Aytuğ TÜRKKAN

Coronavirüs nedeniyle KKTC genelinde kapatılan tüm işletmeler dört gözle 27 Mart’ın gelmesini bekliyor. 
Bakanlar Kurulu’nun 26 Mart tarihine kadar olan kapatma kararının bitmesini bekleyen işyeri sahipleri, “Eğer ayın 27’inde işletmeler açılmazsa durum çok vahim hale gelir” dedi.  Yanlarında çalışan birçok kişi olduğunu, bu işçilerin maaşlarını ödemekte sıkıntı yaşayacaklarını belirten işverenler, “Umarız hayat normale döner, yoksa esnafın işi çok zor” şeklinde konuştu. 
Kimi esnaf ise otellerin de kapalı olduğunu belirterek, “Et ve birçok yerli ürünü otellere satıyorduk. Şimdi ürünlerimiz elimizde kaldı. Herkes turizmin ne kadar önemli olduğunu kısa sürede yaşayıp görecek” dedi. 
Diyalog’a konuşan esnaf şunları belirtti: 

Mehmet Petek  (Petek Pastaneleri sahibi )
“Kapıya kilit vurduk. Durumlar çok kötü. Evet, hastalık da kötü ama biz bu durumu yönetemedik. 
300 bin kişiyi cennette yaşatmamız gerekirken, ülkeyi cehenneme çevirdik. Devlette çalışan öz evlat, özelde çalışanlar üvey evlat... Benim 100’den fazla çalışanım var, kara kara düşünüyorum. 4-5 gündür uyuyamıyorum. Yazın bu rakam 130’a kadar çıkıyor. Çalışanlar bana soruyor, ‘Bizim halimiz ne olacak’ diye. Ne cevap vereceğimi bilmiyorum. Seçimler yapılsın mı yapılmasın mı diye tartışıyorlar, kimin umurunda… Unlu mamuller diye bir karar aldılar, bu benim işimdir. Neyi kastediyorlar… En az 300-500 çeşit var… Ben her ay sadece sosyal sigorta, ihtiyat sandığı ve vergi için 140 bin TL ödüyorum. Bu ay bunu nasıl ödeyeceğim.”

Nidai Saliş (Mağdurlar Meyhanesi sahibi)
“Cuma gününden bu yana kapalıyız. Evde ve güvendeyiz ama kaygılıyız. 10 gün daha kapalı kalabiliriz ama sonrası çok zor görünüyor. Birçok arkadaşla konuştum. Hükümetin yaptığı açıklamalar kaygılarımızı azaltmıyor. Radikal kararlar açıklanmalı işletmeler için. Bir felakete çok hazırlıksızız. Ne olacak bu durum, şu an döngü yok. Yaşamımızı nasıl idare edeceğiz. İnşallah birilerine hastalık bulaşmaz ve 27 Mart’ta hayat normale döner. Esnaf, haziran ayına kadar ancak toparlanır. Birçok yazılmış çekler vardır. Bir döngüyle bu çekler ödenebilir. Bu döngü yoksa biz hayatımızı idame ettiremeyiz.”

Rasim Kırmızıgil (Kırmızıgil Et Pazarı Direktörü)
“Otellerin kapanması sonrasında tüm etler buzluklarda kaldı. Yeni hayvan kesemiyoruz, otellerin kapanmasından dolayı üretici çok büyük zarar gördü. Merit Grubu’nun 6-7 oteli vardı ve biz etleri oraya satıyorduk.  Merit’in dışındaki oteller de kapandı. Hayvancı ve kasap bunun çok büyük zararını gördü. Otel sektörünün değerini bu şekilde çok daha iyi anlamış olduk. İç piyasa bir hafta 10 günlük iş yapıldı ama bundan sonra azalacak. Biz Kıbrıs’ta et sektörünün yüzde 30’unu elimizde bulunduruyoruz. Bizim toplam satışımızın yüzde 70’i otellere yapılıyordu. Şimdi bu satışlar durdu. Hayvancı turizmin ne kadar önemli olduğunu kısa sürede yaşayıp görecek… Umarım kısa sürede bu durum son bulur. Çok zor günler yaşıyoruz.”

Savaş Boransel (Kozanköy Restoran İşletmecisi)
“Restoranımızı mecburen kapattık. Bunun dışında biz Merit Otellerine köylünün ürettiği ürünleri satıyorduk. Hellim, reçel, ekmek, yumurta gibi köyde ailelerin ürettiği ne varsa alıyorlardı. Şu anda bu da tamamen bitti, dolayısıyla çok kötü bir durumdayız. Paran yoksa bir şey de yapamazsın. Bunun yanında lokantayı da piknik alanımızı da kapattık. Devletin buna bir çare bulması lazım ne yapacağımızı bilmiyoruz.”