Esengül Aykaç
Saydam TV 2020’de yayınlanan Güne Merhaba programında yasa ve yetkili kurumları açıkladı. Saydam, hükümetin elinde fiyat denetimi için yeterli enstrüman yok söylemlerini de eleştirerek, hükümete Mal ve Hizmetler Yasası, Tüketicileri Koruma Yasası ve Belediyeler Yasası’nın fiyat denetimi yetkisi, cezası ve gerektiğinde fiyatı belirleme yetkisini verdiğini söyledi. Saydam aynı zamanda 2018 yılında çıkarılan Tüketicilerin Fahiş Fiyatlardan Korunmasına İlişkin Yasa Gücündeki kararnamenin de yine piyasaları denetleme yetkisi verdiğini söyledi.
“Piyasaları denetleyen 3 yasa uygulanmıyor”
Saydam şu şekilde konuştu:
“Önemli olan fiyatların denetlenmesidir. Bu denetleme yetkisi 3 yasa ile hükümete verilmiştir. İlki Mal Ve Hizmetler Yasası madde 3 ve 5 öbür yasa ise Belediyeler Yasası madde 18 ve Tüketiciler Yasası madde 26’dır.
Mal ve Hizmetler Yasası fiyatların ilan edileceği ve aynı zamanda kar marjının Bakanlar Kurulu tarafından belirlemesidir. Bu yasa yetkiyi Ekonomi Bakanlığına verir. Ekonomi Bakanlığı da Ticaret Dairesi’ne verir yetkiyi.”
Mal ve Hizmetler Yasasını kapsayan Madde 3’ü açıklayan Saydam, “Denetime tabi tutulan mal ve hizmetler kısmında Bakanlar Kurulu kamu yararı için bir mal veya hizmetlerin düzenlenmesi ve uygulayacak olan dağılımını KKTC koşullarına uygun fiyatlarla elde edilmesini ve halkın refahı için zorunlu olan herhangi bir mal veya hizmetin düzenlenmesini sağlamak veya istifçiliği önlemek amacıyla bazı mal ve hizmetlerin bu yasa kuralları gereğince denetime veya düzenlemeye tabi olmasını zorunlu gördüğü zaman bununla ilgili denetim emri yayınlar” dedi.
Maliye Bakanlığı’nın ekim ayı sonunda yüzde 48 artış yapılacağı yönündeki söylemini anımsatan Saydam, “Ertesi gün bütün marketler etiketlerini değiştirdi. 3 ayda bir yapılacak olan artışlar yüzünden piyasadaki fiyatların artışı daha da sıklaşacak. Gelinen süreçte fiyatların sıklaşmadığı zaman yok” ifadelerini kullandı.
Tüketicileri Koruma Yasası hakkında da açıklama yapan Saydam, “Bu yasa kapsamındaki denetimler, mal ve hizmetler düzenleme yasasını kapsar. Ekonomi Bakanlığı tarafından görevlendirilen kalite, fiyat ve denetim memurlarınca yapılır. Kalite, fiyat ve denetim memurları fabrika, mazağa, dükkan, ticarethane, depo ve ambar gibi her türlü mal konulan, satılan veya hizmet sunulan yerlerde bu yasa kuralları çerçevesinde denetleme, inceleme ver araştırma yapmaya yetki verir” diye konuştu.
Fahiş fiyat için yasa gücünde kararname var
Saydam 2018 yılında çıkarılan Tüketicilerin Fahiş Fiyatlardan Korunmasına İlişkin Yasa Gücündeki kararnamenin de yine piyasaları denetleme yetkisi verdiğini söyledi:
Bu yasa gücünde kararname döviz kurlarındaki dalgalanmaların yaşandığı bu dönemde tüketicilerin normalin üstündeki fiyat artışları dolayısı ile ekonomik açıdan da zor koşullarla karşı karşıya kalmasını önlemek amacıyla Ekonomi Bakanlığı tarafından atanan ve Tüketicileri Koruma Yasasının 26 maddesi uyarınca bu yasa kapsamında giren konularda ithalatçı, üretici ve satıcıdan her türlü bilgi ve belgenin birer kopyasını alma yetkisi bulunan kalite ve fiyat denetim memurlarına fahiş fiyat uygulaması yapıldığı konusunda şüphe uyandıracak verilere ulaşmaları halinde ellerindeki verileri de dosyalama suretiyle Rekabet Yasasının 6’ıncı maddesi kapsamında hakim konunun kötüye kullanılması konusunda denetim yapma ve karar üretme yetkisine sahip olan Rekabet Kurulu’na başvuru verilerin, vergi hesaplama esas teşkil etmesinin sağlanması amacıyla Maliye Bakanlığı’na bildirim yetkisi verme amacıyla hazırlanmıştır.
