Suna ERDEN
Kuzey Kıbrıs gibi küçük bir ülkede ‘ani ölümlerin’ artması ve bunun özellikle genç yaşlarda görülmesi büyük bir üzüntü ve endişe yaratıyor. Polisin ‘ani ölüm’ başlığı altında yayımladığı 2022 yılı Ocak-Mayıs aylarının kapsayan verilere göre; son 5 ayda 47 kişi aniden rahatsızlanarak hayatını kaybetti. Bunlardan 26’sının kalp krizi olması dikkat çekici.
Uzmanlar; hayat pahalılığı ve dövizdeki yükselişten kaynaklanan ekonomik sorunların strese; stresin de kalp krizine neden olduğunu belirtiyor. Diyalog’a konuşan Kalp hastalıkları Uzmanı Dr. Erkut Aşıcıoğlu, hareketsiz yaşamın yanı sıra ekonomik sıkıntıların etkisine dikkat çekerek “akaryakıta yapılan fahiş zamlar insanların alım gücünün düşmesine neden oldu. Alım gücü düşen, geçinmekte zorlanan ve borçlarını ödemeyecek duruma gelen insanlarda kaygı ve stres ortaya çıkıyor” dedi.
Dr. Aşıcıoğlu şöyle devam etti:
“Hareketsiz yaşam, ekonomik sıkıntılar, akaryakıta yapılan fahiş zamlar insanların alım gücünün düşmesine neden oldu. Alım gücü düşen, geçinmekte zorlanan ve borçlarını ödemeyecek duruma gelen insanlarda kaygı ve stres ortaya çıktı. Kalp üzerinde son derece etkili olan stres faktörü, sigara içmeyen, genetik kalp hastalığı olmayanlar kişilerin de kalp krizi geçirmesine neden oluyor.”
Covid hareketsiz yaşamı, ekonomik sorunlar stresi tetikledi
Kalp Hastalıkları Uzmanı Dr. Erkut Aşıcıoğlu, Kıbrıs Türk halkının hareketsiz bir yaşam tarzını benimsediğini; yürümek yerine neredeyse her yere araçla gitmeyi tercih ettiğini, Covid-19 salgını nedeniyle yaşanan kapalılık sürecinin de hareketsiz yaşamın arttığını ifade etti.
Kapalılık döneminde hareketsiz yaşamla beraber kalp hastalıklarının arttığına vurgu yapan Aşıcıoğlu, şöyle devam etti:
“Covid-19 süreci maalesef ‘otur ve ye’ alışkanlığını tetikledi. Hareketsiz yaşamın yanı sıra ekonomik sıkıntılar, akaryakıta yapılan fahiş zamlar insanların alım gücünün düşmesine neden oldu. Alım gücü düşen, geçinmekte zorlanan ve borçlarını ödemeyecek duruma gelen insanlarda kaygı ve stres ortaya çıktı.
Stres kalp üzerinde çok etkilidir. Sigara içmeyen, genetik kalp hastalığı olmayanlar dahi stresten dolayı kalp krizi geçirebiliyorlar. Çünkü stres olduğunuz zaman tansiyonunuz yükseliyor.
Hipertansiyon yüksek kan basıncına neden oluyor. Kan basıncı da aort damarının genişlemesine ve hastalığa yol açıyor. Yokuş çıkarken veya vücudu zorlayan bir hareket esnasında aort damarı yırtılıyor. Bu yırtılmayla birlikte dakikalar içerisinde hasta hastaneye yetişmeden yaşamını yitiriyor.”
Gençler de risk altında
Uzman Dr. Aşıcıoğlu, daha önce kanser ve kalp hastalıklarının başabaş gittiğini ancak günümüzde kalp sorunlarının ilk sırada yer aldığını dile getirdi.
Dr. Aşıcıoğulları, kalp krizi riskinin gençleri de tehdit etmeye başladığını; 30 ile 50 yaş aralığında kalp kaynaklı ölümlerin yaşandığını söyledi.
Halbuki önlenebilir
“Beni en çok üzen nokta önlenebilir olmasına rağmen kalp hastalıkları nedeniyle can kayıpları olmasıdır” diyen Aşıcıoğulları, “Senede bir eko, ultrason yapılsa, efor testine girilse, gerekirse anjiyo olunsa birçok kişi kurtulabilir. Ancak rutin kontroller yapılmıyor. Gençlerde ‘bana bir şey olmaz’ diye bir düşünce hakim. Ama gerek genç kişiler gerekse yaşı ilerlemiş olanlar mutlaka yılda bir kez rutin kontrollerden geçmelidir” şeklinde konuştu.
Uzmandan tavsiyeler
Kalp Hastalıkları Uzmanı Dr. Erkut Aşıcıoğlu, kalp sağlığı için bazı tavsiyelerde de bulundu.
“1-Kişi, hiçbir şikâyeti olmasa da yılda bir kez kalple ilgili kontrollerini yaptırmalı
2- Bol su içilmeli alkol, kafein ve şekerli içeceklerden kaçınılmalı
3-Yağlı gıdalardan uzak durulmalı
4-Sebze-meyve ağırlıklı beslenme tarzı benimsenmeli
5-Tansiyon hastaları güneş ışınlarının en yoğun olduğu 12.00-15.00 saatleri arasında sokağa çıkmamalı
5- Günde en az bir saat gölgede yürüyüş yapılmalı
6-Tansiyon düşüklüğü ve yüksekliği çok hızlı değişken olacağı için sık ölçüm yapılmalıdır.”
Kalp hastalıkları başı çekti
Polisin 1 Ocak 2022 ile 28 Mayıs 2022 tarihlerini kapsayan 5 aylık dönemde hayatını kaybeden kişilerin yaşları ve ölüm nedenleri şöyle;
Ocak ayında yaşanan can kayıpları ve nedenleri
1-Guenael Mınanga Mihali (25): Doku örnekleri alındı
2-Ümit Çelik( 35): Doku örnekleri alındı
3-William Jardine Wood (74): Kalp krizi
4-Havva Salcı (68): Hipertansiyon ve kalp krizi
5-Cemaliye Aydın (51): Kalp krizi ve akciğer enfeksiyonu
6-Hüseyin Bener (70): Akciğere emboli atması
7-Hüseyin Karaçete ( 70): Akciğer enfeksiyonu
8-Muhamet Özbayrak (65): Siroz, kalp krizi, solunum ve dolaşım yetmezliği
9-Terence John Thackrah (70): Pıhtı atması
10-Wisdom Onyekachukwu Nwakwanogo ( 29 ): Doku örneği alındı
11-Behiç Özman (70): Kalp krizi
12-Tuncay Kaya (59): Kalp yetmezliği ve kalp krizi
13-Somtochukwu Oderah Ezeogu (E-30): Doku örnekleri alındı
Şubat ayında yaşanan can kayıpları ve nedenleri
1-Mahmut Köse (57): Kalp krizi
2-Ahmet Eyin (70): Doku örnekleri alındı
3-Georgios Tsouris (63): Kalp krizi, kronik akciğer rahatsızlığı
4-Barbara Jane Roberson (68): Doku örnekleri alındı
5-Dimitri Chichvarin (38): Doku örnekleri alındı
6-William Wodson (78): Çoklu organ yetmezliği
7-Bilal Baytaş (64): Kalp krizi ve kronik akciğer hastalığı
Mart ayında yaşanan can kayıpları ve nedenleri
1-Nilsev Akanlık (54): Kalp krizi
2-Özcan Özdilaver (67): Kronik akciğer yetmezliği
3-Bertil Olov Wedin (82): Kalp yetmezliği ve kalp krizi
4-Hüsna Salman (K63): Kalp krizi
5-Robin Michael Montague Davie (57): Siroz, Solunum ve dolaşım yetmezliği
6-Joyce Phyllıs Usher (87): Doku örnekleri alındı
7-Muhammad Arif Hussain (42): Doku örnekleri alındı
8-Yılmaz Erkutret (68): Kalp krizi
9-Ümit Varış (55): Doku örnekleri alındı
10-Feridun Karadoğan (69): Kalp yetmezliği ve kalp krizi
Nisan ayında yaşanan can kayıpları ve nedenleri
1-Brian Arnold (70): Kalp yetmezliği ve kalp krizi
2-Iyad Kayed Mohammad Alhaj Issa (47): Şeker ve kalp hastalığı
3-Mahmut Çalışkan (52): Kalp yetmezliği
4-Aleksandr Zabolotkov: (62): Beyin kanaması
5-Yıltan Hansa (59): Askleroik kalp rahatsızlığı ve hipertansiyon
6-Cornelius Joseph Dawson (66) : Kalp krizi
7-Zalihe Mısırlı (56): Kalp yetmezliği ve kalp krizi
8-İbrahim Can (32): Doku örnekleri alındı
9-Francois Carlos Vancoppenole (75): Kalp krizi ve kalp yetmezliği
Mayıs ayında yaşanan can kayıpları ve nedenleri
1-Ahmet Pıçak (51): Kalp krizi, kalp yetmezliği
2-Ercüment Saldıray (52): Kalp krizi, kalp yetmezliği ve pulmoner emboli
3-Yaşar Kurt (57): Kalp yetmezliği ve kalp krizi
4- İsmail Toğa (51): Kalp krizi
5- Mehmet Sarıyıldız (51): Kalp krizi
6-Aysun Erkan (38): Kan ve doku örnekleri alındı
7- Hasan Ali Uysal (56): Kan ve doku örnekleri alındı
8- Phillip Charles Trusty (74). Kalp yetmezliği ve kalp krizi
