Sorgulanmamış hayat yaşamaya değmez.
Bu ünlü söz Klasik Çağ düşünürlerinden Atinalı Sokrates’e aittir.
Sokrates’e göre insan yaşadığı hayatı ve bu hayatın temel değerlerini sorgulamalıdır. Eğer sorgulamamışsa yaşanmaya değmeyen bir hayat sürüyor demektir.
Ona göre bir insanın hayatında yapabileceği en önemli şey, kendini analize tâbi tutmak ve felsefi tefekküre vermektir.
İnançlarını, değerlerini, hareketlerini incelemeye tâbi tutan ve hakikatin gerçek yüzünü görmeye çalışan kişi bilgeleşir ve kendini ve çevresindeki dünyayı anlaması derinlik kazanır.
Sokrates’e göre hayatı inançlarını ve tercihlerini sorgulamadan yaşamak, amacı ve anlamı olmayan bir yaşam sürmektir. Böyle bir yaşam cahillik ve sığ uğraşları kovalamakla geçer. Hakiki bir kavrayış ve anlamadan yoksundur.
Kendini ve dünyadaki yerini anlamaya çalışmayan kişi gerçekten yaşamıyordur, sadece vardır.
Sokrates bu düşüncelerini Atinalılar tarafından idam cezasına çarptırıldığı MÖ 399 yılındaki yargılanması sırasında açıkladı.
Üzerinden neredeyse 2500 yıl geçmiş olmasına rağmen sorgulanmamış hayatların yaşanmaya değmemesi, o gün olduğu gibi bugün de doğrudur.
Hatta, belki daha fazla.
Çünkü kendini ve dünyayı anlamak için çaba göstermeyen insanlarla dolu bir dünyada yaşıyoruz. Ve anlamayı değil, satın almayı ve biriktirmeyi teşvik eden bir ortamda.
Bu eksiklik en belirgin olarak politikacılarda, büyük işadamlarında ve teknoloji tiryonerlerinde, yani en çok zarar verme gücüne sahip insanlarda görülmektedir.
Bunlar için en önemli ve değerli şey para ve güçtür. Zirvede kalmak için her kuralı çiğnerler ve bu ulaşabildikleri herkesi zehirler, kendilerini de.
Bunları kovalarken çevreye ve çevrelerindekilere zarar verirler ama farkına varmazlar, varsalar da kendilerini kolay affederler.
Yönettikleri ülkeleri fakirleştirerek milyonlara hayatı zehir eden liderler. On para etmedikleri bariz, sandalye yapışığı parti patronları. Harun gibi zengin oldukları hâlde birkaç milyar daha kazanmak için ormanları kesenler. Eşsiz ekolojik değerleri yok ederek baraj yapanlar. Nereye varacağı belli olmayan Yapay Zekâ’nın yaratıcıları…
Çevrenize dikkatlice bakarsanız toplumun her katmanında bunlara benzeyen çok insan görürsünüz.
*
Sokrates’in sadık arkadaşlarından ve müritlerinden olan Chaerephon bir gün Delphi’deki kâhini ziyaret eder ve ona Atina’da Sokrates’ten daha bilge bir kişi var mı, diye sorar. Kâhin yoktur diye cevap verir.
Bu cevap kendine nakledildiğinde Sokrates şaşırır çünkü kendini hiç de bilge addetmemektedir. En bilge kişiyi bulmak niyetiyle politikacılarla, şairlerle, sanatkârlarla diyaloğa girişir. Her birinin kendi sahasında bilgili olduğunu ama bilmedikleri konularda da ileri derecede bir ukalalıkla ahkâm kestiklerini görür. Sonunda belki de Atina’daki en bilge kişi olduğum doğrudur çünkü ben hiç olmazsa bildiklerimin sınırını biliyorum, diye düşünür. Ve bu düşünceyi şu ünlü cümle ile formüle eder: “Bildiğim tek şey, bir şey bilmediğimdir.”
Yukarıda sıraladığım kişiler arasında bu sözü söyleyecek bir kişi çıkar mı acaba?
Ruh İkizi 1 Yıl Önce
Her yazınızı okuduğumda, donup kalıyorum. İçim mi acıyor bilmiyorum! Teşekkürler Üstadım.
Turkish powet 1 Yıl Önce
Umarim yetmez ama evet surecinden de birtakim dersler cikartip birsey bilmediginizi idrak etmissinizdir dinci mezhepci irkci dusunce tarziyla ve bunlara amigoluk yaparak biryere varilamayacagini ogrenmissinizdir
mustafa yüksel 1 Yıl Önce
Sorgulamadan yaşamak, bizim müslümanların tipik özelliği.
….. 1 Yıl Önce
Troll ilacını almamış yine huzur kaçırmak için burda.
Nick 1 Yıl Önce
Teşekkürler Metin Bey.
Faruk Ercan 1 Yıl Önce
Karun herhalde. Teşekkürler MM. Kimse neden yaşadığımız bilemez, bilen varsa söylesin biz de öğrenelim.
Turkish power 1 Yıl Önce
Kendine ustat arayan eski tufek sosyalist cakma liboslarin huyudur kendilerinin bir halt bildigini cok entellektuel olduklarini evropa yanasmaligini bos konusmayi secilmis bir halt olduklarini vs zannederler kendilerini demokrat ilerici olarak lanse edip manevi masturbasyon pesinde kosar ama hayal kirikliklariyla dar alanda kisa paslasmalarla omur tuketirler esasinda realitede ham hayal pesinde kosup kendilerine aciyarak tukenirler gercekleri gormezler duymak istediklerini duyar gormek istediklerini gorurler bu yuzden satislari kuruyemiscilerin bile altindadir acinacak zavallilardir hayatlari gerzekce yanlislarla dolu olup kibirlerinden ozelestiri bile yapamazlar cunku onlar adam bile degildir korler sagirlar birbirini agirlar zavallilaridir topluma da zerre faydalari yoktur
Turkish power 1 Yıl Önce
Sogulamadan yasamak diyen zavalli senin hindularin vatikana patrige tapanlarin evanjelik kilise hayranlarin ne sorguluyor sen islam dunyasindaki filozoflari dusunurleri alimleri biliyormusun eyin geyigindesin ab seni ab ye niye almiyor asimile cakma sark entelleri ince tarihini oku soyunu sopunu ogren
Mehmet B 1 Yıl Önce
Önce, Türkçe alfabe ve dilbilgisi ile noktalama işaretlerini kullanmayı ögrenip, bizleri engin tefekkürünle sonrasında baş başa bıraksan?
Ruh İkizi 1 Yıl Önce
Dostum, acıyacaksan kendine acı! Başkasına değil. Çünkü hayat, Birine kendinden çok, Acıyacak kadar uzun değil. Gençlerimiz liseden 6 bin sözcük ile mezun oluyorlar. Arabistan’da bu sa 12 bin. 70 bini bulan ülkeler var. Bilgiden büyük yoktur. Az sözcük öfke sebebidir. “Cahil kendini aklar, Arif özünü yoklar.”( Ozan Dertli Divani 1962- )
….. 1 Yıl Önce
Boş yapma Abdülhamid.
TS 1 Yıl Önce
Bizim çocukken şekil (a) da gözüktüğü gibi diye tanimlamamiz vardi, şekil (a) hemen kendini gösterir. Sayin Münir bir anda 2500 yıl gidip gelmek hoş oluyor akıllı insanlarla , sagolun.
m.şakir 1 Yıl Önce
Sen olmayınca buranın neşesi olmuyor. İyiki varsın TUPO
Fnsk 1 Yıl Önce
Söylediklerin doğru da bunları niye buraya yazıyorsun? Metin Bey'le alakası nedir bunların? Alakası neyse söyle sıkıyorsa.
….. 1 Yıl Önce
M.Şakir’in de içinde bir troll varmış ortaya çıktı.
Nazmi Aldemir 1 Yıl Önce
Böyle kişiler çok çok az olsa da var İnanıyorum