Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, demokrasinin kurumsallaşmayı da beraberinde getirdiğini, KKTC ve Türkiye’deki kurumların muadilleriyle eşit ilişki içinde olması gerektiğini belirterek, “Buna en çok da Türkiye’nin kurumlarının dikkat etmesi lazım, bizim kurumlarımızın da talepkâr olması gerekir” dedi.
Kişisel, duygusal ilişkilerden öte asıl kurumsal ilişkilerin önemli olduğuna vurgu yapan Cumhurbaşkanı Akıncı, şöyle konuştu:
“Her şeyden önce, kurumsal yapılarımızla Türkiye’deki kurumların ilişkilerinin daha sağlıklı bir zemine oturtulması gerektiği konusunda hemfikir olmamız lazım. Burası eğer Türkiye Cumhuriyeti’nin tanıdığı ayrı bir devletse ve dünyaya da bunu bu şekilde söylüyorsak, Rumlar karşısındaki eşitliğimizi korumamız ve kollamamız gerektiğini söylüyorsak, bizi tanıyan tek devlet olan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumlarıyla kendi kurumlarımızın ilişkilerini yeniden sağlıklı bir zeminde tanımlamamız lazım.
Türkiye’deki RTÜK’ün bizdeki muadili, Yayın Yüksek Kurulu (YYK). YÖK’ün muadili bizde YÖDAK. RTÜK, KKTC’deki bir televizyonun yayınını durduruyor, Yayın Yüksek Kurulu, bunun bilgisi dışında yapıldığını açıklıyor. Bundan da görüleceği gibi Kurumlar arasında sağlıklı bir işbirliği gerekiyor. Konu kişilerin ilişkileri meselesi değil, kurumların ilişkisi meselesidir. Kişiler değişir ama kalıcı olan kurumlardır ve aralarında sağlıklı bir ilişki olmak zorundadır. Temel meseleyi burada görüyorum.”
Olağanüstü kararlar uygulandı
Cumhurbaşkanı Akıncı, katıldığı televizyon programında koronavirüs sürecinde, olağanüstü durum ilan edilmeden olağanüstü kararlar uygulandığını, ekonomi dışındaki alanlarda da kanun gücünde kararnameler çıkarıldığını belirterek, zorunluluk durumunda yapılan kanun gücünde kararnamelerin ileride hukuk sorunu haline gelmemesini temenni etti.
Cumhurbaşkanı Akıncı, koronavirüs sürecinde her şeyde farklılık olduğunu, günlük rutinlerin etkilendiğini, yüz yüze temasların azaldığını, ancak oluşturdukları çalışma grupları ve danışma kurulları ile bu süreci en verimli şekilde geçirmeye çalıştıklarını, devlet katında yapılması gereken kurumsal temasları da yürüttüklerini anlattı.
Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Danışma Kurulu’nun hazırladığı ve hükümete sunulan beş ayrı raporla ilgi ayrıntılı bilgi veren Cumhurbaşkanı Akıncı, bundan yararlanıp yararlanmamanın hükümete kaldığını kaydetti.
Akıncı, “Hiç bir şey eskisi gibi olmayacak söylemi eğer altını doldurmazsanız bir slogan olarak kalır” dedi.
“Maske kullanılmalı kurallara uyulmalı”
Cumhurbaşkanı Akıncı, “kapalı alanların açılmasıyla ilgili tedirgin bir açılış gözlendiğinin” sorulması üzerine, bunu kendisinin de gözlemlediğini; bazı yerlerde yığılmalar olduğunu, maskesiz insanlar gördüğünü ve mesafe kuralına uymayalar olduğunu da belirterek, vatandaşları, açılım sürecinde de dikkatli olmaları, tedbiri elden bırakmamaları, maske kullanmaları ve sosyal mesafeye uymaları konusunda uyardı.
“Hükümet, birlikte çalışmayı istemedi”
Olağanüstü durum ilan edilmesi önerisini yaparken, hedefinde bir şey daha olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı, “Olağanüstü durum ilan edilebilseydi Cumhurbaşkanı, Hükümet ve Meclis birlikte çalışma şansına sahip olacaktı. Çünkü hükümet, kanun gücünde kararname çıkarmayı ancak Cumhurbaşkanı’nın da olduğu toplantılarda yapabilir. Hükümet bunu istemedi. Birçok konuda muhalefetten de gelen önerilere; birlikte çalışma, birlikte paylaşma, dayanışma önerilerine çok sıcak bakmıyor. İçinde bulunduğumuz durumda birlikte çalışma kültürünü geliştiremezsek başka hangi durumda geliştirebiliriz, bu da çok büyük bir soru işareti” dedi.
Cumhurbaşkanı Akıncı, bu dönemi, olası ikinci dalgaya hazırlanarak geçirmek gerektiğini belirterek, yoğun bakım ünitelerinin artırılması ve pandemi hastanesinin yapılması için çalışma yapılması gerektiğini, ancak bu konularda eksiklikler olduğunu kaydetti.
“Kişiler değil kurumlar önemli”
Önemli olanın kamu vicdanı olduğunu, dünyada hiçbir yerle küs olmadığını kaydeden Cumhurbaşkanı Akıncı, Türkiye ile ilişkilerle ilgili bir soru üzerine şöyle devam etti:
“Yani siz kendi kimliğinizden, kendi kişiliğinizden vazgeçip, illaki birileriyle aynı olup benzeşmek durumunda mısınız? O zaman her halde kendi kimlik ve kişiliğiniz kalmaz, siz karbon kopya olursunuz, ya da kukla olursunuz. Kıbrıs Türk halkı bizi kukla olmak için seçmedi. Halkın Cumhurbaşkanı olmamız için seçti. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanıyan bir tek devlet var değil mi? O da Türkiye Cumhuriyeti. O zaman bizim küçüklüğümüz, büyüklüğümüz, zenginliğimiz, fakirliğimiz, nüfusumuzun sayısı önemli değil. Biz, iki kardeş cumhuriyet ilişkisi istedik. Bunun olması için çalıştık. Bunun böyle olması yönünde herkesin destek olması gerektiğini söyledik. Dolayısıyla konuya bu bakış açısıyla bakarsak ilişkiler rahatlar. Ama ‘yok, ilişkiler böyle olmamalıdır, illaki bir tarafın dediği değişmez kelam gibi kabul edilmeli ve o uygulanmalı’ denirse, konuşulmaz, tartışılmazsa o zaman bu iş iki ayrı devlet olmaktan çıkar. O zaman, dünyanın bize söylediği; alt yönetim olduğumuzu siz de onaylamış olursunuz. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) bir kararı var, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanımaz ama tanımamakla da kalmaz ‘Türkiye’nin alt yönetimi’ diyor. Biz de bunu böyle mi kabul edelim, böyle mi görelim. Biz bunun böyle olmaması gerektiğini söylüyoruz.”
Demokrasinin kurumsallaşmayı da beraberinde getirdiğini, KKTC ve Türkiye’deki kurumların muadilleriyle eşit ilişki içinde olması gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, “Buna en çok da Türkiye’nin kurumlarının dikkat etmesi lazım, bizim kurumlarımızın da talepkâr olması gerekir” dedi
Ve şunları aktardı, “Türkiye’deki RTÜK’ün bizdeki muadili, Yayın Yüksek Kurulu. Türkiye’deki YÖK’ün muadili bizde YÖDAK. RTÜK, KKTC’deki bir televizyonun yayınını durduruyor, Yayın Yüksek Kurulu bunun bilgisi dışında yapıldığını açıklıyor. Bundan da görüleceği gibi Kurumlar arasında sağlıklı bir işbirliği gerekiyor. Konu kişilerin ilişkileri meselesi değil, kurumların ilişkisi meselesidir. Kişiler değişir ama kalıcı olan kurumlardır ve aralarındaki ilişki sağlıklı olmak zorundadır. Temel meseleyi burada görüyorum.”
“Seçimden sonra durum netleşir”
Yakın zamanda yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçiminin birçok şeye çare üreteceğini düşündüğünü dile getiren Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, “Zannediyorum seçimler birçok şeye çare üretecek. Şu anlamda çare üretecek; halk, nasıl bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve nasıl bir Kıbrıs istiyor? Buna da bir karar verecek. Türkiye ile olan münasebetlerde nasıl bir ilişki öngörüyor? Bizim söylediklerimizin bir anlamı varsa farklı bir sonuç çıkacak, başka arkadaşlarımızın söylediklerinin anlamı varsa daha farklı bir sonuç çıkacak. Ondan sonra duruma yeniden dönüp bakılacak” dedi.
