Crans Montana'da önemli zirve başladı. Bu zirve ile ilgili görüşlerim olsa da bunu şu anda yorumlamak doğru değil. Çünkü Beşli Konferansın sonuçlarını görmek onun hakkında konuşmaktan daha doğru olur.
Ancak bir nokta var ki kanıma göre oldukça önemlidir.
Buda bu 5'li Konferansın gerçekleşmiş olmasıdır.
Çünkü Konferansın gerçekleşmesine dönük gönüllü olmayan tutumlar vardı. Ayrıca BM'nin bu Konferans için sunduğu Belge üzerinde dahi taraflar mutabakat sağlayamadı.
Ama bütün bunları yaşayan tarafların hiçbiri de 5'li Konferansın gerçekleşmemesinin sorumlusu olmayı göze alamadı.
Bu yaşananlar hem bugün, hem yarın için başlı başına önemli göstergedir.
Göstermelik pehlivanlık
Üstelik Kuzeyde ve Güneyde Kıbrıs'ta Federal çözüm karşıtı olan herhangi bir siyasi güçte, bu 5'li Konferansın gerçekleşmemesi için öfkeli açıklamalar ötesinde ciddi bir tavır sergileyemedi.
Bu omurgasız tavra en uygun ifadeyi, Güneyde Hükümette görev yapan üç bakanın konu ile ilgili açıklamalarında gördüm.
İç cepheleri acısından bu üç Bakan, hemen hemen aynı kelimelerle şunu ifade ettiler. "5'li Konferans bize görüş birliği sağlamasa da iç birlik yarattı" dediler.
İlkesiz bu sözde birlik ifadelerini de 5'li Konferansın gerçekleşecek olması üzerine, Güneyde doğan fırtına içinde, Hükümetlerini savunmak için ifade ettiler.
Kuzeyde de manzara farklı değildir.
Sayın Tuğrul Türkeş ziyaretinde tüm siyasi partilerle görüştü. 5'li Konferans öncesi gerçekleşen görüşmelerde kimse; "Crans Montana'ya gidilmesin" demedi.
Bunun yerine Federal çözüm karşıtı siyasi partiler dahi şunu ifade ettiler.
"Cumhurbaşkanı Akıncı'ya ihtiyatlı desteğimiz devam edecek.”
Üstelik "bu iş bitsin" diyenlerin hiçbiri Crans Montana'ya gidilmesin diyemedi...
Dolayısı ile Üç Kıbrıslı Rum Bakanın açıklamalarında yer alan ve yukarıda ifade ettiğim cümle, Kuzeyde, Güneyde var olan ortak oportünist tavrın en güzel yansımasıdır.
Yani tarafların hiç biri 5'li Konferansı ret etme "kararlılığını" gösteremedi...
Dön babam dön
Bu, Crans Montana'da gerçekte, çözüm için gereken ciddi tavrın itekleyicisi olamaz.
Dolayısı ile Crans Montana'daki zirve bu enerjiden yoksundur.
Bunun böyle olması; iki tarafta da Federal çözümden kaçmak için "gizli ajandası" olanların akılındakinin çözüm getiremeyeceğinin de açık göstergesidir.
Bu yüzden yine eski yol deneniyor. Buda...
Zamana oynama ve bu olaydan da sıyırtmaya dayalı eski kurnazlıktır...
Ancak bunun da çıkış olmadığını yeni sıkıntılarla birlikte yine yaşayacağız.
Crans Montana çıkmaza girerse, bunun sonrasında, "bunu yine sıyırttık diyenlerle" beraber, "dön babam dön" diyen Derviş gibi dönüp, yine aynı temelde masaya oturarak aynı olayı yine yaşayacağız.
Çünkü Crans Montana'yı ret etme zemini olmayanlar bu temeli bozamaz.
Vaveyla ve sesizlik
Crans Montana öncesi Sayın Eide'nin 5'li Konferans için sunduğu belge üzerine Kuzeyde ve Türkiye'de sesiz bir ortam oluştu.
Güneyde ve Yunanistan'da ise bu belge üzerine vaveylalar ve fırtınalar koptu.
Türkiye ve Kuzeydeki sessizliğe Şems-i Tebrizi'nin sözü uygundur...
"Sukutun da bir sesi var. Ama duymak için yürek gerekir.”
Güney ve Yunanistan'daki vaveyla için söyleylenebilecek uygun ifade; "şamata çıkartan, çıkarttığı şamata kadar kazanç elde etmez; elindeki sermayeyi de tüketir.”
İşte bu hal içinde belgesi hakkında bunca tartışma kopan Sayın Eide'nin tam da Crans Montana Konferansı arifesinde ifade Sayın Eide "Bu son şans değil ama en ciddi şanstır" dedi.
Bu aynı zamanda, 5'li Konferanstan kaçma iradesi gösteremeyen tarafların, bu Konferanstan sonra da akıllarında olan "gizli ajandaya" da kolaylıkla geçemeyeceklerinin göstergesidir...
Çünkü Orta Doğu'nun karmaşık ve Hakimiyetçilik ile Merkez'den kopma eğilimi gösteren ortamında Türkiye, Yunanistan, İngiltere; Kıbrıs'ta bu eğilimlerin beslenebileceği bir sonucun oluşmasını arzulamaz.
Çünkü Toprak Bütünlüğü içinde çözüm, onlar için dünden daha önemli olmaktadır.
Bu yüzden Crans Montana'da başlayan süreç, çözüm ve kopuş olasılığı kadar bir başka olguyu da içinde taşımaktadır.
Buda son dönemde tutulan "Türk TV Dizilerinde" görüldüğü gibi dizinin finalinin değil de Sezon Finalinin olması gibi... Dolayısı ile Crans Montana'da esas finale kadar, sezon finalinin gerçekleşmesi de oluşabilir. Galiba buda önemli bir olasılıktır.
