Gelin şimdikileri (zaten reform adına bir şey yok) konuşmadan, geçmişte neler yapılmış geçmiş zaman yolculuğuna çıkalım.
Tarih 11 Nisan 2018
Turizm sektöründe müthiş bir ciddiyet ve motivasyon ile çalışan TC- KKTC yetkilileri. Her adımda vizyoner, geleceği tasarlayan ve ülkenin geleceğinin turizm sektöründe olduğuna inanan bürokratlar ve devlet otoritesi.
O dönemde ele alınan maddeler ile dün basınımıza servis edilen TC-KKTC mali protokolü kapsamında turizm sektörü için oluşturulan maddeleri kamuoyu dikkatine getirmek istiyorum.
Yorum yapmaya hiç gerek yok çünkü turizm sektöründe şimdi ortaya konulanlar ve geçmişte ele alınan maddeler arasındaki "stratejik vizyon ve bakış" noksanlığını gözler önüne sermek de şart oldu. Bu maddeler ülkenin turizm gailesinden başka bir düşünce ve beklentisi olmayan bizler tarafından herkesçe bilinmesi için gündeme getirilmelidir.
Geçmişte neler vardı ( 2016-2020)
Turizm Ana başlıkları ve eylem planları, faaliyetler, süre, sorumlu kurumlar…
Eylem 1
Ülkenin Turizm Potansiyeli Daha Etkin Değerlendirilecektir.
Faaliyet: Turizm amaçlı rezerv araziler belirlenerek, hazırlanacak mevzuat doğrultusunda rekabeti sağlayacak objektif bir ihale yöntemi ile ulusal ve uluslararası yatırımcılara duyurulması sağlanacaktır.
Faaliyet kısmen gerçekleştirilmiştir.
Turizm amaçlı kullanılabilecek araziler 4 ayrı bölgede belirlenmiştir. Bafra Turizm Bölgesini tamamlayıcı nitelikteki, Gazi Mağusa Laguna Bölgesi Yat Limanı ve tesislerinin yap-işlet-devret yöntemiyle yapımı amacıyla ihaleye çıkılmıştır. Ancak seçim yasakları nedeniyle ihale ertelenmiştir. Diğer yatırım alanları için ihale dosyaları hazırlanmaktadır. Ayrıca, Kamu İhale Yasası uyarınca Turizm amaçlı arazilerin kiralanmasına ilişkin tüzük çalışmasının ivedilikle yapılması gerekmektedir.
Eylem 2
Yatırım hariç turizm teşviklerinin tamamını kapsayan ve kaynakların verimli kullanımını amaçlayan yeni bir teşvik mevzuatı çıkarılacaktır.
Faaliyet gerçekleştirilmiştir.
1 Ocak 2017 – 31 Aralık 2019 dönemini kapsayan yeni Teşviklendirme Esasları uygulamaya konulmuştur.
Eylem 3
Turizmin diğer sektörlere olan katkısını artıracak tedbirler alınacaktır.
Faaliyet - Turizmin diğer sektörlere olan katkısını artıracak birtakım faaliyetler gerçekleştirilmektedir.
Bu kapsamda; Güzelyurt ve Lefke Bölgelerinde düzenlenen KKTC Batı bölgesi turizm vizyonu günleri 2017 Ağustos ayı içerisinde yapılmış ve sonuç bildirgesi basınla paylaşılmıştır.
Faiz destekli kredi ve kısmi hibe destek programları yürütülmektedir. 2017 yılı Turizm Potansiyelinin Geliştirilmesi Mali Destek Programı çerçevesinde 55 adet proje başvurusunda başarılı olan 13 adet proje sahibi ile önümüzdeki günlerde sözleşme imzalanacaktır. Faiz destekli kredi programı kapsamında ise başvurusu onaylanan 30 işletmenin 21’ine bankalar tarafından kredi kullandırılmıştır.
Tarımsal üretimi desteklemek adına otel misafirleri tarafından yerli ürünlerin tüketilmesinin teşvik ve tercih edilmesi amacıyla Ticaret Odası, Sanayi Odası ve Esnaf ve Sanatkârlar Odası ile işbirliği yapılmaktadır. Ayrıca Turizm Sektöründe yerli istihdamın artırılması, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Turizm ve Çevre Bakanlığınca ortak hedef alınmıştır.
Turistlerin ülke içerisindeki hareketliliğini artırmak adına 28 Ekim 2016 tarihli bakanlık genelgesi ile tur operatörleri aracılığıyla müze ve ören yerlerine girişlerde kolaylık sağlanmıştır.
Eylem 4 Turizm faaliyetleri çeşitlendirilecektir
Faaliyet 4- Turizmin çeşitlendirilmesi çalışmaları Eko-Turizm ve Agro-Turizm bağlamında devam etmektedir.
Özellikle köy pansiyonculuğu kapsamında Lefke’deki eski eser niteliğindeki konaklar sınıflandırılmış ve bu tesislerin turizm sektörüne kazandırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Eko-Turizmi geliştirme adına; kuş gözlemciliği (Ornitoloji) için kuş gözlem evi yapımı, yaban hayatı koruma departmanının aktif hale getirilmesi, doğa ve yürüyüş yolları ile bisiklet turu parkurlarının geliştirilmesi (Güzelyurt’ta 4 bölge, Girne doğu ve batı bölgelerinde 4’er bölge, Karpaz doğu ve batı bölgelerinde 4’er bölge ve Zaferburnu’nda 5 adet ring parkuru hazırlanmıştır) sağlanmıştır.
Turizm kültür ve miras yönetimi kapsamında köy pansiyonculuğu teşvik edilmiştir.
Agro-Turizm (tarım turizmi) turistlerin tarımsal üretim süreçlerine katılımı sağlanmak suretiyle teşvik edilmiştir.
Eylem 5
North Cyprus’un bir marka haline getirilebilmesi amacıyla hedef pazarlarda reklam ve tanıtım faaliyetleri yürütülecektir. Gerektiğinde Türkiye Cumhuriyeti ile ortak çalışma yapılacaktır.
Faaliyet: Tanıtım ve Roadshow (tanıtım turları) faaliyetleri yeni destinasyonlarda (İskandinav Ülkeleri, Azerbaycan, Litvanya, Letonya, Estonya) devam etmektedir. KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığınca 2017-2018 dönemini kapsayacak şekilde, Dünya Seyahat Pazarı 2017, Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Fuarı (EMITT 2018), ITB 2018 gibi büyük Turizm Fuarlarına katılım gerçekleştirmiştir. Bunun yanı sıra, Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde ve Türkiye’de 14 turizm fuarına katılmıştır.
Türkiye’nin Gaziantep ve Antalya illerinde Kuzey Kıbrıs Tanıtım Etkinlikleri düzenlenmiştir.
Özel İlgi Turizmi kapsamında Antalya’da gerçekleştirilen Hestourex 2018 Dünya Sağlık, Spor ve Özel İlgi Fuarına katılım gerçekleşmiştir.
Nisan ayı itibariyle KKTC’yi ziyaret eden tüm yolcuların kullanımına sunulan olan IOS ve Android uyumlu North Cyprus App. Hizmete girmiştir. Bu uygulamalar, KKTC’nin tüm turizm, tarih, restoran, oteller, bölgesel aktiviteleri hakkında bilgi verici niteliktedir. Her ay açılan yeni turistik tesisiler, faaliyetler ile aplikasyon güncellenecektir.
Eylem 6
Serbest piyasa kuralları içerisinde turizm sektörüne daha fazla yerli girdi imkânı sağlama olanakları araştırılacaktır.
Faaliyet: Sektöre daha fazla yerli girdi sağlayacak imkanlar araştırılmış olup, bazı faaliyetler yürütülmektedir. Geleneksel Kıbrıs kültürünü yaşatmak maksadıyla özellikle Kıbrıs’a özgün ürünlerin tüketilmesine olanak sağlayacak doğrudan satışlarının yapıldığı Kıbrıs geceleri yaz sezonu boyunca büyük tesislerde organize edilmiştir. Ayrıca, Sanayi Odası ve Otelciler Birliği vasıtasıyla otel yetkilileri, yerli üreticiler ile bir araya getirilerek yerli ürünlerin daha fazla turizm sektöründe kullanılmasıyla ilgili toplantılar düzenlenmiştir.
Turizm sektörüne daha fazla yerli girdi imkanları araştırılmıştır. Bu kapsamda, sivil toplum kuruluşları ile yerli ürünlerin Türkiye’nin yanı sıra 5 ayrı ülkede toplam 14 havalimanında 61 noktada tanıtılması ve pazarlanması maksadı ile mutabakat sağlanmış ve çalışmalar başlatılmıştır.
Eylem 7
Performans anket formu geliştirilerek yatırımcılar ile turistlere yönelik yılda ikişer defa memnuniyet anketleri yapılacak ve sonuçları Turizm Bakanlığı web sitesinde yayınlanacaktır.
Faaliyet: Yatırımcılara ve turistlere yönelik memnuniyet anketleri yapılmış ve sonuçları Bakanlığın internet sitesinde yayınlanmıştır.
Bu kapsamda; turistlere yönelik yapılan memnuniyet anketinde; sırasıyla, güvenlik, fiyat ve hizmet kalitesinin tercih sebebini oluşturan unsurlar olduğu, KKTC’nin turizm destinasyonu açısından en fazla eleştirilen unsurun çevre kirliliği olduğu ortaya çıkmıştır.
Yatırımcılara yönelik yapılan memnuniyet anketinde; genellikle yatırım ikliminden memnun olunduğu ancak bürokrasinin yavaşlığından negatif etkilenildiği ortaya çıkmıştır.
Eylem 8: Girne Antik Limanı Kamu-Özel işbirliğinde işletilecektir.
Faaliyet: Faaliyetin, programda belirtilen sürede tamamlanmasının mümkün olmadığı düşünülmekle birlikte çalışmaların devam ettiği gözlemlenmiştir.
21 Ağustos 2017 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile Liman otoritesiyle işletmenin birbirinden ayrılmasına imkân sağlayacak gerekli hukuki altyapının hazırlanması, yapılacak ihalenin şartlarının belirlenmesi ve benzeri konular için 24/2012 Sayılı Özelleştirme Yasasının 5. Maddesi uyarınca oluşturulan komisyona yetki verilmiştir.
Şimdi uygulamaya konanda neler var
Bir diğer yandan daha dün açıklanan TC - KKTC Ekonomik İşbirliği Protokolü çerçevesinde açıklanan turizm kapsamındaki Reform konusu maddelere bakalım.
2.7. Reform Konusu: Turizm
2.7.1. Amaç: Turizm dünya ile entegrasyonun
güçlendirilerek dünya turizm KKTC'nin hak ettiği yere gelmesi
2.7.1.1.Politika: Turizm istatistik Sistemi'nin ile KKTC
dahilinde Türkiye'deki sisteme benzer turizm istatistik
verilerinin takip edilmesi sağlanacaktır.
2.7.1.2.Politika: KKTC'nin geleneksel ve kültürel
ve bu ürünlerden turizm pazarlanabilen bir ürün
ve Türkiye'deki Geleneksel El sanatları mağazaları
benzerlerinin dönük çalışmaların oluşturulmasına yönelik çalışmalar başlatılacaktır
2.7.1.3Politika: Kültür varlıklarının ihyası sağlanarak KKTC tarihinin gelecek nesillere aktarılmasının yanı sıra Osmanlı İmparatorluğunun adadaki izlerinin de Turizm odaklı pazarlanması sağlanacaktır.
2.7.1.4 Politika: KKTC Turizm altyapısının geliştirilmesi amacıyla güvenli turizm sertifikasyonun sağlanması ve tesislerin belgelendirilmesi ve denetlenmesine yönelik işbirliği geliştirilecektir.
Dünkü Resmi gazetede açıklanan Turizm Reform maddeleri. Çok özür diliyorum ama gerçekten de inanmak istemedim. Hani derler ya "başımdan aşağıya kaynar su döküldü" Takdir halkımızındır.
Garip bir umursamazlık ve bilgisizlik hakim…
Tüm bu soruların, yazılanların, çizilenlerin cevabı " işin ehli, alanında uzman, bilirkişilerin, akademisyenlerin, yıllardır sektörde aktif çalışan, alanında uzman, iş adamlarının ve turizm otoritelerinin ayrıca turizm birliklerinin de olacağı siyasetten bağımsız bir " Turizm Tanıtma, Yatırım Geliştirme Ajansının " - (TUTAYGA ) kurulmasından geçmektedir.
Turizm Hayattır.