KKTC İstatistik Kurumu Hayat Pahalılığını açıkladı. HP, Nisan Ayında %5.7. Böylece bir yıllık HP, %88.81 oldu. Türkiye'de ise TÜİK'in açıklamasına göre; enflasyon %69.9 biz ona %70 diyelim. Yani arada %18 fark var. Bir kısım araştırmacının verileri de basına yansıdı. Türkiye’deki %70 enflasyonun, %30’u dışsal faktörlere, %40 ise iç faktörlere dayanıyormuş. Peki bizdeki %88 enflasyonda, iç ve dış faktörler hangi orandadır? Üstelik bizdeki dışsal faktörler nedir? Evet, dünyada artan enflasyon ile petrol ve emtia fiyatlarının artmasının, bizde ve Türkiye’de enflasyon üzerinde aynı olumsuz etkiyi yaratması kaçınılmazdır. Ama Kuzey Kıbrıs’ta TL, resmi para birimi olması nedeni ile enflasyona olumsuz etki yapan dışsal etkenler arasındadır. Evet, TL’nin değer kaybı, Türkiye ekonomisine ve insanına da olumsuz etki yapmaktadır. Ancak bu etki, Kuzey Kıbrıs ekonomisine ve insanına çok daha fazla darbe vurmaktadır. Çünkü sonuç itibarı ile TL’nin sahibi olarak Türkiye bir kısım tedbirler almaktadır. Ama TL kullanan Kuzey Kıbrıs, bu parasal tedbirlerin dışındadır. Örneğin para basılmaktadır. Ama piyasaya sürülen bu likit arzından, KKTC göz ardı edilmektedir. Bunun tipik bir diğer örneği, Türkiye’de uygulamaya konan, Kur Korumalı Vadeli TL Mevduat hesabı uygulamasıdır. Bankalardaki TL mevduatlarının dövize dönmemesi için geliştirilen bu politikayı, beğenirsiniz veya eleştirirsiniz. Bu başka bir şey. Ama resmi para birimi TL olan Kuzey Kıbrıs’ta da bunun hali ile uygulanması gerekir. Bu konuda ilk zamanlarda, “afilli” demeçler verilmesine karşın, uygulanmadı. Peki şimdi ne oluyor? Vatandaş, TL mevduatlarını yerel bankalardan çekip, kendine bu garantiyi veren Türkiye şube bankalarına yatırıyor. Yani bu politikasızlık, ekonomik kriz içinde ve TL’nin ciddi değer kaybı yaşadığı bu dönemde, birde kaynakların yerel ekonomiden ve finans alanından kaçmasını getirmektedir.
Halbuki Türkiye ile ilişkilerimizde, Kuzey Kıbrıs’ın kurumsal yanını odağa koyacak, bilimsel esaslara dayanan, toplumun çıkarları ile Türkiye’nin çıkarlarını sentezleyecek nitelikli bir ilişkiye ihtiyaç var. Bu ise ancak her iki tarafın ihtiyaç ve çıkarlarını gözetecek, nitelikli bir siyasetle mümkündür. Günümüzde yaşadığımız siyasi krizin gerisinde ise, nitelikli siyasi duruşun gelişmesine engel olmak yatmaktadır.
Bir düşünün, seçimlerde %39 oy almış ve kendi Kurultayında da Başkanı %60 oy alarak seçilmiş bir iktidar partisinin Başkanına, hükümet kurdurtulmayacak. Sonra onlara Başkanınız dışında bir vekile siz yetki verin, o hükümeti kursun diyeceksiniz. Sonra da bunu Atanmış bir Bakana, “Türkiye Sucuoğlu’nu istemez” diye söylettirip, halkoyu ve Kurultay iradesi ise seçilen birini çekil diye, istifaya da davet edeceksiniz. Peki bütün bunların gerisinde yatan ne? Türkiye ile ilişkilerin her alanda nitelikli bir hale ilerlemesini darbelemek. Çünkü bundan iki şey ürer. Biri kişiliksiz, kimliksiz bir duruş. Diğeri ise tepkinin beslediği, öfkeli, retçi duruş. Üstelik bu öfkeli retçi tutumda da iki davranış vardır. Biri her şeye tepki koyan retçi tavır. Öteki ise açıktan reddetmeden, içten içe kaynayan ve karnından konuşarak söven sayan tavır. Bugün her iki tavır da toplumda vardır.
Evet bugün yaşananlar asla kabul edilemez. Ama yalakaların ve tepkicilerin oluşturduğu koridor içine sıkışmadan, inat ve ısrarla, Türkiye ile Kıbrıs Türk halkının, Kuzey Kıbrıs’ta yaşayan insanların; demokratik irade temelinde, karşılıklı çıkar ve bu coğrafyada var olmak için, karşılıklı bağımlılık zorunluluğu temelinde, eşit saygı ile ilişkiyi devam ettirme ve geliştirme azmi ile hareket etmek gerekir. Bunu savunmak kolay değil. Çünkü o koridorun iki duvarından da sille gelecek. Ama ne yalakalık, ne öfke. Israrla nitelikli ilişki talebi her şeye karşın önde olmalı.