Suna ERDEN

Kuzey Kıbrıs’ta 4 bin 500 kişinin geçim kaynağı olan hayvancılık, ‘mavi dil hastalığı ve alışverişin Güney Kıbrıs’a kayması’ nedeniyle can çekişiyor.

Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları’ndan alınan bilgiye göre; hastalık nedeniyle son 30 günde 500 küçükbaş hayvan telef oldu, 100’ün üzerinde çiftlik karantinaya alındı.

Naimoğulları, hastalıkla mücadelenin geç başladığını savunarak, “Hayvancılar çok mağdur” dedi. Hemen her şeye zam yapılırken, canlı hayvan fiyatının düştüğünü belirten Naimoğulları, “Sadece et konusu değil, tüm ekonomi güneye kaydı” dedi.

Diyalog’a konuşan Naimoğulları, yetkilileri ilgisizlikle suçladı.

Kasaplara yalvarıyoruz

“Kasaplara canlı hayvan alması için yalvarıyoruz”  diyen Naimoğulları, açıklamalarına şöyle devam etti:

Son 2 ayda bir torba yemin fiyatı 600 liradan 850’ye çıktı. Hayvanlara içirdiğimizi suyun tonu 23 lira oldu.

Geçen sene kilosu bir buçuk lira olan saman, bu yıl 6 liradan satılıyor. Sadece hayvancılık giderleri değil, ülkedeki her şeye büyük oranda zam geldi. Ancak her şeyin fiyatı artarken, canlı hayvanın düştü.

Geçtiğimiz mart ayında kuzunun kilosu 270 lira idi, 240’a düştü. Oğlağın fiyatı 250’den 220’ye, ineğin 140’tan 130’a, dananın 190’dan 180’e düştü ancak buna rağmen satışlar azaldı.

Mesele birkaç ay önce ayda 12 bin tane küçükbaş kesiliyordu. Şimdi 7 bine düştü. Ayda kesilen büyükbaş sayısı ise bin 800’den bin 200’e geriledi. Bu ülkede 4 bin 500 kişi ve aileleri hayvancılıkla geçiniyor. Herkes mağdur durumdadır.”

En büyük sorun denetimsizlik

Naimoğulları, canlı kuzunun 240’a satıldığını, kasaplarda ise kilosu 800 liradan reyona koyulduğunu ifade ederek, şunları belirtti:

“Güneyde et daha ucuz olduğu için halk oraya gidiyor. Sadece et değil, süt ve süt ürünleri, yumurta, su ekmek dahi güneyden alınıyor. Tüm ekonomi güneye kaymış durumdadır. Halkın suçu yoktur. Denetim olmadığı için pahalılık had safhaya çıkmıştır. Serbest piyasa denilerek, halk adeta soyuluyor. Sıkı bir denetim şarttır. Ancak mecliste kavga etmekten üretici ve halkın sorunlarını görmezsen geliyorlar.

Ayrıca et kaçakçılığı ve ithal ete izin verilmesi de hayvancılık sektörün etkileyen faktörler arasındadır.”

Durumlar iyiye gitmiyor

Birlik Başkanı Naimoğulları, canlı kuzu fiyatının 300, dananın 200, ineğin 150 ve oğlağın 280 olması gerektiğini ifade ederek,  kasaplarda ise kuzunun 600, kıymanın ise 400 liraya satılması gerekliğini belirtti.

Naimoğulları, “Durumlar iyiye gitmiyor, üretim sektörleri zorda. Tarım Bakanlığı son 5 aydır taş taş üstüne koymadı. Hiçbir şekilde sorunlarla ilgilenmiyorlar. Halk gibi hayvancının da siyasilere güveni kalmadı” dedi.

Büyük bir sıkıntı ve mağduriyet var

Birçok sorunla boğuşan hayvancılara bir darbenin de mavi dil hastalığından geldiğini kaydeden Naimoğullları, sözlerine şöyle devam etti:

“Mavi dil hastalığı çoğalmaya devam ediyor. Eylül ayının başlarında tedbir alınması gerekiyordu ancak geç kalındı. Son 30 günde 500 adet küçükbaş hayvan telef oldu. 100’ün üzerinde çiftlik karantinaya alındı.

Kayıplardan dolayı verilen tazminatlar zararımızın yüzde 50’sini dahi karşılamıyor.

Büyük bir sıkıntı ve mağduriyet vardır. Zamanında ilaçlama yapılması gerekiyordu ancak yapılmadı. Tek kurtuluşumuz havaların daha da soğumasıdır.”

Birlik Başkanı Mustafa Naimoğulları, üreticinin ve halkın sorunlarına eğilmesi için yetkililere çağrıda bulundu.