Diyalog Gazetesi
2023-01-27 10:45:57

Yerel çicek ve bitkilerimizi korumalıyız

Dr. Orhan AYDENİZ

27 Ocak 2023, 10:45

Dünyanın tüm uygar ülkelerinde, halk, Sivil Toplum Kuruluşları ve hükümetler yerel bitki tür ve çeşitlerinin korunmasına büyük önem vermektedir.
Ülkemizde de biçimsel olarak yerel bitkilerimizin korunması için etkin yasalar ve bu yasaları uygulamakla yükümlü devlet kuruluşları ile görevlileri vardır.
Fakat uygulamada,maalesef yerel değerlerimizin korunmasında, yetkili ve ilgililerin başarılı olduğunu kabul etmek zordur.
Yürürlükteki yasalara rağmen, kırsal alanlardaki zeytin ve harup ağaçları, mal sahibinin izni ve haberi olmadan bile kesilip odun olarak pazarlanabilmesi,doğadan toplanan nergiz çiçeklerinin anayollarda satılması, ormanlardan ticari boyutta mantan toplanması, yabani kuşkonmazların bilinçsizce yok edilmesi ve benzeri eylemler, yerel bitkilerimizin yeterince korunmadığını gösteriyor.
Genellikle ekilemeyen arazilerde ve tarla sınırlarında kalan Nergiz, Tavşankulağı, lale, anemon, orkide ve tavşan kulağı gibi bitkilerinin,populasyonu yıldan yıla azalmaktadır. Önlem alınmaması halinde bu doğal zenginliklerimiz yok olacak.
Daha çok ülkemizin kuzeyindeki arazilerde çok yaygın olan cyclamen (tavşan kulağı) bitkileri dağınık yapılaşma sonucu yok olmaya yüz tutmuştur. 
Nergiz bitkilerin çiçekleri kesilip satıldığı için, tohum oluşmuyor, bitkinin çoğalıp etrafa yayıılması kısıtlanıyor.
Geçmişte çok geniş bir alanda nergiz yetişmesine karşın, yaşanan dönemde Nergiz bitkisi yetişen alanlar çok daralmıştır.Halen Nergizbitkileri sadece ekilip biçilmeyen arzilerde ve tarla sınırlarındakalmıştır. 
Önlem alınmaması halinde,her yıl azalan anemon,lale,tavşan kulağı,kuşkonmaz ve nergiz çiçekleri, yakın bir gelecekte yok olacak.
Küresel iklim bozulması, plansız ve yatay yapılaşma ve çevre kirliliği nedeniyle tehdit altında bulunan yabani bitkilerimizin korunması, biyolojik çeşitliliğin bozulmaması, bizim ve tüm insanlığın yararınadır.
Yürürlükteki yasalara göre nergiz bitkisinin ve bunun yanında tavşan kulağı,orkide,laden,dağ lalesi,deve dili,ada çayı gibi bitkilerin ve ormanlarımızdaki mantarın toplanması, yerinden sökülmesi (alınması), satılması ve satın alınması suçtur.
Yasal gereklilik yanında, Biyolojik çeşitliliğimizin korunup gelecek nesillerimize aktarılması, tüm vatandaşlarımızın görevidir.
Hükümetler de yasaları titizlikle ve ödünsüz olarak uygulayarak, herkesin bilinçli davranmasını sağlamakla yükümlüdür.Bu amaçla devlet hizmetlerinde denetim hizmetine önem verilmeli.
Yoksa, sadece halkın kendi isteği, kararı ve insafi ile yasalara uyması ve suç işlenmemesi beklenemez.
Ayrıca tarım ve/veya çevre bakanlığı populasyonu risk altında olan doğadaki nergiz, orkide, lale, cyclamen, yaban kuşkonmaz (ağrelli) gibi bitkileri, doğal yetişme alanlarında koruma altına alınmalıdır.
Bu amaçla Tarım ve çevre bakanlıkları, sözkonusu bitkilerin yaygın olarak yetiştiği alanlarda, belirli miktarda arazileri, çevresini telleyerek koruma altına almalı.Koruma alanlarındaki bitkilerin kesilmesi yasaklanmalıdır. 

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.