Çiğdem AYDIN 

  Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) ilan edildiği 1983 yılından bu yana, aradan geçen 

33 yıllık süre içinde KKTC’nin tarım sektöründe ciddi gerilemeler oldu. Diyalog’un elde ettiği bilgilere göre 1983 yılında 107 bin 442 ton olan narenciye ihracatı, 80 bin 547 tona geriledi.

 Tarım ürünlerinde KKTC’nin ikinci önemli ihraç ürünü olan patatesin 1985 yılındaki ihracatı 13 bin 146 ton iken, 2015’te 8 bin 223 tona geriledi.

  Devlet Planlama Örgütü ve Ticaret Dairesi verilerine göre; 1985 yılında konfeksiyon ihracatı 187 milyon 317 bin TL iken, 2015 yılında 6 milyon 781 bin 498 TL’ye geriledi.

Turizmde dev yatırımlar

  KKTC’nin ilan edildiği 1983 yılında turistik konaklama tesisi sayısı 36 iken, 2016’da bu rakam

133’e ulaştı.1983’te 3 bin 555 olan yatak kapasitesi ise günümüzde 21 bin 425’e yükseldi.

Turizmdeki yatırımların bir sonucu olarak sevindiren bu gelişmenin yanı sıra, 1983’te hava ve deniz yoluyla gelen yolcu sayısı (KKTC uyruklular hariç) TC uyruklu 78 bin 467 iken, 2015’te bir milyon 110 bin 795’e ulaştı.

  1983’te Kuzey Kıbrıs’ı ziyaret eden yabancı uyrukluların sayısı sadece 20 bin 467 iken, 2015’te bu rakam 372 bin 449’a yükseldi.

  Turistik konaklama tesislerinde geceleyen kişi sayısı 1983’te 358 bin iken, 2015’te 3 milyon 167 bin oldu.

Eğitim sektörü

  Yükseköğretimde ilk veriler 1988 yılında öğrenci sayısı 2 bin 279, 2016 yılı kasım ayı itibariyle 

93 bin.  

  Üniversitelerimizin tarihçesi şöyle:

  1979 yılında ilk olarak Doğu Akdeniz Üniversitesi açıldı, 1985 yılında Girne Amerikan Üniversitesi, 1988’de Yakın Doğu Üniversitesi, 1990’da Lefke Avrupa Üniversitesi, 1997’de Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, 2003’te ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü, 2011 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi – KKTC, 2012’de Akdeniz Karpaz Üniversitesi (AKÜN ), 2013’te Girne Üniversitesi, 2013’te Kıbrıs İlim Üniversitesi, 2014’te Kıbrıs Amerikan Üniversitesi, 2016’da Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi ve yine aynı yıl içinde 2016 Uluslararası Final Üniversitesi kuruldu.

  Yükseköğrenimde şu anda toplam 13 üniversitemiz bulunuyor. Bunların 12 tanesi 1983 yılından sonra açıldı. 

Bankalar ve mevduatlar

  1984 yılına kadar Otonom Devlet’te Merkez Bankası görevini Ziraat Bankası sürdürmekteydi. 1984 yılında Merkez Bankası kuruldu. 1995 yılında denetimler başladı. 

  Resmi bilgilere göre 1986 yılında toplam 11 banka faaliyet göstermekte idi. Bu bankaların toplam mevduatı şimdi para birimi ile 86 milyon TL. O dönem sıfırlar atılmadığı için rakam 86 milyar TL olarak görülüyor. 

  1999 – 2000 yıllarında bankalar krizi yaşanmadan 1986 yılından 1999 yılına kadar KKTC’de banka sayısı 39’a kadar çıktı. Banka krizleri yaşanınca bu rakam şu anda (2016) 22 olarak değişti. 

2016 yılı itibariyle 22 aktif banka , 227 şube bulunuyor. Mevduatların toplamı ise 18 milyar TL’ye ulaştı.