Ukrayna, tuz ve biber

Ukrayna, Rusya gerilimi dünya krizine döndü. Yapısal siyasi ve ekonomik sorunlarımızın üzerine yakın geçmişte eklenen döviz krizi ve Pandemi nedeniyle hayatın her alanında eziliyorduk. Bu nedenle enflasyonu dizginlemek gibi toplumsal bir hedef vardı. Ukrayna krizi, bu umudun üstüne tuz biber ekti. Nitekim dünya petrol fiyatları ve döviz tırmanışa ve Rusya’ya karşı alınacak tedbirler gündeme girdi. Finansal alandan başlayan bu tedbirler, elbette ki Rusya’ya olumsuz etki yapacak. Ancak bu önlemler küresel ekonomiye de etki yapacak. Tedbirleri alan ABD ve Avrupa ekonomileri de bundan Rusya kadar olmasa bile negatif olarak etkilenecek. Ama bu gelişmelerden en fazla etkilenecek olanlar, gelişmekte olan ülkeler ile az gelişmiş ülkeler olacak. Biz ise, “yandık gülüm, keten helvası”. 
Ukrayna krizinin dövize ve petrol fiyatlarına yansıması zaten tek başına büyük sorun. Bu durum seçim nedeni ile popülist amaç için zam yapılması ertelenen elektrik zammının ilan edileceği döneme denk geldi. Şimdi ne yapılırsa yapılsın, Ukrayna krizinin tetiklediği yeni petrol fiyatı bunu yeni baskı altına sokacak. Yani KIB TEK’in bozulan ve artan borç yükünü azaltma niyetini zora sokacak. Popülist ve oy için yapılan bu yanlış, Kıbrıs Türk Toplumuna büyük bir bela olarak yansıyacak…
Hal bu iken ülkeye taze para girişi için umut beslenen alanlardan biri olan turizm de bu kriz nedeni ile endişeli bir beklenti içine girecek. Yalnız siyasi ve askeri sorun değil, ama artma eğilimi içine giren enflasyon da bu konuda sıkıntıya yol açacak. Turizm Bakanlığı müsteşarı Sayın Aktunç, turizmdeki gelir beklentisini, 2019 yılı turizm gelirinin %80 kadar diye belirtti… Bunu, Pandemi ve döviz krizinin kırıp geçtiği bu alan için başlangıçta, makul ve yerinde bir hedef olarak görmek mümkündür. Ama Ukrayna krizinin, evrensel bazda yol açtığı yeni askeri, ekonomik ve siyasi krizlerin etkisi bu öngörüyü negatif olarak etkileyebilir. Bu nedenle, Ukrayna krizinin olumsuz etkisi, yeni sezona umutla bakan sektör için Pandemi sonrası bu açılıma için darbe olabilir. Bu olursa sektörün dayanma gücü kalmaz. Bu bakımdan şimdiden olumsuz bu durum nedeni ile negatif etki ihtimaline karşı ilgili sektörü desteklemeyi devlet ve hükümet gündemine almalıdır. Muhalefette bu olasılığa dönük olarak öneri ve değerlendirme çabasına girmeli. Zaten elektrik ve akaryakıt zamları sektörü olumsuz etkisine alacak. Birde bu sorun, belayı artırır. Bu nedenle gelecek olana dönük hazırlık gerekir.
Ukrayna krizi zaten sorunlu olan Doğu Akdeniz ile Ege Denizinden ayrı olarak, bugüne kadar buralara göre daha az sorunlu olan Kara Denizi de çetrefil sorunlarla dolu hale getirecek. Baltık Denizinde, NATO tarafından kuşatmaya alınan Rusya, birde ABD ve NATO tarafından Karadeniz’den de kuşatma altına alınmayı içine sindiremez. Bu nedenle Türkiye çevresindeki üç denizde de sorunla yüz yüze gelecek. Her ikisi de NATO üyesi olan Türkiye ve Yunanistan, Doğu Akdeniz ile Ege’de yaşadıkları ağır gerilimi, devam ettirmekte, bu kriz içinde zorlanacaklar. Hele Yunanistan’ın, Trakya ve Ege’de ABD’ye verdiği üsler ve özellikle Dedeağaç’ta ABD’ye verdiği üsle, NATO üyesi olan Bulgaristan üzerinden ABD’nin; Boğazlar geçişini düzenleyen Möntre Antlaşmasını by-pas etme çabasını girmesi, Karadeniz, Ege ve Doğu Akdeniz’i daha sorunlu kılacak. Bu kriz; Kıbrıs, Türkiye ve Yunanistan’ı da doğrudan etkiliyor. Yani üç ülkenin halklarının barış içinde olmasının önemi yeniden öne çıktı.