Dudakta çıkan uçuk ve sivilceler pek çok kişinin sık yaşadığı can sıkıcı bir durumdur. Ancak üzülmeyin, evde yapacağınız kolay yollarla bu rahatsızlıktan kurtulabilirsiniz.

Uçuk, deride oluşan virütik bir enfeksiyondur. Ancak görüntü itibariyle, özellikle ağız çevresi ve dudaklarda görülen uçuk, içi sıvı dolu yara kabarcıkları şeklinde kendini belli eder. Psikolojik durumlar, depresyon, stres, korku, kabus görme gibi zamanlarda sık karşılaşılan uçuk virüsü vücuda girdikten sonra iltihap oluşturur ve çoğunlukla da yerleşir.

Kişilere rahatsızlık veren ve ağrılı bir şekilde seyreden uçuk, bağışıklık sistemi zayıfladığında veya yorgunluk, uykusuzluk gibi durumlardan etkilenerek aktif hale gelebilir.

Uçuk neden olur? Nasıl geçer?

Uçuk, dış görünüşü olumsuz yönde etkilediği gibi inanılmaz acı veren bir enfeksiyondur. Yaygın olarak görülen uçuk virüsüne bir kez yakalandı iseniz tamamen kurtulmak mümkün değildir. 

‘‘Herpes simpleks’’ adıyla bilinen ve neredeyse herkeste bulunan bir tür virüs, uçuk oluşumunun ana sebebidir. Vücudu tehditlerden koruyan bağışıklık sistemi bu virüsle de savaşır ve birçok zaman galip gelen taraf olur. Fakat virüsü tamamen vücuttan atmak mümkün değildir. Bu yüzden bağışıklık sisteminin zayıfladığı dönemlerde virüs güçlenir ve uçuk oluşumu söz konusu olur. Uçuklar bulaşıcı oldukları için öpüşme ve temas gibi çeşitli yollarla bir başkasına geçebilir.

Uçuk genelde ilk olarak ağız bölgesi ve dudaklarda bir kaşıntıyla kendini göstermeye başlar. Kaşıntı sonrasında ufak bir kabarcıkla gözle görülür hale gelen uçukların içi sıvı dolu olur ve patladıklarında bir yara haline gelirler. Ağrı ve acı vermesinin yanı sıra rahatsız edici bir görüntüyü de ortaya çıkaran uçuklar yüzünden bazen yemek yemek, gülmek, konuşmak zorlaşabilir. Uçuk genelde hiçbir iz bırakmadan birkaç hafta içerisinde iyileşir ve tekrarlama özelliği bulunur.

Uçuk neden olur?

Stres


Stres neredeyse her hastalığın olduğu gibi uçuğun da altında yatan sebeplerden biridir. Uçuğa sebep olan virüs beden içerisinde her zaman aktif faaliyet gösteremez fakat yoğun stres yaşanan dönemlerde vücudun bağışıklık sistemi zayıfladığı için bu virüs daha aktif bir şekilde faaliyet göstermeye başlar ve kısa süre içerisinde uçuk oluşumu gözlenir. Dolayısıyla eğer dudaklarınızda uçuk görmek istemiyorsanız olabildiğince stresten uzak durmanız gerekir.

Viral enfeksiyonlar
veya ateş

Uçuk oluşumuna sebep olan önemli faktörlerden biri de yüksek ateştir. Ayrıca herhangi bir enfeksiyonla beraber vücuda giren virüsler ‘‘herpes simpleks’’ virüsünün daha etkili çalışmasını sağlar ve enfeksiyonların bağışıklık sistemini de zayıf düşürmesiyle beraber uçuk daha hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir.

Adet dönemleri

Kadınların adet dönemlerinde yaşadığı hormonal değişiklikler ve oluşan stres sebebiyle bağışıklık sistemi daha zayıf hale gelir. Dolayısıyla adet dönemlerinde vücut uçuk virüsüyle çok etkili savaşamadığı için kadınlarda uçuk oluşumuna daha sık rastlanır.

Yorgunluk

Sessiz bir düşman gibi pusuda bekleyen ‘‘herpes simpleks’’ adlı virüs bedenin yorgun düşmesiyle beraber daha güçlü bir şekilde ortaya çıkar ve uçuğa sebep olur. Vücudun yorgun olması, virüsle yapılan savaşta bağışıklık sisteminin güçsüz kalmasına ve etkili olamamasına sebep olur.

Güneşe veya soğuğa fazla maruz kalmak


Çok fazla güneş ışığına maruz kalmak da uçuk oluşma ihtimalini artırır. Havanın aşırı sıcak ya da aşırı soğuk olduğu dönemlerde ya da çok ani bir şekilde hava değişiminin yaşandığı günlerde vücut bu durumdan negatif etkilenir ve bağışıklık sistemindeki zayıflama sebebiyle uçuk daha kolay bir şekilde oluşur.

Yakın temas


Uçuk oluşumuna neden olan ‘‘herpes simpleks’’ virüsü yakın temas ile insandan insana bulaşabilme özelliğine sahip olduğu için son derece dikkatli olmak gerekir. Dudağında uçuk olan biriyle öpüşmek, cinsel ilişkiye girmek ya da o kişinin havlusunu, jiletini veya başka özel eşyalarını kullanmak virüsün vücuda girip daha etkili bir şekilde faaliyet göstererek uçuk oluşumuna sebep olabilir. Bu virüs mukozalarda yer alan çatlak ve yaralardaki boşluklardan faydalanarak vücuda girer ve sinir liflerine kolayca yerleşir. Dolayısıyla uçuğu henüz tam olarak geçmemiş kişilerle yakın temas kurmaktan kaçınmanız ve onların uçuklu bölgelerinin temas ettiği özel eşyaları kullanmamanız uçuğun bulaşıcı etkisinden korunmak için son derece önemlidir.

Uçuk nasıl geçer?

İlaç

Doktor tarafından önerilen ilaçlarla uçuk tedavisi mümkündür. Uçuğa ne sürülür diye düşünüyorsanız önceliğiniz her zaman doktor önerisiyle verilen krem türündeki ilaçlar olmalı. Eş dost önerisiyle ilaç kullanımından uzak durmanız tavsiye edilir.

Siyah çay

Uçuğun üzerine bir siyah çay poşeti koyun ve bir kaç dakika boyunca yumuşak hareketlerle ovalayın. Bu, ağrıyı azaltacak ve kabarıklığın iyileşmesine yardımcı olacaktır.

Sarımsak

Sarımsak içeriğindeki allisin maddesi sayesinde enfeksiyonlara karşı verilen mücadelede vücuda yardımcı olur. Evde kolay yollarla hazırlayacağınız bir sarımsak kürü ile bazı ilaçların sunmuş olduğu katkıdan daha fazla fayda elde etmek bile mümkündür. Bir diş sarımsağı havanda dövün ve macun kıvamına getirin. Macun kıvamındaki sarımsağı lezyonlu alana sürün ve on dakika bekleyin. Süre dolduktan sonra bölgeyi yıkayın. Bu kürü gün içerisinde birkaç kez uygulayabilirsiniz. Bu sayede "uçuğu ne kurutur" diye fazla düşünmenize gerek kalmaz, lezyonlu bölge hızlı bir şekilde kurumaya başlar ve uçuk daha çabuk kaybolur.

Sarımsak ile uygulayabileceğiniz başka bir yöntem de mevcuttur. Uçuklu bölgenin üzerine bir parça sarımsak koyun ve o bölgeyi bandajla sararak uyuyun. Sabah uyandığınız zaman sarımsağı temizleyin. Daha sonra uçuklu bölgenin kuruduğunu ve uçuğun küçüldüğünü göreceksiniz.

Çay ağacı yağı

Çay ağacı yağı kızarıklıkları, gözenekleri tıkayan bakterileri ve iltihabın azaltılmasını sağlamaktadır. Dudaktaki sivilcelerde, bir damla çay ağacı yağı doğrudan sivilcelerin üzerine günde 2 kez uygulanır.

Diş macunu

Uçuğa diş macunu uygulamak etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Lezyonlu bölgeyi az da olsa rahatlatan diş macunu, çok kesin bir tedavi yöntemi olmasa da iltihabı kurutur. Diş macunundan bir miktar alıp uçuklu bölgeye sürüp bir süre beklemeniz yeterli olacaktır.

Domates ve aloe vera

Günlük temizlik için bir kaç damla domates suyunun ardından aloe vera uygulayın. Aloe, cildimiz için yararlı olan pek çok bileşen içerir ve uçukların hızlı bir şekilde kurumasına yardımcı olur.

Bal ve sirke

Bölgedeki virüslerin etkisini ortadan kaldırmak için uçuğa sirke sürmek iyi bir yöntemdir. Bal ve sirke antiviral özelliklere sahip olduğu için bu ikiliyi karıştırarak pamuk vasıtasıyla lezyonlu bölgeye sürebilirsiniz. Bu sayede macun kıvamındaki bu karışım uçuğun kısa sürede ortadan kalkmasına ve bölgenin daha temiz görünmesine katkı sağlayacaktır.

Süt

Uçuğa iyi gelen doğal yöntemlerden biri de süttür. Temiz bir kulak çubuğunu süte batırın ve daha sonra uçuklu bölgeye uygulayın. Bir süre bekledikten sonra sütü uçuklu bölgeden temizleyin. Günde birkaç defa uygulayabileceğiniz bu yöntem sayesinde lezyonların büyümesine engel olabilirsiniz.
Limon ve karbonat

Asitli yapısıyla yaraların hızlı bir şekilde iyileşmesine katkı sağlayan limonu karbonatla karıştırın ve elde ettiğiniz karışımı lezyonlu bölgeye uygulayın. Asitli bir karışım olduğu için sürerken biraz acı çekebilirsiniz ama lezyondan kısa sürede kurtulmanız mümkün olacaktır.

Buz

Dudakta uçuğa ne iyi gelir sorusunun yanıtlarından birisi de buzdur. Uçuk, dudak bölgesinde zonklama türünde bir ağrıya neden olur. Buz sayesinde deri nemlendirilir ve hem yanma hissi hem de zonklama türündeki ağrı ortadan kalkar. Bir küp buzu alarak lezyonlu bölge üzerinde gezdirebilirsiniz. Daha sonra bu buzu kesinlikle çöpe atmanız gerekir. Çünkü aynı buzu tekrar başka bir yerde kullanmak virüsün başka yerlere de yayılmasına sebep olabilir.

Uçuk oluşumu önlenebilir mi?

Uçuğa sebep olan ‘‘herpes simpleks’’ adlı virüs, vücuda bulaştıktan sonra tam olarak çözümü mümkün değildir. Uçuk oluşumunu önlemek için bu hastalığa sebep olabilecek şeylerden uzak durmak gerekir. Bu yüzden özellikle ortak eşya kullanımından uzak durmak, cinsel ilişkilerde korunmak, yabancılar ile temastan sakınmak gerekir. Uçuk belirtileri olarak sayabileceğimiz durumlarda antiviral uçuk kremi kullanmak ile oluşum önlenebilir. Bir de uçuk ile savaşmaya yardımcı olan ve lisin içeren besinleri tüketmek ile uçuk oluşumu önüne geçilebilir.