Aytuğ TÜRKKAN

KKTC’nin ilan edildiği 15 Kasım 1983’ten bugüne 34 hükümet kuruldu ve tam 13 kişi Başbakanlık yaptı. Tufan Erhürman başkanlığındaki 4’lü koalisyon hükümetinin istifa etmesi üzerine 35’inci hükümetin önümüzdeki günlerde kurulması ve bir aksilik olmaması halinde Ersin Tatar’ın 14’üncü Başbakan olması bekleniyor.
Kıbrıslı Türklerin devlet yapılanmasına geçtiği 1976 yılından bugüne 43 yıl geride kaldı.
43 yılın yaklaşık 31 yılı Ulusal Birlik Partisi (UBP) iktidarında geçti. 
Geriye kalan 12 yılın 10’unda Cumhuriyetçi Türk Partisi Başbakanları tarafından yönetilen Kıbrıslı Türkleri 2 yıl da Demokrat Partili Başbakan idare etti. 
UBP’li Nejat Konuk Kıbrıslı Türklerin ilk Başbakanı olurken, UBP’li Mustafa Çağatay ise 1983’te kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı oldu. 

13 Başbakan,  6 UBP, 6 CTP 
Kıbrıs Türk siyasal yaşamı bugüne kadar 13 farklı başbakan gördü. UBP 31 yılda 6 Başbakan’la ülkeyi yönetirken, CTP 10 yıllık sürede de 6 Başbakan çıkardı. CTP’nin Başbakanlarının sürelerinin oldukça az olması dikkat çekti. DP’de Hakkı Atun’un parti Başkanı olduğu 1994 yılında 2 yıl süreyle Başbakanlık makamını idare etti. 
3 ay Başbakanlık yapan da oldu, farklı tarihlerde de olsa toplam 18 yıl o koltukta oturan da oldu.

En kısa süreli Başbakan Sibel Siber
Başbakanlık tarihi boyunca tek kadın Başbakan Sibel Siber’di. Siber ayrıca bu mevkide en kısa süre kalan Başbakan oldu. 2013 yılında kurulan “Geçiş hükümeti” döneminde Başbakanlık yapan Siber sadece 3 ay Başbakanlık yaptı.

Rekor Eroğlu’nda 
Başbakanlıkta rekor UBP Onursal Başkanı Dr. Derviş Eroğlu’nda. Eroğlu farklı dönemlerde tam 18 yıl boyunca Başbakanlık yaptı. Eroğlu’nu 5 yıl boyunca Başbakanlık yapan Nejat Konuk takip ederken, üçüncü en uzun Başbakanlık yapan siyasetçi CTP’den ferdi Sabit Soyer oldu. 

CTP’de en uzun dönem Soyer’in 
Soyer 4 yıl boyunca KKTC Başbakanı oldu. Soyer ayrıca 6 Başbakan çıkaran CTP içerisinde en uzun süre Başbakanlık yapan kişi olmayı başardı.  Soyer’i 22 aylık görev süresi ile Özkan Yorgancıoğlu izledi. CTP’nin ilk başbakanı Mehmet Ali Talat ise 15 ay görev yaptı. 

Erhürman 15’inci ayında gitti 
KKTC’nin dün istifa eden Başbakanı CTP’li Tufan Erhürman da 2 Şubat 2018 tarihinden itibaren 15 aydır Başbakanlık görevini yürütüyordu. 
Halkın Partisi’nin önceki gece aldığı hükümetten çekilme kararı sonrasında Erhürman dün istifasını Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncıya sundu. Böylelikle Erhürman da 15 aylık bir başbakanlık dönemini yaşamış oldu.

Gözler UBP Başkanı Ersin Tatar’da  
Cumhurbaşkanı Akıncı’nın Hükümetin istifasını sunması sonrasında 21 milletvekili ile Meclis’te en çok milletvekili sayısına sahip olan Ulusal Birlik Partisi’nin Başkanı Ersin Tatar’a hükümeti kurma görevi vermesi bekleniyor.
Tatar göreve hazır olduğu mesajını iletti. Şimdi tüm gözler olası yeni Başbakan Hüseyin özgürgün’e çevrilmiş durumda.

Çeşitli koalisyon modelleri mevcut
UBP’nin önünde farklı koalisyon seçenekli bulunuyor. Ancak en çok ağır basına seçenek UBP-HP.
 İki partinin vekil sayısı 30 olacak ve rahatlıkla icraat yapabilecek. 
UBP daha önce deneyimlediği UBP-CTP koalisyon modelini de deneyebilir. Her iki parti tabanının da çok sıcak basmadığı bu modelde hükümetin milletvekili sayısı 33 olabilir. UBP + DP+ YDP de bir model olarak seçenekler arasında yer alıyor. Bu modelde sayı 26 ve oldukça kritik. UBP kurmayları en başından beri 26 sayısıyla hükümet kurmaya karşı.  
Başkan Tatar’ın da yakın çevresine HP ile koalisyona hazır olduğu mesajı verdiği biliniyor. 

Zayıf ihtimal olsa da Erken seçim seçenekler arasında 
Erken seçim de dışlanamayacak bir seçenek olarak duruyor. Eğer koalisyon konusunda bir anlaşma olmazsa UBP erken seçimden de kaçmayacak. Bu konuda kendine güvenen UBP hükümet partilerinin yıprandığı ve olası bir erken seçimde tek başına iktidara gelebileceğini de hesaba katıyor. Ancak ekonomik sıkıntılar ve bir erken seçimin Türkiye’yle de henüz protokol imzalanmamış olması nedeniyle ülke için yaratacağı sıkıntı UBP kurmaylarını koalisyona doğru itiyor. 

KKTC Devleti’nde Başbakanlık yapmış kişilerin listesi şu şekilde: 

UBP 
Hüseyin Özgürgün (16.04.2017 - 02.02.2018)
İrsen Küçük (17.05.2010 - 06.06.2013)
Derviş Eroğlu (19.07.1985 - 01.01.1994) (16.08.1996 - 13.01.2004) (04.05.2009 - 17.05.2010)
Nejat Konuk (05.07.1976 - 21.04.1978) (13.12.1983 - 19.07.1985)
Mustafa Çağatay (12.12.1978 - 13.12.1983)
Osman Nuri Örek (21.04.1978 - 12.12.1978)

CTP 
Tufan Erhürman (02.02.2018 – 9.05.2019)
Ömer Soyer Kalyoncu (16.07.2015 - 16.04.2016)
Özkan Yorgancıoğlu (02.09.2013 - 16.07.2015)
Sibel Siber (06.06.2013 - 02.09.2013)
Ferdi Sabit Soyer (26.04.2005 - 04.05.2009)
Mehmet Ali Talat (13.01.2004 - 26.04.2005)

DP 
Hakkı Atun (01.01.1994 - 16.08.1996)

1. III. Çağatay Hükümeti (15.03.1982 - 13.12.1983)
2. II. Konuk Hükümeti (13.12.1983 - 19.07.1985)
3. I. Eroğlu Hükümeti (19.07.1985 - 02.09.1986)
4. II. Eroğlu Hükümeti (02.09.1986 - 23.05.1988)
5. III. Eroğlu Hükümeti  (23.05.1988 - 11.05.1989)
6. III. Eroğlu Hükümeti Değişiklik (11.05.1989 - 20.06.1990)
7. IV. Eroğlu Hükümeti (20.06.1990 - 24.03.1992)
8. IV. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (24.03.1992 - 01.01.1994)
9. I. Atun Hükümeti (01.01.1994 - 08.01.1995)
10. I. Atun Hükümeti Değişikliği (18.01.1995 - 22.05.1995)
11. II. Atun Hükümeti (22.05.1995 - 11.12.1995)
12. III. Atun Hükümeti (11.12.1995 - 16.08.1996)
13. V. Eroğlu Hükümeti  (16.08.1996 - 16.09.1998)
14. V. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (16.09.1998 - 30.12.1998)
15. VI. Eroğlu Hükümeti (30.12.1998 - 08.06.2001)
16. VII. Eroğlu Hükümeti (08.06.2001 - 13.01.2004)
17. Talat Hükümeti (13.01.2004 - 09.08.2004)
18. Talat Hükümeti (09.08.2004 - 08.03.2005)
19. Talat Hükümeti (08.03.2005 - 26.04.2005)
20. Soyer Hükümeti (26.04.2005 - 25.09.2006)
21. II.Soyer Hükümeti (25.09.2006 - 04.06.2007)
22. II.Soyer Hükümeti Değişiklik (04.06.2007 - 11.03.2008)
23. II.Soyer Hükümeti Değişiklik (11.03.2008 - 04.05.2009)
24. Eroğlu Hükümeti (04.05.2009 - 17.05.2010)
25. Küçük Hükümeti (17.05.2010 - 06.04.2011)
26. Küçük Hükümeti Değişiklik (06.04.2011 - 07.09.2012)
27. Küçük Hükümeti Değişiklik (07.09.2012 - 18.09.2012)
28.  Küçük Hükümeti Değişiklik (18.09.2012 - 06.06.2013)
29. Siber Hükümeti (06.06.2013 - 02.09.2013)
30. Yorgancıoğlu Hükümeti Değişiklik (02.09.2013 - 10.10.2014)
31. Yorgancıoğlu Hükümeti Değişiklik (10.10.2014 - 16.07.2015)
32.  Kalyoncu Hükümeti (16.07.2015 - 16.04.2016)
33. Özgürgün Hükümeti (16.04.2016 - 02.02.2018)
34. Erhürman Hükümeti (2 Şubat 2018-9 Mayıs 2019)