KKTC’de devletimizin istenen ve gereken düzeyde verimli olamamasının en temel sorunu, görevlilerin ofislerde kalması olduğu görüşündeyim.
Birçok kişi ülkemizdeki yönetimi başka ülkelerle ve güney ile mukayese etmesine karşın, kimse sorunun temeline inmemektedir.
Genellikle de tüm sorunlar vatandaşların bilinçsizliğine, yasaları önemsememesine bağlamakta ve eğitim ile sorunlardan kurtulacağımız ileri sürülmektedir.
Bu hatalı görüş nedeniyle, esas başarısızlıktan sorumlu olan yöneticiler ile seçilmiş yetkililer adeta aklanmaktadırlar.
Kuşkusuz yasaların çoğu İngiliz döneminden kaldığı için, zamanımıza uygun bir şekilde yeniden gözden geçirilmeli ve daha caydırıcı duruma getirilmelidir.
Ancak yasaların çıkarılması kadar uyulmasını sağlamak ve caydırıcı olmasının sağlanması da gerekir.
Yasaların uygulanmasında sorumlu olan devlet kuruluşları ile görevlilerin düzenli olarak gereken denetim ve gözetimleri yapmamaları durumunda, çıkarılacak yasaların da etkili olması beklenemez.
KKTC’de maalesef devlet görevlileri sokağa çıkmadığı ve gereken düzeyde denetim yapılmadığı için, yasalara uyulması adeta vatandaşların tercihine ve insafına bırakılıyor.
Oysa geçmişte kırsal alanlar sürekli olarak Desteban denilen, devletin kırsal alanlardaki gözü kulağı sayılan, kır koruyucularının gözetimi ve denetimi altında olduğu için, ağaçlar ve ekili alanlar davarlara yedirilemezdi, izinsiz kuyu açılamazdı, gelişi güzel alanlara çöp ve hayvan leşi atılmazdı, başkalarının ürünleri çalınamazdı, odun temini için başkalarının ağaçları kesilemezdi, tarlalardaki su tesisatları çalınamazdı, etrafı telle çevrilmiş olmayan arazilere bile dikilen fidanlara zarar verilemezdi, çobanlar izinsiz ve zorla başkalarının arazilerinde hayvanlarını otlatamazdı, izinsiz ateş yakılmazdı. Aksi hareket edenlere, uzun yargılama süreci olmadan Destebanlar ceza keserdi. Destebanın kestiği cezaya itiraz edenler sırası ile Tarım dairesine, ilgili devlet kuruluşlarına ve sonunda mahkemeye başvururlardı. Ancak tüm devlet yetilileri Destebanlara güvendiği için, verdiği karar genellikle değiştirilmez hatta ceza daha da artırılırdı.
İngiliz döneminde de süvari polisleri vardı ve atlarla sürekli olarak kırsal alanlarda devriye görevi yaparak yasalara uyulmasını ve suç işlenmemesini sağlamaktaydı.
Kıbrıs Cumhuriyeti döneminde de polisler gece gündüz yerleşim yerlerinde ve kırsal alanlarda denetim hizmeti yapardı.
Tarım, Veteriner, Kaymakamlık, sağlık ve benzeri kuruluşların görevlileri, belirlenen program uyarınca, tüm köyleri ziyaret eder ve vatandaşlara hizmet ederdi.
Halen Kırsal alanlarda, yerleşim yerlerinde, halkın yoğun olduğu alanlarda ve yollarda gereken düzeyde denetim ve gözetim hizmeti yapılmamaktadır.
Bu nedenle de suç işlemeye meyilli olan kişiler pervasızca ve rahatça yasalara aykırı hareket ederek kolayca suç işleyebilmektedir.
İnşaat izin verilirken nereye yapılacağı görülmediği için uygunsuz arazilere inşaat verilebiliyor; Çevre dairesi görevlileri ile belediyeler yeterince ve sürekli denetimler yapmadığı için, egzoz kirliliği, gelişigüzel alanlara çöp dökülmesi, sürücülerin yollara çöp atması, ses kirliliği caydırılamıyor.
Özetle, devlet hizmetlerinin etkinleştirilmesi ve herkesin yasalara uymasının sağlanabilmesi için, ilgili tüm devlet kuruluşları ile belediye görevlileri mutlaka sürekli olarak denetim ve gözetim hizmeti yapılmalıdır.