Kıbrıslı liderler Ersin Tatar ve Nikos Hristodulidis yeni sınır kapılarının açılmasını görüşmek için dün bir araya geldi. Türk tarafı bu görüşmede Haspolat’ın yanı sıra Akıncılar kapısının açılmasını önerdi. Rum tarafı ise 8 maddelik bir teklif paketi sundu. Rum tarafının sunduğu teklifler arasında Erenköy kapısının açılması da var. Türk tarafı ise askeri bölgeden geçtiği için Erenköy kapısının açılmasına sıcak bakmıyor.

Görüşmesi sonrasında iki liderin ortak açıklaması BM İyi Niyet Misyon Ofisi tarafından yayınlandı. Açıklamada yeni geçiş kapıları açılmasının iki halk arasındaki temaslar, güvenin artması ve ekonomik ilişkilerin ilerlemesi için kritik olduğu vurgulandı. Liderler, 10 Şubat’a kadar yeni bir görüşme için uzlaşıya vardı.

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Rum Lider Nikos Hristodulidis, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) Misyon Şefi Colin Stewart’ın ara bölgede bulunan ikametgahında bir araya geldi. İkametgah önünde Stewart ve diğer BM yetkilileri tarafından önce Tatar, ardından da Hristodulidis karşılandı.  

Yaklaşık bir saat süren görüşmenin ardından liderler ayrıldı.

Ortak açıklama yayımlandı

Görüşmenin ardından Kıbrıs’taki Birleşmiş Milletler (BM) İyi Niyet Misyon Ofisi tarafından iki liderin mutabık kaldığı yazılı ortak açıklama, basın mensuplarıyla paylaşıldı. Söz konusu görüşmenin 15 Ekim 2024’te New York’ta yer alan gayriresmi görüşmenin bir devamı niteliğinde olduğu kaydedilen açıklamada, yeni geçiş kapısı açılmasının iki halk arasındaki temasların çoğalması, güvenin artması ve ekonomik ilişkilerin ilerlemesi için kritik olduğuna işaret edildi.

Açıklamada, liderlerin yeni geçiş kapılarının açılmasının Cenevre’de yapılacak genişletilmiş toplantıda olumlu bir atmosfer yaratılmasına yardımcı olacağı kaydedildi.

Açıklamada, ayrıca Cumhurbaşkanı Tatar’ın temsilcisi ile Rum Lider Hristodulidis’in müzakerecisine görüşmeleri sürdürme talimatı verdiğine işaret edildi, liderlerin ileriki günlerde yeniden görüşme kararı aldığı belirtildi.

Tatar: Akıncılar kapısının açılmasını önerdik

Tatar ise, Hristodulidis ile görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı’nda basın toplantısı düzenledi, soruları yanıtladı. Tatar, geçiş kapılarında yaşanan birtakım sıkıntıların aşılması, iki taraf arasındaki sosyal, ticari ve ekonomik ilişkilerin daha da gelişmesi için Haspolat kapısına yönelik önerilerini değerlendirmek üzere görüşmeye davet edildiklerini, Güney Kıbrıs’ın da talepleri olması üzerine son üç aydır özel temsilcilerin bu konunun detaylarını görüşmeye devam ettiklerini anlattı. Karşı tarafın Kiracıköy ve Erenköy’den transit geçiş yani KKTC toprakları içinden geçiş talebi olduğunu dile getiren Tatar, ilgili makamlarla da istişare ederek, pozitif ve yapıcı bir öneri olarak Akıncılar kapısının açılmasını önerdiğini söyledi. Tatar, “Kendilerinin geçiş noktalarındaki beklentilerini karşılamak için Akıncılar kapısının açılmasını önerdim. Kiracıköy ve o bölgelerdeki köyler Akıncılar’a çok yakın, bu kapıdan kuzeye geçip diledikleri gibi belki yeni açılacak olan Haspolat kapısından güneye geçebilirler. Bunlar artık yaklaşım meselesidir ben pozitif yaklaşım olarak bunu kendilerini önerdim. Bunu değerlendirmelerini talep ettim” dedi.

 “Metehan’da yoğunluk artıyor”

Cumhurbaşkanı Tatar, yeni kapılarının açılmasının önemli olduğunu ancak Metehan kapısındaki sıkıntının da çok önemli olduğunu dile getirerek, zaman içinde Metehan kapısındaki yoğunluğun arttığını; araçlı geçişlerde toplam 9 kapının trafiğinin yüzde 65’ini oluşturduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanlığı Yerleşkesi, Cumhuriyet Meclisi, Cumhuriyet Parkı’nın açılmasıyla yoğunluğun daha da artacağını söyleyen Tatar, trafiğin hızlı akabilmesi için kapıda tek şeridi üçe çıkardıklarını, görevli sayısının artırıldığını Güney Kıbrıs’ta ise benzeri bir çalışmanın yapılmadığını, tek şerit ve eleman yetersizliğinin sıkışıklığa yol açtığını belirtti.

Bu konuyu Hristodulidis’e aktardığını belirten Tatar, benzer bir çalışma başlatacaklarını ilettiklerini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Tatar, kapılardaki geçişlerle ilgili rakamları da paylaştı; 2024 yılında toplam geçişin 8 milyon olduğunu söyleyerek, bunun önemli bir rakam olduğunu belirtti.

 “KKTC vatandaşları arasında ayrımcılık yapılması kabul edilemez”

Cumhurbaşkanı Tatar, KKTC vatandaşları arasında güneye geçişlerde ayrımcılık yapılmasının kabul edilemez olduğunu söyleyerek, “Hristodulidis’e ‘KKTC vatandaşları arasında ayrım yapılması bu çağda özellikle AB devleti olarak sizlere yakışmıyor’ dedim” ifadelerini kullandı.

Tatar, Türkiye kökenli KKTC vatandaşlarının güneye geçememelerinin kabul edilemez olduğunu söyleyerek, “KKTC vatandaşları bizim için eşittir. Onların da kapılardan geçmesi gereklidir. Bu konuyu BM huzurunda tekrar ifade ettim ve Sayın Stewart’tan bu meseleyi BM Genel Sekreteri Gutteres’e aktarmasını rica ettim. Bu konu onun da hassasiyet gösterdiğini bir konudur” dedi.

Hristodulidis: 8 maddelik teklif paketi sunuldu

Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis ise görüşmelerinde Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'a New York’ta akşam yemeğinde de ele aldıkları geçiş noktaları ve diğer fikirlerle ilgili 8 maddelik bir teklif paketi sunduğunu söyledi. Sunduğu paketin, parça parça değil tamamen kabul edilmesi gerektiğini söyleyen Hristodulidis, paketin, tüm Kıbrıslıların, Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin yararına olduğunu savundu. “Sigmalive”  ve diğer internet gazetelerine göre Hristodulidis gerçekleştirilen liderler görüşmesinin ardından açıklamalarda bulundu. BM Genel Sekreterinin Tatar’a sunduğu fikirler konusunda olumlu olduğunu söyleyen Hristodulidis, New York’ta, geçiş noktalarının yanı sıra danışman komitesi, gençlik teknik komitesi ve gerçeklik komitesi de önerdiğini, bunların sunduğu pakete de dahil edildiğini ifade etti. Hristodulidis, Cumhurbaşkanı Tatar’ın görüşmede karar almaya hazır olmadığını söyleyerek zaman istediğini, müzakerecilerin görüşmeye devam edeceğini ve Tatar hazır olduğu zaman yeniden bir araya geleceklerini söyledi. Hristodulidis, Tatar’ın “Athienu” (Kiracıköy) konusunda olumsuz olduğunu da ileri sürdü.