Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, Meclis Başkanı Zorlu Töre başkanlığında dün saat 11.00’de toplandı.
Güncel konuşmalar yapan milletvekilleri, ekonomiden sağlığa, elektrikten sosyal hizmetlere birçok konuyu meclis gündemine taşıdı.
İlk konuşmayı Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Gazimağusa Milletvekili Asım Akansoy “Son Siyasi Gelişmeler” ile ilgili yaptı.
Ukrayna’daki savaşa değinen Akansoy, bölgeden kaçan insanların komşu ülkelerden AB ülkelerine geçtiğini kaydederek ölü ve yaralı sayıları hakkında bilgi verdi. 10 milyon Ukraynalının yerinden edildiğini de vurgulayan Akansoy, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin hukuku ihlal olduğunu kaydetti.
Uluslararası hukukun ihlal edildiği her olayın kötü olduğunu dile getiren Akansoy, NATO ve AB’nin bu savaştaki rolü ve yeni dünyanın yapılanmasıyla ilgili örnekler verdi.
Yaşanan krizin KKTC’nin “ayağına da sarıldığını” belirten Akansoy, “Kıbrıs sorunu cumhurbaşkanının tutumu nedeniyle belirsizlikten belirsizliğe sürükleniyor” dedi.
Bunun ülkeyi uluslararası dünyadan uzaklaştırdığını ifade eden Akansoy, bu tavırların diplomatik dili tıkadığını, söz sahibi olmayı fikri bile alınmayan bir yapıya dönüştürdüğünü söyledi.
Barçın: Türkiye’ye bağımlı değiliz
CTP Lefkoşa Milletvekili Devrim Barçın, “Mali Olarak Türkiye’ye Bağımlı Değiliz, Kendi Kendimizi Yönetebiliriz” başlıklı konuşma yaptı.
İfade edeceği rakamların Maliye Bakanlığı’nın sayfasından alındığına işaret eden Barçın, kendi ayakları üzerinde duran bir ekonomiden herkesin mutlu olacağını, bunun bağımsız ve şeffaf olunacağı anlamına geldiğini kaydetti.
Pandemi öncesinde vergi yoluyla toplanan paranın yüzde 47’sini bankaların ödediğine işaret eden Barçın, “beyan edilen vergiyi toplamayı becerebilseler kendi ayakları üzerinde durulmasını sağlayabileceklerini” kaydetti.
Barçın, “var olan kaynakları kullanma iradesi gösterildiğinde hükümetlerin bile bozulduğunu” kaydederek, ilk adım olarak 3’lü kararnameyle atamaları durdurmanın bile büyük bir kaynak yaratacağını söyledi.
Rogers: Huzur evleri yasası yeterli değil
Halkın Partisi (HP)Girne Milletvekili Jale Refik Rogers da “KKTC, Sosyal Devlet Olmanın Neresindedir?” konusunda konuştu.
Rogers, Yaşlılar Haftası nedeniyle konu unutulmadan bazı hizmetlerden bahsetmek istediğini ifade edrek, kısa süre önce Sınırüstü’ndeki yaşlı bakımevinde yaşananları hatırlattı.
Huzur evleri yasasının yeterli olmadığını, yaşlı bakım evleri yasasının da yıllardır tamamlanmadığını söyleyen Rogers, bu bakım evlerine, kişisel ihtiyaçlarını karşılayabilen ve sürekli doktora ihtiyaç duymadan hayatını sürdürebilenlerin kabul edilmesi gerekirken günümüzde her türlü tıbbi bakıma ihtiyaç duyan kişilerin bile buralarda barınabildiğini belirtti.
Çocuk izleme yasasının da yetkinin kime verileceğine karar verilemediği için geçirilemediğine işaret eden Rogers, dünyanın çoğu yerinde bu bakım evlerinin sosyal hizmetler dairesinin sorumluluğunda olduğunu, Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek olmadığını söyledi.
Sosyal Hizmetler Dairesinin kadrosunun güçlendirilmesi gerektiğinin farkında olduğunu, eğer sosyal bir devletsek bu konunun göz ardı edilmemesi gerektiğini kaydeden Rogers, bakım evlerinde süreç içerisinde yaşanan sorunlara örnekler verdi.
Pilli eleştirileri yanıtladı
Eleştirileri yanıtlayan Sağlık Bakanı Ali Pilli, herkesin bir gün yaşlanacağını, bu konunun çok önemli olduğunu ve bu konudaki bir dizi yasa çalışmasını bir an önce meclise getireceklerini söyledi.
İlaç Eczacılık Dairesi’nde geçmişte yaşananlardan ders aldıklarını ve otomasyon sistemine geçme çalışmalarına zaten başladıklarını ifade eden Pilli, özel eğitimle ilgili kendisinin de devamlılık arzeden, doğumdan başlayan bir süreç olması gerektiğinin bilincinde olduklarını ifade etti.
Pilli, engellilere sahip çıkmak için gerekli yasaların çıkarılması, özel eğitim ihtiyacı olan çocuklara da sahip çıkılması gerektiğini kaydetti ve ilerleyen dönemde gereken ne ise yapmaları gerektiğini kaydetti.
Şahiner: Ülkemizi bekleyen enerji krizi
CTP Lefke Milletvekili Salahi Şahiner de, “Ülkemizi Bekleyen Enerji Krizi” ile ilgili konuşmasında, yüz yılda bir yaşanan pandeminin ekonomi üzerindeki etkisinin belli olduğunu ancak ülke olarak bu durumda olunmaması gerektiğini, bundan sonra daha da dikkatli davranılması gerektiğini söyledi.
Petrol ürünlerinin el yakacağı, tedarik zincirinin bozulmuş olması gibi nedenlerle 60 dolardan 130’a kadar çıktığını hatırlatan Şahiner, bu artışı Rusya- Ukrayna savaşına bağlamanın doğru olmayacağını vurguladı.
Şahiner, beklenmeyen gelişmeler yaşandığını, akaryakıttaki fiyat artışının ekonominin durma noktasına sebep olacağını fark ettiklerini söyleyerek, bir an önce çözüm bulmak için hemen çalışma yapılmasını istediklerini, Elektrik Kurumunun da elektrik arz güvenliğini sağlayacak adımlar atılmasının aciliyetine değindi.
Besim: Küba’nın başarısı beni çok etkiledi
CTP Milletvekili Filiz Besim konuşmasında, bundan 5 yıl önce Küba’yı ziyareti sırasında Küba’nın gıda güvenliği konusunda yakaladığı başarının kendisini çok etkilediğini anlatarak, Küba’nın “gıda egemenliği” diyerek, kendisine yetecek tarımsal gıdayı oluşturmak için çalışmalar başlattığını kaydetti.
Geçen yılların pandeminin etkisiyle kendi kendine yetebilmenin önemini gösterdiğini dile getiren Besim, gıda egemenliğinin, savaşların, pandeminin yaşandığı dünyada çok önemli bir konu olduğunu söyledi.
Narenciyenin KKTC için önemine değinerek; ikinci ihraç ürünü olduğunu ifade eden Besim, Cypfruvex’in bir denge unsuru olduğunu kaydetti. Besim, bu yıl narenciye ürünleri için belirlenen fiyatları sıralayarak, bu rakamların geçen yılla aynı olduğunu söyledi. Besim, ürünlerin fiyatlarının geçen yılın iki katı olması gerektiğini belirtti.
Oğuz: Cypfruvex yaşatılmalı
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz konuşmaya verdiği yanıtta, tarım alanında ortak sorunlar olduğunu kaydederek, dünyada Covid’den sonra farklı bir düzen kurulduğunu söyledi.
Narenciyenin Güzelyurt bölgesinin sarı altını olduğunu dile getiren Oğuz, Cypfruvex gibi kurumların denge unsuru olduğunu ve yaşatılması gerektiğini kaydetti.
Cypfruvex’in maliyetlerin artmasıyla zor günler yaşadığını aktaran Oğuz, kurumun piyasaya yaptığı müdahaleyle ürünün hak ettiği değeri bulmasını sağladığını belirtti.
Kurumun 12 ay 365 gün açık olması gerektiği görüşünü dile getiren Oğuz, geçen yıla oranla narenciye ürünlerinin belirlenen fiyatlarının az olduğunu söyledi.
Kesim ekibi sorununun pandemiden sonra ortaya çıktığını dile getiren Bakan Oğuz, işçi sıkıntısı anlamında sürecin devam ettiğini kaydetti.
İncirli: Sağlık süslü sözlerden ibaret
CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli ise konuşmasında, koruyucu sağlık hizmetlerinin çok önemli olduğunu ifade ederek, KKTC’de bunun süslü sözlerden ibaret olduğunu savundu.
Hükümet programında bu hizmetin sadece tanımının yapıldığını kaydeden İncirli, ülkede bunun içler acısı durumda olduğunu söyledi.
Aşılamanın koruyucu sağlık hizmetlerinin en önemli konusu olduğunu ifade eden İncirli, ülkede de aşılar yapıldığını ancak Covid-19’da aşılama hedefine ulaşılmadığını öne sürdü.
Ülkede her gün 500 vaka çıktığını ve ölü sayısının azalmadığını ifade eden İncirli, ölenlerin tümünün eksik aşılı veya aşısız olduğunu söyledi.
Sağlık Bakanlığı’nın aşılamayla ilgili bir gayretinin olmadığını öne süren İncirli, bilim dünyasının Ba2 varyantını konuştuğunu kaydetti. Bu varyantın çocukları ve yaşlıları öldürme riskine dikkat çeken İncirli, ülkede Covid dışı hastalıklar olduğunu da ifade etti.
Şahali: Sucuoğlu’nun bize borcu var
CTP Milletvekili Erkut Şahali ise konuşmasında, konuşma başlığını “Başbakan’ı tahrik etmek” için seçtiğini ifade ederek, Genel Kurul’da olmaması nedeniyle Başbakan Sucuoğlu’nu etkileyemediğini belirtti.
Başbakan Sucuoğlu’nun kendilerine borcu olduğunu kaydeden Şahali, önceki gün kabine değişikliğiyle ilgili sorular sorduklarını ve cevaplar aldıklarını anlattı.
Anlatılanlara inanmadıklarını ifade eden Şahali, Oğuzhan Hasipoğlu’nun, “Ben olsaydım milletvekili olmayan birini bakan atamazdım” sözlerini eleştirdi.
Siyasetin bir doğası olduğunu dile getiren Bakan Şahali, “Bunları doğal şeyler olarak karşılamamızı bekliyorlar” dedi. “Sayın Başbakan’ın bize izahat borcu durmaktadır” diye konuşan Erkut Şahali, “Acıdık, aklımıza gelen soruları soramadık” ifadelerini kullandı.
Ortada trajikomik bir durum olduğunu kaydeden Şahali, TC ile ilişkinin karşılıklı saygıya dayalı olması gerektiğini kaydetti.
Baybars: Hükümetin mantalite sorunu var
Halkın Partisi Gazimağusa Milletvekili Ayşegül Baybars, “Yerel Yönetimler Reformu” ile ilgili güncel konuşma yaptı.
Belediyelerle ilgili reformlara ret verdiklerini ve bunun sebeplerini söylemek istediklerini dile getiren Baybars, bu hükümetin yerel yönetimlerle ilgili reform yapma vizyonu olmadığını savundu.
Yerel yönetimler reformunun coğrafi açıdan komşu olan belediyeleri birleştirerek yapılamayacağı görüşünü ifade eden Baybars, reform açısından hükümetin mantalite sorunu olduğunu söyledi.
Merkezi hükümetin kamu hizmetinin tüm ülkede eşit sağlaması fikrinin olumlu olduğunu fakat yerelde hizmetlerin merkezi hükümetlerden ayrı, yerelden yapılmasının pratikte daha uygun olduğunu dile getiren Baybars, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi veya reform yapılmasının istenmesi halinde yerel özerkliğin sağlanması gerektiğini kaydetti. Baybars, merkezden yerele hizmet değil yerelin güçlendirilmesinin önemine dikkat çekti.
Uluçay: İnşallah yolda kalmayız
Cumhuriyetçi Türk Partisi Gazimağusa Milletvekili Teberrüken Uluçay, “Çarşı, Ekonomi ve Siyaset” konulu güncel konuşma yaptı.
Konuşması sırasında dışarıdan korna sesleri geldiğini, nedeninin de benzine zam olduğunu dile getiren Uluçay, “İnşallah eve dönerken biz de yolda kalmayız.” dedi.
Akaryakıt konusunda yaşanan zammın sebeplerini anlatan Uluçay, elektrik konusunda ise son üç yıldır ortaya konan politikalar yüzünden yaşanan kesintilerden dolayı yaşanan mağduriyete değindi.
Böyle dönmelerde gerekirse Güney Kıbrıs’tan daha çok elektrik alınarak soruna çözüm bulunması gerektiğini dile getiren Uluçay, kısa vadede elektrik sorununun çözülmesi gerektiğini kaydetti.
Yeşilırmak: Reformu önemsiyorum
Ulusal Birlik Partisi İskele Milletvekili Emrah Yeşilırmak, “Yerel Yönetimlerin Reformu ve Önemi” konulu güncel konuşmasında, yerel yönetimler reformu konusunda halkın yanlış bilgilendirildiğini kaydetti.
Yerel yönetimler reformunun uzun yıllardır konuşulduğunu ve bir türlü hayata geçirilemediğini ifade eden Yeşilırmak, Belediye Başkanlığı yapmış bir vatandaş olarak bu reformu önemsediğini söyledi.
Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın genel gerekçesi konusunda yapılan eleştirileri “popülist yaklaşımlar” olarak nitelendiren Yeşilırmak, Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı içinde “kayyum” kelimesi bulunmadığını, alt komitede bunun çıkarıldığını da belirtti.
Küçük, hazırladığı raporu aktardı
Ulusal Birlik Partisi Girne Milletvekili Hasan Küçük’ün, “Yerel Kalkınma Sürecinde Belediye Hizmetlerinin Önemi” konusunda yaptığı konuşmada, yerel kalkınmanın ülke ekonomisine katkısı konusunda hazırladığı raporu aktardı.
2000’li yıllardan bu yana yerelden merkeze yönetim modelinin dünyada olduğu gibi ülkede de uygulanmaya başladığına işaret eden Küçük, belediyelerin birleştirilmesinin kaynak paylaşımının kurumsal yapıda paylaşımı anlamına geldiğini kaydetti.
Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta belediyelerin birleştirilmesinden sonraki ekonomik verilerden örnekler veren Küçük, ülkede sadece 4 belediyenin başarılı olmasını değil, bütün belediyelerin başarılı olmasını temenni ettiklerini söyledi.
Son konuşmayı Gardiyanoğlu yaptı
Meclis’te son güncel konuşmayı Ulusal Birlik Partisi Lefkoşa Milletvekilleri Sadık Gardiyanoğlu, “Polisimiz ve Empati” konusunda yaptı. Gardiyanoğlu, bunun, Meclis kürsüsünde çok sık dile getirilen bir konu olduğunu söyledi.
Polisle ilgili çok güzel şeyler söylenmediğini, polislerin çok sık eleştirildiğine işaret eden Gardiyanoğlu, polislerin çalışma şartları, saatleri, özlük hakları gibi konulara değindi.
Cumhuriyet Meclisi’nin bir sonraki oturumu 28 Mart Pazartesi günü saat 10.00’da yasama öncelikli olmak üzere denetimle birlikte gerçekleştirilecek.
