Tırnağın sert kısmını, parmağa tutunan bölgede ve her iki yan tarafta yumuşak dokular çevreler. Bu dokular tırnağı dışarıdan gelmesi muhtemel olan çarpmalara-vurmalara ve mikroplara karşı korur. Dolama tırnak etrafındaki bu yumuşak dokularda gelişen iltihabi reaksiyondur.
Dolama sıklıkla el tırnakları etrafında görülse de, nadiren ayak tırnakları etrafında da rastlanabilir. Elin en sık rastlanan mikrobik hastalığı dolamadır. Özellikle ev kadınlarında veya uzun süreli suyla temas ederek iş yapanlarda daha sık dolama gelişebilir. Bağışıklık sistemi bozuk olan kişilerde de dolama sıklığı fazladır.
Dolamanın en sık görülen nedenlerinden biri tırnak çevresine isabet eden çarpmalar ve vurmalardır. Kıymık veya diken batması, tırnak yeme, parmak emme, şeytantırnağının koparılması, tırnak batması, manikür uygulamaları ve sık su teması en sık neden olan etkenlerdir.
Travma sonrası mikroplar tırnak ünitesine ulaşır ve burada iltihabi reaksiyona sebep olur. Bakterilerden başka, virüsler, parazitler, mantarlar da dolamaya sebep olabilir. Şeker hastalarında, dolaşım bozukluğuna yol açan damar hastalıklarında bu mikroorganizmaların üremesi kolaylaşır. Meslek grupları olarak bulaşıkçılarda, temizlikçilerde, kimyasallarla sık temas edenlerde, çamaşırcılarda, aşçılarda, balıkçılarda, sık el yıkayan sağlık personellerinde, yüzücülerde kronik olarak dolama görülebilir.
Dolamaya bağlı tırnak plağı da korunmasız kaldığı için, tırnakta incelme, kırılma, renk değişiklikleri ve mantar gelişimi sıkça rastlanan durumlardır.
Kızarma ve şişlik görülür
Dolamada genellikle tek bir parmağın tırnak kıvrımına yakın kızarıklık, şişlik ve hassasiyet vardır. Tırnak altında irinli akıntı görülebilir. Tedavi edilmediği takdirde apse gelişimine yol açabilir. Yine bu infeksiyon tedavisiz bırakıldığında diğer parmaklara da yayılabilir ve kronikleşebilir. Zaman içinde tırnakta kalıcı şekil bozukluk, renk değişikliği, kalınlaşma ve enlemesine kabarıklıklar oluşabilir.
Dolama tanısı dermatoloji uzmanı tarafından rutin dermatolojik muayene ile kolaylıkla koyulabilir. Çoğu zaman ek hiçbir tetkike ihtiyaç duyulmaz. Ancak tedaviye dirençli olan durumlarda veya kronik vakalarda, dolamaya neden olan mikrop cinsini belirlemek amacıyla yaradan örnek alınarak incelenebilir ve buna uygun tedavi başlanır. Bazı durumlarda sedef hastalığında veya allerjik deri hastalıklarında tırnakta benzer bulgular görülebilir ve dolamayı taklit edebilir.
Dolamanın tedavisinde öncelikle koruyucu önlemler uygulanmalıdır. Sık manikür yaptırmaktan kaçınılmalıdır. Şeker hastaları tırnak bakımına özen göstermelidir. Tırnaklar çarpmalardan vurmalardan korunmalı, tırnak yeme, parmak emme gibi alışkanlıklar bırakılmalı, eller mümkün olduğunca kuru ve temiz tutulmalı, nemlendirici kullanılmalı ve tahriş yapıcı maddelerden uzak durulmalı, pamuk kılıflı eldivenler kullanılmalıdır.
Mevcut dolamanın tedavisinde ise çoğu zaman pansumanlar ve merhem veya krem formunda antibiyotikler yeterli olmaktadır. Ağrı şiddetliyse ağrı kesiciler de kullanılabilir. Dirençli ve kronik vakalarda ise ağızdan antibiyotik tedavisi gerekebilir.
kızımın tirnaginin yanında seytan tırnağı denen minicik bi tirnak vardı onu kestik iki uc gün sonra barmagi şişti ve morarmalar oldu ne yapmam lazım lütfen yardımcı olurmusunuz(kızım oynarken patlattı irin akti bende silip batikon sürdüm)