyasî rejimlerle ilgili terim ve sıfatlar çoğu zaman yanlış kullanılmaktadır. En azından Türkiye'de bu konuda akademik dil de maalesef yeterince özenli değildir; zaman zaman sosyal bilimcilerin bile bu kavramları gelişigüzel...
MAKALEYİ OKU03
Mayıs 2020
Sorun Diyanet İşleri Başkanlığı’nın varlığıdır
Diyanet İşleri Başkanı'nın geçen haftaki Cuma hutbesi başta LGBT topluluğu olmak üzere pek çok kesimin tepkisini çekti. Tepki özellikle Başkanın şu sözlerine yönelikti: 'İslam, zinayı en büyük haramlardan kabul ediyor. Lutiliği,...
MAKALEYİ OKU