Diyalog TV’nin ‘Halk Meclisi’ bu hafta da Lefke’de toplandı. Lefke Türk Spor Birliği Lokali’nde yer alan programa ilgi oldukça yüksekti. 

   Diyalog Medya Genel Yayın Yönetmeni Reşat Akar ve Diyalog Tv Haber Müdürü Aytuğ Türkkan’ın yönettiği Halk Meclisi toplantsına Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya, LAÜ Mütevelli Heyeti Başkanı Özgün Faruk, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları, bazı bölge muhtarları, sivil toplum örgütü yetkilileri, UBP Milletvekili Zorlu Töre ile vatandaşlar katıldı. 

   Yaklaşık 2.5 saat süren programa Kıbrıs müzakere süreci ve özellikle Cenevre öncesinde toprak ayarlamaları konusunda Lefkelilerin uyarıları damga vurdu. Çok farklı bölge sıkıntılarının da gündeme geldiği canlı yayında Lefke’nin altıncı ilçe olması için verilen sözlerin tutulması gerekliliğinin de altı çizildi. Konuşmacılar, Başbakan ve UBP genel Başkanı Hüseyin Özgürgün’ün yanı sıra Başbakan Yardımcısı, DP Genel Başkanı Serdar Denktaş ve TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit’ten söz alındığını belirtti. 

Müzikle başladı, müzikle bitti 

Birçok kişinin söz aldığı ve özgürce konuştuğu programda Diyalog Tv yöneticilerine Halk Meclisi gibi bir programı yaparak ülkenin her noktasını gezip sorunları dinlemelerinden dolayı teşekkür edildi. 

2.5 saat süren canlı yayının açılışı Kıbrıs Müzik Yolcuları Grubu üyeleri Hüseyin Emel ve Nazım Ced’in müzik dinletisiyle yapıldı. Programın kapanışında da bölgenin sevilen ismi Ersan Karaç gitarıyla sahne aldı ve programa katılanlara güzel bir anı bıraktı.

Aziz Kaya: İşsizlik ve konut sorunu göçe yol açtı 

Programda ilk sözü Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya aldı. Kaya konuşmasında bölgedeki sorunları şu şekilde aktardı, “Bölgedeki belediye, LAÜ ve bazı kamu kuruluşlarına yapılan istihdam dışında bölgede özel yatırım azlığı nedeniyle işsizlik sıkıntısı var. Bölgedeki göçün bir nedeni de konut sorunu. Sosyal konut anlamında bir olanak sağlamadı devletimiz.  Lefke, Yeşilyurt ve Gaziveren’de konut arsası olabilecek alanlar var, belediye olarak girişimlerde bulunduk ama bir sonuç henüz elde edemedik. Umarım kısa dönemde adımlar atılır. LAÜ Bölgemizin parlayan yıldızı konumundadır. Son 3-4 yıldır yükselişte ve bunun ekonomimize katkısı var ama bu da çarpık yapılaşmayı doğurdu. Bunu kontrol edebilmek için Lefke kent planı oluşturulması gerekiyor. Biz bir çalışma yapıp şehircilik dairesine sunduk ama bir henüz bir çalışma başlatılmadı.”

“Ciddi su sıkıntısı yaşıyoruz”

Su sıkıntısı yaşandığını ifade eden Başkan Kaya, “Lefke ve başka bazı beldeler projenin dışında tutuldu. İkinci bir projeyle Lefke de bunun içine girecek. Bunun yanında esas sorunumuz Gemikonağı göleti 4 milyon 200 bin metreküp kapasitesine sahiptir. Bu gölet kontrolsüzce kullanılıyor. Şu an bu gölet sıfır noktasındadır. Bir buçuk aydır ciddi bir su sıkıntısı yaşamaktayız. Ayrıca bu göletin hatları Yedidalga köyünün bir km yanına gider ama bundan yaralanamazken göletten 10 km uzaktaki Güneşköy’e kadar su veriliyor. Bunun önüne bir türlü geçilemedi. Bölge sular komitesi tarafından idare ediliyor göleti biz bu göletin bölge üreticilerine devredilmesini talep ettik ama bir sonuca ulaşamadı” dedi.

“Turizmden gerektiği gibi faydalanamıyoruz”

 Başkan Aziz Kaya bölgenin turizmden pay alamamasından da şikayet ederek şöyle dedi, “Bölgenin gelişimi için bir de turizm var… Bölgenin turizm teşvik alanı kapsamında yer alıp öncelikli olması gerekiyor. Devlet bu konuda bölgeye daha fazla katkıda bulunması gerekiyor. Turlar geliyor ama Güzelyurt’taki arkeoloji alanından geri döndürülüyor. Bu bölgede Soli harabeleri, Soli bazilinkası, Vuni, Osmanlı Konakları var, Doğancı’daki su kemeri, su sarnıcı vardır… Doğası ve yeşili var… Ama bu değerler yeterince değerlendirilmiyor.” 

Başkan Aziz Kaya, Cengiz Topel Endüstri Meslek Lisesi’ndeki bölümlerin Güzelyurt’a da açıldığını ve Cengiz Topel’e öğrenci akışının durduğunu belirterek, okulun 3-4 yılında kapanabileceğini anlattı, bu konuda girişimler yaptıklarını ifade etti. 

Özgün Faruk (LAÜ Mütevelli Heyeti Başkanı):

“LAÜ’yü halkla kucaklaştırmak ve bu bölgede yaşayan herkesin LAÜ’den bir pay alması için çalışıyoruz. LAÜ olmasa Lefke bugün bir köy durumunda olacaktı. Bu bilinçle elimizden gelen gayreti gösteriyoruz. Kıbrıs sorununda en kritik noktaya geldik. Kıbrıs Türkü çözüm istiyor, fanatik görüşleri de yoktur. 1974 öncesinde bizler tarımda becerikli olduğumuz için bugünlere gelebildik. Babalarımız çiftçilikten sağladığı 3-5 kuruşla okutabildi ve bugünlere geldik. Tarım olmasaydı Rumlar bizi ticarette sanayide ve ekonomide yeyip bitirmişti zaten. Şimdi belli topraklar veriliyor. Tarım bölgeleri isteniyor. Su kaynakları olan yerler isteniyor. Yeşilırmak sebze meyvesiyle adayı besleyen Türk köyü Rumlara veriliyor. Bence amaç ileride çöküşümüz için buralar isteniyor.”

Zorlu Töre (Ulusal Birlik Partisi Milletvekili):

“KKTC’nin her yanı benim için eşittir. Bu programa da onun için katılıyorum. Çünkü sorunları dinleyip bilgi dağarcığım gelişiyor. Sorunları dinleyip hükümete aktarıyorum, bu zaten benim milletvekili olarak görevimdir.  Anan Planına göre burada sadece 4-5 köy kalıyordu Türk tarafına… Etrafındaki köyler verilince Lefke boğazı sıkılmış bir durumda kalırdı. Kıbrıs’ta bir anlaşma olsun ama yok da KKTC’nin toprakları, üretim yerleri hep Rum’a gitsin. Annan Planı kabul edilseydi buradaki liman Rumlarda olacaktı, CMC işletmesi de Rumlarda olacaktı. Bir anlaşma olacaksa Türkiye’nin garantisinde olması gerekir ve insanlarımız yeniden göç etmemelidir.” 

Naim Pınar (Halkın Partisi Güzelyurt İlçe Başkanı):

“Bir tarihçiyim ve yakın siyasi tarihimizi araştırıyorum. Reşat Bey 1986 yılında Günaydın Kıbrıs gazetesindeki röportajlarını okudum… O dönemden bugüne hiçbir şey değişmedi. Ekonomik çıkmaz tartışılıyordu. Bizim siyasette yeni bir anlayışa ihtiyacımız vardır. Siyasilerimiz ne yapıyor. Meclis’te kaç kez Batı bölgesine yönelik konuşma yapıldı? Burada ihmalden öte terk edilmişlik vardır. Bir çok arkadaşımız var sağlık konusundaki yetersizliklerden dolayı  hayatını kaybeden. Siyaset meşruluğu halkından almıyor. Biz birbirimize sahip çıkalım ama ayni insanları seçerek sahip çıkamayız. Bugüne kadar önerileri yok bu siyasilerin. CMC, hastane yıllardır tartışılan ayni konular… Ne yapıyorlar?” 

Ali Öncü (Sosyal Demokrat Parti Parti Meclisi Üyesi)

“Bölge sorunları siyasilerden ziyade toplumun kenetlenememesinden kaynaklanıyor. Toplum ancak bir arada durursa sorunları çözer. Mesela hastane konusunda halkı ikiye bölme politikaları ile insanları birbirine düşürmeye çalışıyor siyaset. Bu halk yeterince yorulmuştur. CMC’nin temizlenebilmesi için devletin devreye girmesi gerekiyor. Liman da mutlaka turizme kazandırılmalıdır. Kıbrıs konusuna da değinecek olursam;  eşit iki toplumun birlikte dostça yaşayabileceğini söylüyorum. 8 yıl Avusturalya’da yaşadım, komşularım Rum’du hiçbir şekilde aramız bulanmadı. Tabuları yıkmalıyız.”

Mustafa Naimoğluları (Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı): 

 “Hayvancımız dertlidir, yol yok, su yok, elektrik yok… Sineklerle mücadele ediyorlar. Mesarya’da susuzluk çok, hayvancılar 6 TL tonundan su alıyor. Ama burada su vardır, su buradaki üreticiye bedava almalıdır. 5-6 TL’ye hayvancı iş yapamaz. Belediye maddi sıkıntılar var ama biz şunu gözlemliyoruz ki Lefke’liler birlik beraberlik içinde olursa her şey başarılır, ilçe de olur, liman da yapılır, CMC’de düzelir.”

Vehit Nekipzade (Lefke Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı) 

“İsviçre’de toprak tartışılacak.. Rum basını haritalar yayınlıyor. Bizim elimizde tek veri Annan Planı dönemindeki haritalardır. O dönem biz bir harita sunmadığımız için BM klasik Türk köyü ve klasik Rum köyü diyerek bazı haritalar hazırladılar. Klasik Rum köyü kapsamında Lefke sahil şeridi yani Gaziveren, Yeşilyurt, Aşağı Cengizköy, Denizli, Gemikonağı, Yedidalga ve Bademliköy klasik Rum köyü adledilerek, Rum Kurucu Devletine bırakılmak istendi. Ama bu saydığım köylerin hiç biri klasik Rum köyü değildir.   Bunu başta Sayın Cumhurbaşkanımız ve müzakere heyetindeki arkadaşlarımıza zaten bunları ilettik ama bu program aracılığıyla bir kez daha anımsatmak isterim, buna çok dikkat etmelidirler. Lefke sahil şeridi Kıbrıs Türk Kurucu devleti içerisinde kalmalıdır. Sayın Başbakan’ın ilçe olma konusunda sözü var. Hükümet ortaklarının her ikisi de bu konuda hem fikirdir. TDP Genel Başkanı Hurma Festivali’nde buna destekleri olduğunu açıkladı. Yani mecliste çoğunluk vardır Lefke’nin 6. İlçe olması için. Artık Bakanlar Kurulu’ndan gerekli karar üretilsin ve Lefke de ilçe olsun.” 

Zafer Eratan (Lefke Toplum Merkezi yetkilisi):

“Bu sorunlar ancak bağımsız olmayan ülkelerde yaşanır maalesef. İrademizi başkalarına teslim ettik çünkü. Vahşi kapitalizm uygulanıyor ülkemizde. Bizi katlediyorlar. Kanser oluyoruz, denetim yok. Trafik, eğitim hiçbir denetim yok… Hükümet edenlerin umurunda değil. Aldıkları icazetlerle toplumu uyutmaya çalışıyorlar. Kimi Rum’dan korkuyor ama bizim çocuklarımızı zehirleyen uyuşturucu tacirlerinden korkmuyor. Bizim elimizden gelen tek şey kendi yağımızla kendi ciğerimizi kavurmak olacak. 

Ahmet Hızlı  (Lefke Çevre Tanıtma Derneği Başkanı): 

“Yaşanılan problemlerin iyi yönetim ile çok basit çözülebileceğini söylüyoruz ama siyasiler oy peşinde olduğundan dolayı yalan konuşmaktan başka bir şey yapmıyorlar.. Güzelyurt’a hastane yapılacak diye halkın oyunu çalmaya çalışan siyasiler, bunun olmayacağını bile bile bu yalanı söylüyorlar. Lefke’nin sağlıkla ilgili ihtiyaçlarına ise çözüm üretmek için hiçbir şey yapmıyorlar. Bu işi ancak çözerse halk çözecek.” 

Sami Dayıoğlu  (Lefke Üreticiler Birliği Temsilcisi) 

“Lefke’ye getiri sağlayacak iki önemli noktamız var. Birincisi limanımızdır ve 40 yıldır atıl durumdadır. Lefke ve Antalya ayni paralel üzerindedir. Antalya’ya yazda 15 milyon geliyor. Bunun sadece yüzde biri feribot seferleriyle buraya çekebilsek ihya olurduk ama bunu da yapmadık. Bir başka kazanım da LAÜ’dür.  Rektör Mehmet Ali Yükselen’in son yıllardaki katkısı çok önemlidir. Bölgeye ciddi katkı sağlıyor LAÜ ama Lefke tam olarak bundan nemalanamıyor. Çünkü Lefke’nin ayağına vurulan pranga var. Bu pranga Lefke emirnamesidir. Bu emirname Lefke’nin gelişimi ve büyüyüşünü durduruyor.  

Hasan Karlıtaş (Lefke Turizm Derneği Başkanı) 

 “Bölgemizin 6 milletvekili var ama tamamı Güzelyurt kökenli, bu nedenle bu bölgeyle ilgisizler ve bölgemiz kaderine terk edildi. Bunun değişmesi gerekiyor ve yavaş yavaş da değişiyor. Halk artık kendi çözümlerini buluyor. Artık Lefke’nin nasıl gelişeceğiyle ilgili Lefke Kalkınma Planı hazırlanması gerekiyor. 1190’da LAÜ açılana kadar bölgeye yeni bir canlılık geldi. Uzun yıllar CMC Şirketi2nin sorunlarıyla anıldı bölgemiz. Ama son 5-6 yıldır artık güzelliklerimizle anılıyoruz. Kültür var doğa var, uluslararası sakin şehir ağına girdi Lefke… Bu bir turizm tanıtım projesidir ama hiçbir turizm yatırımı bölgeye kanalize edilemedi. KKTC’nin yatak kapasitesi 20 bin, bölgemizde ise 200 yatak var, yani yüzde 1’dir aldığımız pay. Bölgemiz bunu hak etmiyor. Laf değil icraat görmek istiyoruz. Hükümetlerin programlarında kopyala yapıştır var sadece. Hiçbir icraat yok. Artık bu bölgede hiçbir siyasetçiye kurdele kestirmiyoruz. Halkımız birlik beraberlik sağlarsa çözemeyeceğimiz hiçbir sorun yoktur.” 

Cavit Atalar (Yeşiırmak-Yedidalga Üreticiler Birliği Başkanı): 

 “Eko agro turizm için çalışmalar yapıyoruz 10-15 yıldır ama hiçbir destek görmüyoruz. Çilek festivali yapıyoruz ama kimseden destek görmüyoruz. Bize sadece LAÜ ve Lefke Belediyesi destek veriyor. Turizm bakanlığı bu konuda yardımcı olmalıdır. Bölgemizde büyük susuzluk var.  Gemikonağı göletindeki suyun Yedidalga’ya verilmesi lazımdır.” 

Ahmet Ced (Gemikonağı Muhtarı): 

 “Gemikonağı’nda yıllardır ağıllar köy içerisinde. Gecelerin hayvan kokusundan halk uyuyamıyor, bu ağıllar bir an önce köy dışına çıkarılmalıdır. Güzelyurt’tan gemi konağı çemberine kadar yollarda adaları gösteren çizgiler yoktur, kimse çizmiyor bunu. Kaza noktasında ciddi tehlike arz ediyor. Ayrıca yollarımız tamamen karanlıktır. Gemikonağı’nda dünyaca ünlü limanımız vardı, şimdi durumu içler acısı. Bunun bir feribot limanı haline gelmesini istiyoruz.. Gençlerimiz işsiz, devlet bu gençlere iş ve aş vermeli, onlara sahip çıkmalıdır. Bir çok hali arazimiz vardır, devlet bu gençlere sosyal konut arsası vermelidir.” 

Taner Kerimoğlu:

“Bir çok soruna değinildi. Bu rahatsızlıkların giderilmesi ancak Lefke’nin ilçe olmasıyla mümkündür. Ta Osmanlı zamanından İngiliz döneminde nahiyeydi, kazaydı… Hakkıdır ilçe olması, biz hakkımızı istiyoruz. Lefke ya ilçe olacak ya olacak.”

Halil Çorba:

“Aplıç sınır kapısı Lefke’deki çıkmaz sokak sorununu aşacak. Ama kapı açıldı diye ekonomik değer farklılaşmayacak. Milletvekillerimiz bölgeye değer vermiyor.. Biz birbirimize sahip çıkmadığımız sürece bu yaşadıklarımız bizlere müstehaktır. Seçim zamanı kahveler, insanlar bölünüyor. O bölenler nemalanır, vatandaş da beş yıl daha bekler. Seçtik bu kişileri de ne oldu? Sorun çözmesi gereken seçilenlerdir. Seçilenlerin bir vizyonu yoksa kuru bir döngü içerisinde dönüp duruyoruz. Üniversite bizim can damarımızdır ama o konuda da ayağımıza kurşun sıkıyoruz. İki odalı bir ev aylık kirası 1000 TL, Allah’tan korkun. Öğrenci gidiyor yazda insan kalmıyor Lefke merkezde! Bu öğrenciler bizim veli nimetimizidir, onlara sahip çıkmamız gerekir.” 

Orhan İbrahim:

“Rumlar Türkiye’yi ve KKTC’yi suçluyor.. Sayın Erdoğan Türk askerini geri çekme, garantörlüğü de kaldırma… Rumlar nereye isterlerse gitsinler. Sayın Akıncı büyük bir hata yapıyor. KKTC Devletini yıkıyor, Rumlarla ortaklık yapacakmış. Burada Türkler istediğini yapamayacaklar. İki bölgeli olmayacak, iç içe yaşayacağız, topraksız kalacağız. Türk askeri kalmalı, KKTC yaşamalıdır.”

Günay Özetkin:

“Yeşilyurtluyum 1975’te buraya geldik. Kıbrıs konusunda Rumlar bizi mağdur etti. Bugün toprak konusunda bizi yine mağdur etmeye çalışırlar. Biz burada ayrı bir idare istiyoruz. Rumlarla karışmak istemiyoruz. Polisimiz yargımız, meclisimiz ayrı oldun. Beni mahkeme edecekse Türk polisi, Türk yargıcı mahkeme etsin. Biz Rumları gördük ve yaşadık. Bizi Rumların idaresine veya onlarla karışmaya zorlarlarsa bizi, buradan göç etmek zorunda kalacağız.” 

Suna Tip:

“Ortaya sürekli haritalar atılıyor. Bölgeye olan değer ve güven azalıyor. Bazı güç odakları bunu bilinçli mi yapıyor. Türk toprağı değerli, diğerleri değersiz. Ama insanlar yatırımlar yapıyor. Ben Türkiye kökenliyim Annan planına Güzelyurt’ta yaşamama rağmen “evet” dedim. AB bölünmüş bir Kıbrıs’ı içine alarak güvensizliği daha da pekiştirdi.”  

Gürsel Karagözlü:

“Milletvekillerimizin de burada olmasını beklerdik, ama işte bize ilgileri bu kadardır maalesef. Ben esnafım… Ağır vergiler altında eziliyoruz. Küçük bir dükkanım var. 300 TL’ye yakın gelir vergisi veririm. Gelsin Vergi Dairesi otursun bir gün boyunca bakalım kaç para kazanıyoruz. Burasını Girne ve Lefkoşa’yla bir tutarlar. Burada LAÜ’nün öğrencileri var ama çocukları hep kampüste tutuyorlar. LAÜ yönetimi bu konulara el atmalıdır.” 

Ahmet Özadalı: 

“42 sene oldu Lefke neden böyle? Çünkü gelmiş geçmiş hükümetler tarafından yanlış politikalar uygulandı. Liman Lefke’ye yapılacak dendi yıllardır… Ama yapılmadı. Limanı olmayan bir yere turist mi gelir, gelmez! 1990’da LAÜ kuruldu ama o da yanlış yere yapıldı. Gemikonağı’na yapıldı oysa biz üniversitenin burada olmasını istiyorduk ama gene yanlış politika buna neden oldu. 

Ahmet Öksüz:

“Bahçecilikle uğraşıyorum. 1974 sonrasında Lefke’yi siyasilerimiz talan etmeye başladı. Siyasilere hiçbir güvenim yok. Narenciyeyi batıran da siyasilerdir. Vekiller bu konulara hiç el atmazlar, sadece konuşurlar. Seçim zamanı oy istemeye geliyorlar. İşleri oy toplayıp menfaat sağlamak. 11 narenciye fabrikası vardı sıfırlandı. Çözüm olmazsa hiçbir şey olmaz.”

 Ecevit Sanlı:

“Yeşilyurt köyünde yaşıyorum. Bizim köyde 150-200 dönüme yakın devlet arazisi var ki; çobanlara kiralanırdı. Ama son dönemlerde CTP’li, UBP’li arkadaşlara kiralandı, narenciye ekiyorlar.  Ben bu arazileri gerçek sahiplerine kiralanmalarını istiyorum. Ayrıca sosyal konut arsası olarak gençlerimize verilsin araziler”

Soner Yolaç:

“Hayvancılık ve hurmacılıkla uğraşıyorum. Bir palmiye böceği geldi ve hurmalarımız patır patır gidiyor. Mücadeleye belediye ve bazı dernekler başladı ama yeterli değil. Hayvancılık konusunda da sıkıntımız var. Gölet yapılacağı için ağıllarımızı Lefke’nin göbeğine taşıdılar. Arazi yok, elektrik yok, asfalt yok. Hepimiz battık, siyasiler halledeceğiz diyor, seçim biter icraat yok. Mandraların göbeğine çöplük konuldu. 30-40 vidanjör mandıraların göbeğine pis su boşaltıyor. Sinekten kurtulamadık. Usandık artık bu işten.”