Devlet kuruluşlarındaki gereksiz ve mantığa aykırı bürokratik işlemler, vatandaşları boş yere sıkıntıya sokmakta ve devletinden soğumasına sebep olmaktadır. Ayrıca yatırımları zorlaştırmakta, tek tük gelen yabancı yatırımcıların da kaçmasına sebep olur.
Bu nedenle hükümet öncelikli görev olarak, devlet kuruluşlarındaki formaliteleri basitleştirilip azaltılmasını sağlamalıdır.
Çalışanlarının maaş almalarının gerekçesi, halka hizmet etmektir. Bu gerçek nedeniyle İngiliz döneminde memurlara, ‘civil servant’ yani sivil hizmet veren denirdi.
İngiliz ve Kıbrıs döneminde yürürlükteki mevzuat nedeniyle, devlette çalışanlar ve yöneticiler, halka hizmet etmekle yükümlü olduklarının bilincinde hareket ederdi.
Devlet memurluğu ile bağdaşmayan tutum ve davranış içinde olan yönetici ve görevliler hakkında, disiplin soruşturması yapılır ve gerekirse azledilirdi.
Kişisel gözlemlerime göre KKTC’de gereksiz ve mantığa aykırı bürokratik işlemlerin ve devlet kuruluşlarında verimsizliğin başlıca nedeni, memurların halka hizmet etmesini sağlamak yerine, memurların memnun edilmesinin ön planda tutulması ve işten atılma korkusu bulunmamasından kaynaklanır.
Bu hatalı yönetim anlayışı sonucu, görevliler devlet kayıtlarında mevcut bilgiler için, vatandaşlardan belge getirmesini ister ve kendi işlerini vatandaşa yaptırır.
Oysa memurlar hizmet etmek amacı ile bütçeden maaş aldıklarına göre, zahmet ederek kendi kayıtlarında ve/veya diğer devlet kuruluşlarının kayıtlarında bulunan bilgileri, kendileri bulmakla yükümlüdür.
İçişleri Bakanlığında pasaport verilirken, kendi kayıtlarında bulunmasına rağmen, vatandaşlardan doğum kâğıdı istenmesi yanlıştır.
Kimlik kartı yenilenmesinde, ilk defa alırken verilen belgelerin yeniden talep edilir. Üstüne üstlük istenen evrakları vererek kimlik almak ve yenilemek mümkün değildir. Sabah 7 dolayında İçişleri Bakanlığına giderek sıra numarası almak, saatlerce sıranın gelmesini beklemek ve memurun karşısına geçerek mülakat yapılması da gerekir
Tapu işlemlerinin yapılması için vatandaştan vergi borcu olmadığını kanıtlayan belge istenir. Oysa memurun bu bilgileri telefonla veya internetten temini mümkündür.
Kısaca doğum ve ölüm kaydı için, kimlik kartı ve pasaport çıkarmak, inşaat izni almak, işyeri açmak, şirket kurmak ve tapuda işlem yapmak için birçok gereksiz bürokratik işlemlerle vatandaş bunaltılır.
Hele, emekli maaşı alanların hayatta olduklarına dair yoklama belgesi doldurup vermesinin istenmesi, mantığa aykırıdır. Çünkü bu bilginin, İçişleri kayıtlarından temin edilmesi mümkündür.
Şirket kurabilmek için, gerekli bürokratik işlemler, adeta yatırımcıları engelleyici ve ekonomiyi baltalayıcı derecededir. Yeni iş yeri açmak için de, günlerce devlet kuruluşları arasında koşuşturmak ve formalitelerin tamamlanması için çok sayıda bürokratik işlemlerin tamamlanması gerekir.
Hele kira stopaj vergilerinin ödenmesinde, vatandaşların her ay bir sayfalık formayı doldurarak aynı bilgileri vermek zorunda bırakılmasının mantıklı bir gerekçesi yoktur.
Ayrıca, bürokratik işlemler için damga pulu isteyen devlet kuruluşlarında damga pulu satılmaması ve vatandaşın pul bulmak zorunda bırakılması insafsızlıktır.
Hükümetlerin, vatandaşların günlük yaşamını kolaylaştırması en önemli yükümlülüklerinden biridir. Bu nedenle devlet kuruluşlarındaki bürokratik işlemler acilen azaltılmalı, basitleştirilmeli gereksiz olanlar da kaldırılmalıdır.