Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) Başkanı Tunç Adanır, elektrik enerjisi sorununun çözülebilmesi için kapsamlı bir strateji ve eylem planına ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Adanır, birliğe bağlı Elektrik Mühendisleri, Çevre Mühendisleri ve Yerbilim Mühendisleri Odalarından oluşan çalışma ekibi, mevcut sorunların çözüm önerilerini ülke gerçekleri doğrultusunda ele alarak, tespit ve öneriler belirlediğini belirtti.
Adanır, açıklamasında, birliğin tespit ve önerilere yer verdi.
Tespit ve öneriler şöyle
Orta vadede alternatif üretim teknolojilerinin ve depolama sistemlerinin değerlendirilmesi, alternatif yakıtların değerlendirilmesi (doğalgaz ve hidrojen gibi) fizibilite çalışmaları ve çevresel etki değerlendirme çalışmaları yapılarak, yeşil enerjiye geçisin önü açılmalıdır.
En ucuz üretim dizel santrallerden sağlanıyor
KKTC şebekesinde en ucuz üretim Kıb-Tek’e ait Teknecik Dizel Santralı, en pahalı üretim ise Kıb-Tek’e ait motorin yakıtı ile çalıştırılan Teknecik Mobil Gaz Türbini Santrallerinden sağlanmaktadır.
Enerji maliyetlerini düşürmek amacıyla santrallerin verimlilik ve üretim maliyetleri önceliği göz önüne alınarak çalıştırılmalıdır.
Yeni santral yatırımlarının kuruluş ve işletme maliyetleri karşılaştırılarak doğru yatırımın tespit edilmesi gerekiyor. Önümüzdeki yaz için kısa sürede yatırımın tamamlanması mümkün değildir ve yapılabilecek en etkin uygulama tüm santrallerin (Kıb-Tek ve Aksa santralleri, Aksa yedek gücü dahil) bakımlarının süratle tamamlanarak yaz öncesi emre amade hale getirilmelidir.
Yeni yatırımlar için alım garantili anlaşmalar yapılmamalıdır.
Yeni kurulacak sistemlerde kira bedelinin istenmesi adil olmayacağı gibi sürdürülebilir bir uygulama da olmayacaktır. Sosyal devlet anlayışı ile geçmişte üretim hakkı verilenleri de kapsayacak bir teşviklendirme sistemi oluşturulmalıdır.
Güneyle bağlantı sürmeli
2016 yılında Güney Kıbrıs ile kurulmuş olan enterkonnekte bağlantının devamlılığının sağlanması ve mahsuplaşma usulü ile sürekliliğinin aynı şekilde devam etmesi gerekiyor.
Uzun vadede fuel oil ile elektrik üretiminin sürdürülebilir değil, AB kriterleri gözetilerek çevre dostu yatırımlar yapılması gerekiyor.
Güneş enerjisine önem verilmeli
Mevcut Güneş Enerji uygulamaları şebekeye ciddi olumsuz etkiler yaratmaktadır. Süreç içerisinde yapılan yanlış izinlendirme ve uygulamaların şebeke yönetimi ve depolamayı da içerecek şekilde acilen revize edilerek uygulanması gerekmektedir.
Orta vadede yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan güneş enerjisinin kullanımı için gerekli iletim hatlarının iyileştirilmesi ile ilgili önlemler alınmalı, yatırımlar yapılmalıdır. Talebin kws bazında azaltılmasına yönelik bilinçlendirme ve teşviklendirme yapılmalıdır. Tüketimin yoğun olduğu bölgelerde mevcut altyapılara küçük yatırımlarla güneş enerjisi teşviklendirilmelidir. Orta vadede arz güvenliğinin önemi değerlendirildiğinde devamlı enerji sağlayan yenilenebilir enerji üretim teknolojileri değerlendirilmelidir. Deniz, biyokütle gibi alternatiflere fizibilite ve çevresel etki değerlendirme çalışması yapılarak, bu teknolojilerin de sisteme entegre edilmesine yönelik yatırımın önü açılmalıdır. Enterkonnekte bağlantı ile temin edilecek enerji için alım garantisi sağlanmamalıdır.
