Aytuğ TÜRKKAN

  Meclis tarafından yenilenen ve seçmene 6 ilçeden de milletvekili seçme hakkı tanıyan Seçim ve Halk Oylaması Yasası son şeklini aldı.

  Meclis Hukuk, Siyasi İşler ve Dış İlişkiler Komitesi’nin yarın son kez ele alacağı yasa tasarısı Pazartesi genel kurulda oylanacak ve 7 Ocak seçimleri buna gore yapılacak.

  Meclis Hukuk Siyasi İşler ve Dış İlişkiler Komitesi Başkanı UBP Milletvekili İzlem Gürçağ, yeni yasa hakkında Diyalog’a detaylı bilgi verdi. 

  Yasada yapılan değişimin sadece teknik ifadelerden ibaret olduğunu söyleyen Gürçağ, yapılan tüm çalışmaları Yüksek Seçim Kurulu ile istişare içerisinde şekillendirdiklerini belirtti.

  Komite’de yarın yasa için oylama yapılacağını anımsatan Gürçağ, söz konusu yasanın pazartesi günü meclis genel kurulunun gündemine geleceğini söyledi. 

  Yeni yasanın işleyiş ve mantık olarak eskisiyle ayni olduğunu söyleyen İzlem Gürçağ, değişen tek şeyin 6 ilçeden aday olan milletvekillerine oy verilebilmesi olduğunu kaydetti. 

Mühür + tercih nasıl olacak? 

  Gürçağ oy verme işlemine ilişkin örnekler vererek şu bilgileri paylaştı:

  “Mesela bir Lefkoşa seçmeni olduğunuzu düşünün. Lefkoşa’da 16 milletvekili adayı var. Eğer bir partiye mühür vurmuşsanız o partinin tüm adayları (50’si birden)1’er oy almış oluyor. Parti içerisinde tercih şansınız da var. Eskiden sadece Lefkoşa’ya tercih yapabiliyorken şimdi partinizin tüm adayları için tercih yapabileceksiniz. Mesela Lefkoşa’da 16 milletvekilinden 8’ine de tercih kullanılabilecek. Bu her ilçe için geçerli. Mühür vuran bir kişi Lefkoşa’da 16’da 8; Mağusa’da 13’te 6, Girne’de 10’da 5, İskele ve Güzelyurt’ta 4’te 2 ile Lefke ilçesinde 2’de 1 tercih yapabilecek. Hiç tercih yapmaması durumunda 50 vekile de bir oy kullanmış olacak.”

Karma oy nasıl kullanılacak? 

  Peki karma oy kullanımı nasıl olacak?  İzlem Gürçağ onu da anlattı: 

“Yeni sistemde artık ada genelindeki tüm adaylar için karma oy kullanılabilecek. Ama hiçbir partiye mühür vurulmaması gerekiyor. Karma tercih yapacak olan seçmenler, Lefkoşa’da en az 8, Mağusa’da en az 6, Girne’de en az 5, İskele ve Güzelyurt’ta en az 2 ve Lefke’de de en az 1 tercih yapmaları gerekiyor. Yani karma oyun geçerli olabilmesi için 50 tercihten en az 25 tercih yapılması gerekiyor. 25’in altında tercih yapılırsa oy pusulası geçersiz olacak. Karma tercih yapacak olan seçmenler 50 milletvekiline de oy verebilecek. Yani Lefkoşa’da örneğin istediği 16 vekile de karma kullanan bir kişi oy verme şansına sahip olabilecek.”

Geçersiz oylar artacak mı?

  Karma oyların çok fazla geçersiz olacağına yönelik bir düşünce olmasını değerlendiren İzlem Gürçağ, bu soruna da çare bulunduğunu iddia ederek şöyle dedi: 

  “Her ilçede en az yarısı kadar kullanması gerekiyor ya diyelim ki burada hata yapıldı mesela Lefkoşa’da 7 oy kullanıldı (En az 8 kullanılması gerekiyor)O zaman sadece Lefkoşa iptal edilecek, diğer ilçelerde yanlış oy kullanılmamışsa diğer ilçeler için kullanılan oylar kabul edilecek. Karmada dikkat edilmesi gereken en az 25 oyun kullanılmış olması gerektiğidir.”

“İki tür oy pusulası hazırlandı”

  “İki türlü oy pusulası hazırladık. Biri tek sayfalık. 10 partinin adaylarını sığabilecek kapasitesi var. Bu tercih edilmezse kitapçık şeklinde de hazırlanan bir başka oy pusulası var. Hangisinin kullanılacağına Yüksek Seçim Kurulu karar verecek. Kitapçık kullanılacaksa eğer hangi sayfaya hangi partinin gireceği her zaman olduğu gibi kura ile belirlenecek.

“Sayım süresi uzayabilir”

Yeni sistem ile oy sayma işlemi 3 gün sürecek şeklindeki eleştirilerin anımsatılması üzerine Gürçağ, “Bence bu yorum biraz abartılı olmuş. Eski sayıma göre zaman dilimi biraz uzayabilir sonuçta 6 ilçe için sayım yapılacak. Ama 3 gün de sürmez” diyerek bu konudaki endişenin yersiz olduğunu kaydetti.