Günlük dilde siyasî rejimlerle ilgili terim ve sıfatlar çoğu zaman yanlış kullanılmaktadır. En azından Türkiye'de bu konuda akademik dil de maalesef yeterince özenli değildir; zaman zaman sosyal bilimcilerin bile bu kavramları gelişigüzel...

Diyanet İşleri Başkanı'nın geçen haftaki Cuma hutbesi başta LGBT topluluğu olmak üzere pek çok kesimin tepkisini çekti. Tepki özellikle Başkanın şu sözlerine yönelikti: 'İslam, zinayı en büyük haramlardan kabul ediyor. Lutiliği,...

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ünlü romancı Mario Vargas Llosa 2001 yılında Foreign Policy dergisinde yayımlanan ‘'Özgürlük Kültürü'' başlıklı denemesinde şöyle yazıyor:  ‘'Kültürlerin bize öğrettiği en...

Önümüzdeki günlerde modern Türkiye'nin tarihindeki iki önemli ama karşıt-anlamlı olay art arda gündeme gelecek: Kimilerimiz 23 Nisan'da Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşunu (1920) kutlarken, kimilerimiz -ve kimileri- de 24 Nisan'da...

John Locke ünlü Sivil Yönetim Üstüne İkinci İnceleme adlı eserinde, insanlığın devletli toplumdan önceki ‘'tabiat hali''ni sadece ‘'özgürlük''le değil, siyasî ‘'eşitlik''le de tanımlamıştı....

Bugün bazı yazılarımda kullandığım ''hukukî modernleşme'' terimiyle neyi kast ettiğimi Türkiye'nin tecrübesiyle bağlantılı olarak açıklamak istiyorum. Hukukî modernleşmenin bir anlamı ''tedvin''...

Bir süredir içinde bulunduğumuz olağanüstü şartlar sona erdiğinde yine ülkenin kalıcı gündemiyle baş başa kalacağız. Daha önce bu gündemin ana başlıklarını ''özgürlük, adalet, barış ve refah'' olarak özetlemiştim....

Malum, bugünlerde Coronavirüs salgını bütün dünyayı, bu arada ülkemizi de eşine az rastlanır bir krizle karşı karşıya bırakmış bulunuyor. İnsanlık neredeyse bir bekâ sorunu yaşıyor.  Tabiî, hemen aklımıza özgürlük-güvenlik...

Geçen 9 Mart günü Adam Smith'in ünlü ‘'Ulusların Zenginliği'' (1776) adlı eserinin yayımının 244. yıldönümü idi. Adam Smith (1723-1790) modern iktisat biliminin kurucusu sayılan bir ‘'İskoç Aydınlanması''...

Türkiye'nin son yıllarda uğradığı değişimin birçok sorunlu yanı olduğu muhakkak. Ancak, hepimiz neredeyse tamamiyle siyasete odaklandığımız için, genellikle sadece bu alanda ortaya çıkan sorunları görüyoruz: Tek kişinin keyfî yönetimi,...

Bu gazetede çıkan ilk yazımın üstünden bir yıl geçti. Okuyucularımın fark etmiş olabilecekleri gibi, yazılarımda esas olarak daha önceki fıkra yazarlığı tecrübelerimde de izlediğim yöntemi izlemeye çalıştım: güncel olayları sadece...

Yargı liberal-demokratik rejimlerin kilit kurumudur. Bu tür rejimlerde yargının başlıca iki işlevi vardır. İlk olarak, yargı, rejimin güç ve yetki konfigürasyonunda ‘'fren ve denge'' mekanizması olarak yer almak suretiyle siyasî...

Ekim 2017 tarihli bir yazımda, Erdoğan'ın iktidarının dayandığı koalisyonun çatırdaması yoluyla güç dengesinin Reis'in aleyhine dönmesi ihtimaline işaret ederek şöyle yazmıştım: ''Bana öyle geliyor ki, bu koalisyonun...

Bugün itibariyle Türkiye'de devlet tıkanmış ve hatta iflasın eşiğine gelmiş bulunuyor. Hem içte hem de dışta… Kelimenin çağrıştırabileceği gibi sadece malî bir iflâsı kast etmiyorum. Siyasî, idarî, iktisadî kavramlarının ima...

İfade özgürlüğü konusunda Türkiye'de tam bir ikiyüzlülük yaşanıyor. Neredeyse herkes ifade özgürlüğünün vazgeçilmez değerde olduğunu ve genel bir temel hak teşkil ettiğini söylüyor veya en azından buna inandığı görüntüsü...

Hukuk, toplum olarak var olmanın zorunlu bir şartıdır. Eski bir Latin vecizesinde dendiği gibi, ‘'Nerede toplum varsa, orada hukuk da vardır.''  Onun için, bir toplum için hukukun yokluğu herhangi bir eksiklik değil, onun insanca...

Son yıllarda Türkiye'de siyaset yapma tarzına ârız olan, birbiriyle ilişkili iki yönelim özellikle dikkat çekiyor. Bunlardan biri, kitlelerin bilgisizliğine diğeri ise komplocu mantığına yatırım yapmaktır. Popülizm de bu ikisini birbirine...

Son yıllarda Türkiye'de siyaset yapma tarzına ârız olan, birbiriyle ilişkili iki yönelim özellikle dikkat çekiyor. Bunlardan biri, kitlelerin bilgisizliğine diğeri ise komplocu mantığına yatırım yapmaktır. Popülizm de bu ikisini birbirine...

Cumhurbaşkanı bir konuşmasında şöyle diyor: ‘'Geçenlerde bir namussuz bir alçak kızımızın yüzüne kezzap atıyor. Mahkeme 13 yıl ceza veriyor. Kızımızın gözü gidiyor. Kanunun en yüksek oranı bu. Şimdi diyorum ki ben de, bunu...

Çoğu kimse farkında olmasa da, siyasî özgürlükle iktisadî özgürlük aynı gerçeğin iki farklı görünümü ve dolayısıyla birbirinin tamamlayıcısıdırlar. Çünkü bunların her ikisi de ‘'özgürlük'' temel değerinin...

Modernlik daha önce de hiç eleştirilmemiş değildi ama özellikle son on yıllarda postmodern söylemin düşünce ve kısmen de bilim dünyasında etkili olmaya başlamasıyla birlikte bu eleştiriler hem arttı, hem de daha sistematik hale geldi. Aslına...

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 17 yıllık iktidarının –bakış açınıza göre- ‘'hayal kırıklığı''yla veya ‘'fiyasko''yla sonuçlanmasından herkesin, bu arada kurulma aşamasındaki yeni partilerin de alacağı...

Liberallerin çoğuna anlaşılabilir gelmeyen bir olgu var: ‘'Uygarlığımızın da temellerini oluşturan bireysel özgürlük ve özerklik; herkesin özgürlük ve dokunulmazlık temel haklarına ve hukukun üstünlüğüne dayanan hür bir siyasî...

 ‘'İnsan hakları'' derken hukukî olmaktan önce ahlâkî bir kategoriyi kast ediyoruz. İnsan hakları kişilerin şu veya bu toplum veya kültürün mensupları yahut bir hukukî ilişkinin tarafları olarak değil de insanlar olarak...

Devlet yönetiminin halkın rıza ve onayına dayanmasından, ‘'demokrasi''den filan sitayişle bahsetmemize bakmayın, aslında devletlerin varlığı biz yönetilenlerin istek ve irademizden bağımsızdır. Devletler ne sözleşmeci teorisyenlerin...

Devlet yönetiminin halkın rıza ve onayına dayanmasından, ‘'demokrasi''den filan sitayişle bahsetmemize bakmayın, aslında devletlerin varlığı biz yönetilenlerin istek ve irademizden bağımsızdır. Devletler ne sözleşmeci teorisyenlerin...

‘'Örgüt'' epey bir süredir Türkçe'nin lânetli kelimeleri arasında yer almaktadır. Bu, esas olarak, devletin bir başardığı bir şeydir. Bu başarıdaki en büyük pay da 12 Eylül yönetimine aittir. Türkiye'de genel...

 (Bugün 11 Aralık 2003 tarihli eski bir yazımı paylaşmak istiyorum) Merkezi plancılığa dayanan 'komuta ekonomisi”nin dramatik başarısızlığının tarihen sabit olmasından sonra, bir an için, iktisatta devletçi ve kollektivist yöntemlerin...

Yıllar önce ‘'İhanet Demeden Konuşamaz Mıyız?'' başlıklı bir yazı yazmıştım. O yazıyı yazmaya beni sevk eden, Türkiye'de siyasetçilerin birbirlerine karşı çok sıkça ‘'ihanet'' suçlaması yönelttikleri...

Türkiye'nin bugün içinde bulunduğu durum hiç iyi değil. Bu ‘'iyi olmama'' hali ülkenin genel gidişatının kötü olmasıyla sınırlı da değil. En az bunun kadar, hatta belki de bundan önemli olan, insanların bu durumu artık...

Üç ay kadar önceki bir facebook paylaşımımda şöyle yazmıştım: ‘'İster dindar isterse lâik olsunlar, ‘kesin inançlılar' (true believers) kendi inancının 'kesin olarak doğru', hatta 'yegâne doğru' olduğuna...

‘'Barışın yolu diye bir şey yoktur, barış yolun kendisidir.'' ‘'Toplum'' dediğimiz ortak varoluş tarzı herkesi yararlandıran bir işbirliği girişimidir. Toplum olmaktan elde edilecek olan ortak yararın veya kazancın...

Savaş, ne yazık ki, insanoğlunun tarihi boyunca kaçınamadığı evrensel bir gerçek. Savaşla ilgili asıl sorun, insanların onun kötülüğünün farkında olmamaları veya bu noktayı gözden kaçırmaları değildir. Elbette, akıl ve ruh sağlığı...

 Bugün medyada yer alan bir haberin başlığı: ‘'Polisten Kürtçe şarkı çalan mekâna uyarı: Biz anlamıyoruz, git bu şarkıları değiştir!''… Bu, üstelik Diyarbakır'da, yani insanların çoğunun anadilinin Kürtçe...

Bir süredir Adalet Bakanlığı'nın ''yargıda reform'' hazırlığı içinde olduğu yolundaki haberler muhalefeti de harekete geçirdi. Medyadan öğrendiğimize göre, bu konuda CHP'nin başını çektiği girişim esas...

Dün ”dünya barış günü'' idi.  Barışın evrensel bir değer ve ideal olduğuna şüphe yok. Bu hem dünya barışı hem de ulusal barış için geçerli bir yargıdır. Her iki alanda da barış, özgürlük ve adaletle birlikte, medenî...

 Yedi Temmuzda çıkan ‘'Babacan-Gül ikilisi Türkiye'yi normalleştirebilir mi?'' başlıklı yazımda özetle, esas olarak AKP'nin başlangıçtaki reformist kimliğini sahiplenme iddiasında olduğu ve partinin o zamanki...

Dante Alighieri'ye (1265-1321) atfedilen şöyle bir söz vardır: ‘'Cehennemin en sıcak bölümleri ahlâkî kriz anlarında tarafsızlıklarını sürdürenlere ayrılmıştır.'' Dante'ye atfedilmesinin doğru olup olmadığı...

Özgürlük-güvenlik ilişkisi her zaman hukuk ve siyasetin zor bir sorunu olmuştur. Bu zorluğun önemli bir nedeni, devletlerin genellikle özgürlük karşısında güvenliğe öncelik vermeleridir. Devletlere insan haklarına saygı ödevinden sapma...

Türkiye'nin siyasî rejimini ‘'Halksız Demokrasi, Haksız Hukuk'' olarak tanımlayan yazıyı (Star, 2 Ocak 2010) kaleme alalı neredeyse on yıl oluyor. Öyle sanıyorum ki, bu formül rejimimizin bugünkü durumunu anlatmak için...