Saçkıran, tıp dilinde saç kaybı anlamına gelen ‘Alopesi Areata’ hastalığının halk dilindeki adıdır. Saçkıran, saçlarda ve sakallarda bir anda başlayan ve çoğunlukla yuvarlak saçsız alanlar oluşturan bir saç dökülmesi hastalığıdır. Saç derisinde, kaş, kirpik ve vücuttaki diğer tüylü bölgelerde meydana gelen kıl kaybıdır. Saçkıran olduğunda saç derisinde yama ve bozuk para şeklinde tüy dökülmesi görülmektedir. Hastalık sadece bir bölgede görülebildiği gibi vücudun tüm bölgelerinde de görülebilmektedir. Saçkıran en çok çocuklarda ve genç erişkinlerde görülmektedir. Genellikle 20 yaş altı kişilerde görüldüğü saptanmıştır. Saçkırana mantar neden olmaktadır ve bulaşıcı bir rahatsızlıktır. Saçkıran olan kişinin tarağını kullanmak ya da şapkasını takmak bu hastalığın bulaşmasına neden olan etmenlerdendir.

Saçkıran nasıl oluşur? 

Saçkıran bir bağışıklık sistemi (otoimmun) hastalığıdır.  Otoimmun hastalıklarda nedeni bilinmeyen bir şekilde bağışıklık sistemi kendi hücrelerini yabancı olarak görüp onlarla savaşmaya başlar. 

Bunun sonucunda kıl köklerinin etrafındaki  lenfosit denen hücreler sitokin adında kimyasallar salgılamaya başlarlar ve bu da saçlarda dökülmelere sebep olur.

Saçkıran çeşitleri nelerdir?

Saçların belli bir kısmında yaşanan yolunma şeklinde gibi görünen dökülmelerin iki çeşidi bulunur.
•    Erkek Saçkıran türü
•    Dişi Saçkıran türü

Erkek saçkıran türü yayılma özelliği göstermez. Bunun yanı sırada tedavi süresi kısadır ve çok çabuk giderilir. Dişi saçkıran türü ise erkek saç kıran türünün tam aksinedir. Saçlı deride çok çabuk yayılma gösterir. Tedavisi ise uzun bir süreçtir. Ayrıca yenileme riski de oldukça fazladır.

Saç kıran hastalığının nedenleri nelerdir?

Bu duruma, beyaz kan hücrelerinin saç köklerindeki hücrelere saldırarak saçların büyümesine engel olması neden olur. Vücudun bağışıklık sisteminin bu şekilde kıl foliküllerini hedef almasının tam olarak nedeni bilinmemektedir.

Bilinenin aksine, saçkırana stresin neden olduğu görüşünü destekleyen çok az bilimsel kanıt vardır. Aşırı stres vakaları durumu tetikleyebilir, ancak en yeni araştırmalar genetik bir nedene işaret eder.

Saç kıran hastalığının belirtileri nelerdir?

•    Saçkıranın en belirgin semptomu, düzensiz saç kaybıdır. Jeton büyüklüğündeki saç lekeleri, özellikle kafa derisinden düşmeye başlar. Sakal ve kirpikler dahil olmak üzere, herhangi bir bölge etkilenebilir.
•    Saç kaybı birkaç gün içinde ya da birkaç hafta içinde gelişerek ani olarak ortaya çıkabilir.
•    Saç dökülmesinden önce bölgede kaşıntı veya yanma olabilir. Saç folikülleri yok olmaz ve foliküllerin iltihaplanması azalırsa saçlar tekrar büyüyebilir. Birkaç saç lekesi yaması olan kişiler genellikle herhangi bir tedavi gerekmeksizin tam iyileşme gösterirler.

Saç kıran hastalığı nasıl görülür? 

Saçkıran hastalığı sizin fark edebileceğiniz belirgin bir rahatsızlık vermediğinden ötürü, çoğunlukla kuaförler tarafından veya siz ayna karşısında saptarsınız. Saçlarda büyüme durur ve saç köklerinden ayrılır. Saçkıran  üç tane evre gösterir. İlk olarak saçlar veya kıllar bir anda dökülür, sonra dökülen alanda genişlemeler başlar. Son olarak da saçlar veya kıllar ilk başlarda renkleri beyaz veya gri olarak yeniden çıkmaya başlar. Bu çok uzun süreler alabilir, aylar veya yıllar. Yeni kıllar ve saçlar çıkarken eskileri de dökülecektir.

Saçkıran tedavisi nasıl yapılır?

Saçkıran sorununda kesinlikle doktorunuza başvurun. Saçkıranın başlangıcında gittiğiniz taktirde doktorunuzun vereceği kortizonlu kremi kullanın. Kremin yanında doktorunuzun bilmediği ve önermediği şeyleri kullanmayın. Saçkıran ilerlemiş durumda ise kortizonlu iğnelerle tedavi edilir. Genelde bu süreç uzun sürer ama bu yöntem saçkırana karşı yapılan en etkili yöntemdir. Saçsız alanlara ultraviyole ışık tedavisi uygulaması da, saçların yeniden çıkmasını sağlayabilir.

Saçkıran hastalığı kişilerde psikolojik bozukluklara neden olabilir. Saçların dökülmesiyle depresyona girmek, içe kapanmak yerine bununla mücadele edilmelidir. Görünüşünüzü şapka, peruk gibi yardımcı ürünlerle düzeltebilirsiniz. Kendinize değer vererek, değersizlik duygusunu yenmeye çalışın. 

Saçkıran bitkisel tedavi yolları nedir?

•    Tedavi amaçlı hasta olan yerde bulunan saçlar tıraş edilir. Bölge haftada iki defa yıkanır.
•    Bir avuç kepek, altı bardak suda kaynatılır. Kaynattığınız karışımı süzerek içine bir bardak limon suyu koyun. Bununla hastalıklı bölge yıkanmalıdır.
•    Bir çorba zeytinyağı ve bir kahve fincanı soğan suyunu karıştırın. Bu karışımı hastalıklı olan yerlere sürünüz.
•    Biraz ak kızıl ağaç yaprağını mikserden geçirerek, suyunu çıkarın. Elde ettiğiniz suyu hasta olan bölgelere sürünüz.
•    Mantar enfeksiyonundan oluşan saçkıran için, üç tane sarımsak ve tuzu havanda dövün. İçine 1-2 damla alkol koyarak, temiz bir bezle hasta bölgeyi kızartana kadar ovun. Bu işlemi her hafta bir defa yapmalısınız.