Savaşların modası geçti.
Savaşabilirsin ama zafere ulaşamazsın.
Savaşta, sonunda, vuran da vurulan da kaybeder. Bunu, iki dünya savaşından sonra Avrupa öğrendi. Amerika Irak’ta hezimete uğrayarak anladı. Rusya Afganistan’da perişan olduğu hâlde öğrenmemekte direniyor, çünkü ayakta durmak için maceralara girişmek ihtiyacında olan bir despot tarafından yönetiliyor.
Yaklaşık bir buçuk yıl önce yazdığım bu satırlar az önce tesadüfen karşıma çıktı. Demek ki Putin’in Ukrayna’ya saldırabileceğini aklımdan geçirmişim.
Buna rağmen, on binlerce Rus askerini Ukrayna hududuna yığdığı hâlde Putin’in savaş açmayacağına, saldırmayacağına neredeyse emindim.
Ukrayna 603,000 kilometre kare yüzölçümü (Türkiye 703,000 kilometre kare) ile Avrupa’nın en büyük ülkesidir. Rusya bu ülkeyi ele geçirebilirdi. Ama sonra, yıkıp yaktığı, ekonomisini çökerttiği, bir nefret ummanı hâline getirdiği ülkeyi nasıl kontrol altında tutacaktı?
Tutamayacaktı. Daha doğrusu tutmanın maliyeti o kadar yüksek olacaktı ki Putin girişimini tehdit düzeyinde bırakmak zorunda kalacaktı.
Unuttuğum şey, bazen ülkelerin mantıkla hareket etmedikleri idi. Türkiye’nin Suriye’ye müdahale edip batağa saplanması mantıklı mı idi? Ya da Amerika’nın bin bir yalan mazeret uydurarak Irak’ı işgal etmesi?
“Yok canım, savaş mavaş olmaz,” diyordum bana soranlara bilgiççe başımı sallayarak.
Ama Putin askerlerini Ukrayna’ya soktu ve ülkeyi yıkmakla meşgul. Bununla da kalmadı, karşısına çıkabilecek ülkelere karşı nükleer silah kullanma tehdidi savurdu.
Şimdi de “Yok canım, deli mi, nükleer silah falan kullanmaz,” diye düşünüyorum, ama Ukrayna’ya girme mantıksızlığını yapan bir adam nükleer silah kullanma akılsızlığını da yapar diye de tereddüt etmiyor değilim.
Putin hem Ukrayna’da hem de dünya genelinde beklemediği bir direnişle karşılaştı. Batı onu uluslararası ekonomik sisteminin dışına itti. Bankalarında saklanan döviz rezervlerine el koydu. Rus bankalarının para transfer etme yeteneğini felç etti. Batılı ülkeler hava sahalarını da Rus uçaklarına kapattılar.
Zamanla neredeyse tek gelir kaynağı olan gaz ve petrol ihracatının Batı’daki çeşmeleri de mühürlenecek.
Putin şimdi umursamaz görünüyor. Halkı da çoğunlukla onu desteklemeye devam ediyor. Ama ambargoların bir ülkeyi ne hâle soktuğunu görmek için İran’a bakmak yeter. Rusya yıkılmaz ama aforoz edilmek belki bir gün Rus halkının canına tak eder ve Putin’e kapıyı gösterirler.
Kim bilir?
Mantık kullanarak öngörüde bulunamayacağımıza göre, olup biteni mümkün olduğu kadar soğukkanlılıkla izlemek ve gelişmelerin kasvetine kapılmamaktan başka seçeneğimiz yok.
Bundan kendimiz, yani Kıbrıs için bir ders çıkarmaya çalışmak da boş bir egzersizdir. Buradaki nefret ve korkunun, milliyetçilik ve fanatikliğin imparatorluğu çökmez.
Fransız İhtilali öncesi özgürlüklerin peygamberlerinden biri olan Voltaire (1694-1778) “Var olmasına izin verilemeyecek tek özgürlük fanatik olma özgürlüğüdür,” demişti. Ama, diye eklemişti, “Fanatiklik bir defa beyni sardı mı o hastalığı oradan çıkarmanın neredeyse yolu yoktur.”
Savaşların modası geçti dedim ama…
YORUM EKLE
YORUMLAR
Orhanİ. - 3 yıl Önce
İnsan sadece kendi küçük dünyasını ve konforunu düşünen, poposuna sert bir tekme atılmadığı sürece gıkını çıkartmayan esnek bir yaratık. Rusya nükleer silah kullanırsa önce marketlere saldırmak suretiyle tuvalet kağıdı, su ve her türlü besini stoklar. Birkaç gün serpintinin geçmesi için kendini evine kapatır. Eğer internet ayaktaysa sosyal medyada komiklikler şakalar yapar, tespitlerini paylaşır. Birkaç hafta sonra da normal hayatına geri döner.
Ali İkinci yorum @Orhanİ.
- 3 yıl Önce
E tabi yani şimdi senaryoyu değiştirdiniz, bu artık nükleer savaş sayılmaz pek bir serpinti veya başka bir tehlike falan da olmaz.
Verdiğiniz örnekteki bu füze daha Rusyadan ateşlenir ateşlenmez NATO tarafından otomatik olarak izlenmeye başlar ve bunu bir saldırı olarak görecek sistemler vardır. Bu sistemler direk olarak bunu bir saldırı olarak görür ve çok kısa bir süre içinde yanıt vermeye çalışır. Önce yetkililerden emir bekler ve karşı saldırıyı yetkililerin iptal etmesi için belirli bir süre bekler . Eğer iptal eden olursa, ki bu hayatta kalanlar var demektir, yani nükleer saldırı olmamış demektir o zaman karşı saldırı iptal olur ve tehlike geçiştirilmiş olur. Yok eğer iptal eden olmazsa sistem (daha düşük seviyedeki yetkililere de sorduktan sonra) otomatik olarak ateşleme yapabilir.
Eğer dediğiniz gibi öyle okyanusun ortasına atılan tek bir nükleer silahla kalsa ve karşı taraf cevap vermezse zaten kimseye fazla bir zararı dokunmaz fakat karşı tarafın cevap vermeyeceği şüpheli çünkü eğer birisi size nukleer silahla saldırıyorsa zaten sizi yok edecek demektir ve yok olacak olan bir ülkenin diğer ülkeleri düşünerek hareket etmesini beklemek gerçekci değil. Nukleer füzenin ateşlendiği andan itibaren ona karşılık verebilmek için kısa bir süre vardır yoksa geç kalınmış olur .
Kısacası şimdi bahstettiğiniz gibi eğer tek bir nükleer silah okyanusta patlatılırsa kimseye pek bir zararı olmaz. Zaten şimdiye dek yüzlercesi hatta binlercesi test amaçlı bu şekilde patlatılmıştır.
Fakat gerçek bir nükleer savaş dünyanın sonu demektir, öyle sadece internetin kesilmesi ve sonra da normal hayat dönmek falan söz konusu bile değil çünkü hayatta kalan pek olmaz zaten.
Orhan İ. @Orhanİ.
- 3 yıl Önce
İlk yorumumu Rusyanın tek bir nükleer füzeyi uyarı amaçlı (örneğin atlas okyanusuna) atacağını farz ederek yazmıştım. MAD bir teori, ilk füzeden sonra ona karşı bir füze atılacağından emin olamayız. Belki de nato hemen masaya oturur, al kardeşim bütün doğu avrupayı, üstüne promosyon olarak k. koreyi de al, al başına çal diyebilir. Bu senaryonun devamını siz getiriniz lütfen.
Ali @Orhanİ.
- 3 yıl Önce
Bugün her iki tarafın da binlerce nukleer silahı mevcuttur. Eğer bir taraf nükleer silah kullanmaya kalkarsa heriki taraf da tamamen yok olur. Ne NATO ülkeleri kalır (biz de dahil), ne Rusya, ne de batı veya Amerika.
Belki güney yarım kürede birkaç insan grubu hayatta kalabilir ama onlar da bir taraftan nükleer kışı ve getireceği felaket, diğer taraftan da her yere yayılan öldürücü radyasyonla mücadele etmek zorunda kalcaklar.
Buna M.A.D. diyorlar (Mutually Assured Destruction) . Hatta insanlar yok olsa bile insan mudahelesi olmadan nükleer füzeleri ateşleyecek sistemler var. Yani kısacası herhangibir tarafın nükleer silah kullanması dünyanın sonu demektir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mutual_assured_destruction
Orhan İ. @Orhanİ.
- 3 yıl Önce
Oyun olduğunu sandığımı nereden çıkardınız? Ne kadar kaba ve gereksiz bir itham! Kalbimi kırdınız.
Warzone - 3 yıl Önce
Rusya'daki anşayış, halk devlet için vardır. Devlet (vatan-rodina) kutsaldır. Bu kutsal devlet için çara destek olmamak vatan hainlidiğidir. Rus devleti çağın çok gerisinde 19.yüzyılda yaşıyor mentalite olarak. DEmokrasini d'si yok bu nedenle Putin rejiminde.
m.şakir @Warzone
- 3 yıl Önce
Ruslarda dayağı yiyince akıllanırlar. Almanlar,ı Japonları ve en son Sırpları nasıl akılllandırdılar gördü bütün dünya.
Oral - 3 yıl Önce
Ticari ve kültürel anlamda globalizm gelişti. Herkes birbirinden birşey alıyor. Avrupa Rusya'dan enerji alıyor ve karşılığında büyük meblağlar ödüyor. Böylesi ülkelerin birbirlerine muhtaç olduğu bir ortamda nasıl olur da böyle bir savaş başlar? Bu bir marketin/bakkalın en iyi müşterilerine ağız dolusu küfretmesine benziyor. Aptalca bir davranış. Bu sürdürülebilir ve kârlı bir savaş değil.
Sarp Ege - 3 yıl Önce
Zelenski 'nın acemi politakası Ukranya ve halkına çok büyük zarar verdi. Yalnız kaldı. Esasında bu savaş ABD -Rusya çekişmesi. Yarın öbür gün Çin 'de yanındaki irili ufaklı devletlere göz koyabilir. Emperyalizmin hesapları planları uzun vadelidir. Şahsi görüşümce Kıbrıs ile Ukranya'nın durumları çok farklıdır.
Ruh İkizi - 3 yıl Önce
Ne yapsak, ne etsek? 2400 yıl öncesine gitsek; toplumların idaresinde alınacak kararlar; ‘demokratik ‘ mi olsun, ‘akademik’ mi, diye tartışsak...
“Demokrasilerde çare tükenmez.” demişti Baba ama, ahval ve şerait ortada.
Vakit geçirmeden kafa yorsak iyi olacak.
Koray - 3 yıl Önce
"Bundan kendimiz, yani Kıbrıs için bir ders çıkarmaya çalışmak da boş bir egzersizdir." İşte budur. Harika tespit!
Hülya Daşçı @Koray
- 3 yıl Önce
Bence de. Akıllarınca KKtc yi dünyadan iyice soyutlayıp kronik anlaşmama durumunun devamını sağlamak istiyorlar. Onlara kalsa aihm den de nato dan da çıkalım, yalnız ama "gururlu" (böylesi durumda nasıl gururlu olunacaksa) şekilde yaşayalım.
Ari - 3 yıl Önce
Her yazınız dolu ama bu yazı dolu dolu. Defalarca okudum. Sağolun varolun.
Psikiyatrist Engin Geçtan, “Hayat” adlı kitabının bir bölümünde, “kavramsal sanat” gösterisine gittiğini ve orada sergilenen bir duvar saatinden çok etkilendiğini yazar. Saatin kadranındaki rakamların yerinde on iki adet “geç kaldın” yazıyordur. Adına “uygar” denilen ama tamamen “vahşi” bir düzenin egemen olduğu bu dünyada, kaliteli, adil, doğa ile uyumlu, barışçıl, hakça bir yaşam için artık çok mu geç kaldık?