Aytuğ TÜRKKAN
Anamur’dan gelen suyun, deniz altındaki borularda meydana gelen kopmalar yüzünden Ocak ayından beri kesilmesi nedeniyle Geçitköy barajındaki seviye oldukça azaldı; herhangi bir kaynağı bulunmayan başkent Lefkoşa için tehlike çanları çalmaya başladı. Diyalog’a konuşan Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı, su akışının kısa sürede başlamaması halinde eskiye dönüşün kaçınılmaz olacağını, vatandaşlara haftada 2 veya 3 gün su verilebileceğini söyledi.
Güzelyurt belediye Başkanı Mahmut Özçınar da kuyuların devreye gireceğini, ancak Lefkoşa’nın sıkıntıya gireceğini söylerken, Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü “Kuyuların bakımını yaptık ama ihtiyacı karşılayacak düzeyde kaynak yok. O yüzden kesintiye gidilecek” dedi.
İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu, su kullanımının 7 binden 3 bin metre küpe düşeceğini söyledi. Gazimağusa Belediye Başkanı İsmail Arter ise denizden arıtmaya gidileceğini, ancak su fiyatlarının yükseleceğini belirtti.
Ne dediler?..
Harmancı: Eskiye dönülür, haftada 2-3 kez su verilebilir
Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı, bu tehlikeyle ilgili Tarım ve Doğal Kaynakları Bakanı Dursun Oğuz ile görüştüğünü ve bakanın Türkiye’deki muhatabından aldığı bilgileri kendisiyle paylaştığını söyledi. Harmancı, “Anladığım kadarıyla ihalenin yapıldığı ve arızanın giderilmesi işlemlerinin ağustos ayı ortasında tamamlanacağı öngörülüyor. Barajdaki suyun da ağustos ayına kadar yeteceği ifade ediliyor. Ama bir gecikme durumunda sıkıntı yaşanabilir” dedi
Devletin Lefkoşa’ya su verme zorunluluğu olduğunu anımsatan Başkan Harmancı, olası bir sıkıntı durumunda eski hattın devreye girmesi gerektiğini söyledi. Ancak bu hatların bakımının yapılması gerektiğine vurgu yapan Harmancı, “Güzelyurt aküferinden ve eski hat üzerinden su verilebilir. Bu hat 2016 yılından beri kullanılmıyor, bir denetlenmesi, kontrol edilmesi gerekiyor”
Lefkoşa’nın günlük ortalama 17 bin metreküp suya ihtiyacı olduğunu kaydeden Harmancı, “Şu anda bu kapasitede su kullanılıyor ama Türkiye’den gelen su biterse herhalde eskisi gibi haftada 2 veya 3 kez Lefkoşalı’ya su temini yapılabilecektir” diyerek sıkıntı yaşanmaması ve arızanın bir an önce giderilmesinin önemine değindi.
Özçınar: Lefkoşa’ya yoğunlaşılmalıdır
Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar da, Güzelyurt’un yerel kaynakları ile su sıkıntısı yaşamayacağını belirtti. Günde yaklaşık 4 bin ton su ihtiyaçları olduğunu söyleyen Özçınar, bunu kuyulardan karşılayacaklarını belirtti.
Özçınar, “Burada kritik olan bölge Lefkoşa’dır. Çünkü diğer belediyelerimizin su kuyuları vardır. Bu arıza giderilene kadar Lefkoşa’ya yoğunlaşılmalıdır” dedi.
Türkiye’den gelen suyun Güzelyurt’a verilmesinde kısıtlamalar yapılmaya başlandığını anlatan Özçınar, “Bu işlemlerin eylül ayına kadar uzayacağını düşünürsek, kalan suyun kullanımı ona göre yapılmalıdır” diye konuştu.
Güngördü: Kuyular için 60 bin TL harcadık
Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü de Türkiye’den gelen suyun kente verilememesi durumuna yönelik çalışmalar yaptıklarını anlattı.
Güngördü “Bu pandemi döneminde kentteki yaşamın da yavaşlamasını fırsat bilerek kendimize ait yerel kuyuları devreye girecek şekilde hazırladık. 50-60 bin TL harcadık. Kuyuların bakımlarını, motorların bakımlarını yapıp arızaları giderdik. Hala çalışıyoruz ve 5-6 gün sonra bu kuyuların tamamını devreye girebilir hale getireceğiz” dedi.
Türkiye’den gelen suda sıkıntı yaşanması durumunda şu an olduğu gibi her an çeşmelerden su akmasının mümkün olmadığını da söyleyen Güngördü, “Her gün su olmayacak, haftanın belli günlerine dönecek, Türkiye’den su gelemeden önce de böyleydi çünkü kuyulardaki miktarlar kentin ihtiyacını karşılayacak düzeyde değildir” diye konuştu.
Güngördü, şu anda su kullanımının normal zamanların çok altında olduğunu da sözlerine ekleyerek,” Otellerin kapalı olması nedeniyle su tüketimi de oldukça azaldı” dedi.
Arter: Su sıkıntısı olmaz ama maliyet artar
Gazimağusa Belediye Başkanı İsmail Arter de Türkiye’den gelen suyun kesilmesi durumunda belediye ile özel bir şirket ve Doğu Akdeniz Üniversitesi arasında imzalanan deniz suyu arıtma projesinin devreye gireceğini söyledi. Bu anlaşmanın 2023 yılına kadar devam ettiğini ve günde 6 bin metreküp suyun satın alınmasının garanti edildiği bir anlaşma olduğunu anımsatan Başkan Arter, bunun dışında kentteki su kuyularının da devreye gireceğini ve bir su sıkıntının yaşanmayacağını anlattı.
Eğer Türkiye’den gelen suya ulaşamazlarsa su maliyetlerinin artacağını anlatan Arter, “Şu anda biz arıtılmış suyu almıyoruz. Bu suyun ton başına maliyeti 0.98 dolar/cent’tir. Oysa biz Türkiye suyunu 2,3 TL’den alıyoruz. Eğer şirketin suyunu alırsak bir anda maliyet fiyatı iki katından da fazla olacak ve bu bizim için sıkıntı demektir” şeklinde konuştu.
Gazimağusa’nın günlük 12 bin ton suya ihtiyacı olduğunu belirten Arter, “6 bin arıtılmış, geriye kalanı da kuyulardan sağlayıp vereceğiz” dedi.
Sadıkoğlu: İskele su kullanımı 7 bin metreküpten 3 bin metreküpe düşecek
İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu da Türkiye’den gelen suda olası bir aksama durumunda belediyenin tedbirler almaya başladığını kaydetti.
Sadıkoğlu “Önlemleri almaya başladık. Kendi öz kaynaklarımız, kuyularımız var. Onları devreye koyabilmek için çalışmalar yapıyoruz. Kuyuların bakımı, tadilatı, kontrolü, ilaçlamalarını yapıyoruz. Haftaya da test etmeye başlayacağız” dedi.
Sadıkoğlu, yaşanacak olası bir sıkıntıda halkın bilinçlendirileceğini ve suyun veriliş saatlerinin değişmek zorunda kalacağını ifade etti.
Vatandaşlara ihtiyaca göre kullanım konusunda uyarılar yapacaklarını belirten Sadıkoğlu, “Şu anda günlük 6-7 bin metrekare su kullanımımız var. Suyun kesilmesi demek bu kapasitenin yarısından da aşağıya inmemiz anlamını taşıyacaktır. Bizim 2-3 bin metreküp su üretimimiz ancak olabilir. O nedenle bazı sıkıntılar yaşanacaktır” diyerek sözlerini noktaladı.
Bakan Oğuz ne demişti?
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, 24 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Geçitköy Barajında 10,5 milyon metre küp su bulunduğunu belirtirken, tedbir amaçlı kuyuların yerel yönetimlerin kullanımına açıldığını söylemişti.
Bakan Oğuz, Geçitköy’deki suyun ağustos sonuna kadar yetebileceğini dile getirmişti.
