Çiğdem AYDIN
Ülkemizin en eski fırıncılarından biri olan Olgun Şah, kaçak fırınlar konusunda önemli uyarılarda bulundu
Fırıncılar Birliği eski Başkanı olan Olgun Şah, sadece kırsal kesimde değil, bazı kentlerde çok sayıda ekmek fırınının denetimsiz ve kaçak olduğunu belirterek “Bunlar bir lira 50 Kuruş’a kanser satıyor” dedi.
Sağlık açısından riskli olduğu için kara fırın olarak tabir edilen köy fırınlarının kapatıldığını, modern fırıncılığa geçildiğini kaydeden Olgun Şah, ancak günümüzde modern fırın oranından çok çok kaçak fırın olduğunu dile getirdi. Şah, “1989 yılında kanser yaptığı gerekçesiyle kara fırınlar kapatıldı. Biz fırıncılar da borcun içine gömülerek ve hala borç ödeyerek modern fırıncılığa başladık. Zaten olması gerekende buydu. Ama mevcut tabloda 50 tane sanayi fırını bulunurken, kaçak fırın sayısı ise 100-150 tanedir” dedi.
Olgun Şah, her geçen gün kaçak fırın sayısının arttığını ifade ederek, “Lefkoşa’nın içi, köyler, yollar her tarafta doldu. Her gün için bir fırın açılıyor. Nerede bu devlet? Yok, mu bunu denetleyecek biri? Dahası kaçak işçi de çalıştırılıyor. Bu insanların ne yatırımı var, ne bilgisi ne de sağlık kontrolü. Bunlar ekmek yapıyor ve marketlere dağıtıyor. Halkımız da bilmediği için gidip alıyor. Hasta olup olmadıkları belli olmayan ve sağlık raporları olmayan kaçak işçilerden hastalık bulaşma riski ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.
Böyle düzen olmaz
Yetkililerden denetim yapılmasını talep eden Şah, şunları söyledi: Yetkililer, ilgili bakanlıklar artık denetim yapsınlar. Ben yeni fırın açılmasın demiyorum ama açılacaksa eğer devletin koyduğu kurallara, halk sağlığına uygun açılsın. İşte açık açık söylüyorum halk sağlığı ile oynanıyor ve devlette seyirci kalıyor. Bize ekmeklerin paketlenmesi kuralı getirdiler. Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Belediyeler çıksınlar marketleri gezsinler. Benim 75 personelim var. Hepsinin de yatırımları ve kayıtları tamamdır, vergilerimi de ödüyorum. Bakalım herkes kurallara uyuyor mu? Bunu bir denetlesinler. Eğer ben kaçak fırınları kendi imkânlarımla tespit edebiliyorsam devlet kolaylıkla yapar. İnsanlar, 300-500 TL maliyetle odaların içerisine çamur fırın yapıyor. Çalı çırpı, kömür ile fırınları yakıp ekmek yapıyor. Ve bu ekmekleri marketlere veriyor. İnsanlarda para verip bu sağlıksız ekmekleri alıyor.
Sağlığımız tehlikede
Kaçak fırınlarda sağlık raporu olmayan işçilerin çalıştığını ifade eden Şan sözlerini şöyle sürdürdü: Belki kısa sürede etkisi ortaya çıkmaz ama zamanla kanser veya başka hastalık riski bulunuyor. Ayrıca kaçak fırınlar bizimle rekabet edecek boyuta geldi. Ben 70 bin TL vergi verirken, personelimin yatırımlarını yaparken, kaçak fırıncılar vergi vermeden, sağlıksız ekmek üretip satıyor ve kar elde ediyor. Kaçak fırınlar bize ve devlete ekonomik zarar verirken, halkın sağlığını da tehlikeye atıyor. Kanser aldı başını gidiyor. İnsanlar yediklerinden içtiklerinden korkar oldu. Ben insanlara da yetkililere de çağrı yapıyorum, özellikle de yeni hükümete; çıkın denetim yapın, yerel yönetimler de çıksın denetlesin. Yoksa bu halk affetmez bunu. “İki üç fırın kapatacağım, bana oy vermeyecekler” diye düşünmesinler. Halkın sağlığını korudukları için oy alacaklar. Sağlık Bakanlığı, Ticaret Dairesi, Çalışma Bakanlığı, belediyeler denetim yapmalıdır. Şu anda hiç denetim yoktur. Bana göre ortalama 100 bin kadar ekmek kaçak fırınlarda denetimsiz ve sağlıksız ortamlarda üretilip halka satılıyor. Çıksınlar denetlesinler yeter artık insaf.
