Remzi SAMAR   

   Turizm Çevre ve Kültür eski Bakanı Ünal Üstel, şu an ki hükümetin ülkedeki turizmin önünü tıkamaya çalıştığını söyledi. Üstel, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ile Demokrat Parti’nin (DP) turizme yeterli bütçe ayırmadığını belirterek, “Bu böyle devam ederse maalesef turizmin çöküşünü göreceğiz” dedi. 

   Turizmde tanıtımın önemine dikkat çeken üstel, geçmişte 34 ülkeye gidilerek, etkili tanıtımlar yapıldığını belirten Üstel, son zamanlarda bu tür tanıtımların ihmal edildiğini söyledi. Üstel “böyle giderse dibe vuracağız” diyerek, yetkilileri uyardı.

   Diyalog’a konuşan Üstel, bütçeye bakıldığında hükümetin turizme ne kadar önem verdiğinin ortaya çıktığını kaydetti. Ülke ekonomisini ayakta tutan turizmin son zamanlarda geriye doğru gittiğini dile getiren Ünal Üstel, hükümetin turizme bakış açısı itibariyle sınıfta kaldığını savundu. 

“Turizmde küçülme yoluna gidildi”

   “Hükümetin turizme bakış açısının iyi olması durumunda bütçede turizme ayrılan miktarın daha fazla olacağına vurgu yapan Üstel, şöyle dedi:

    “Şimdi 2014’ün sonuna kadar bizim yaptığımız teşvik uygulamalarıyla buraya kadar gelindi. Bu sene sondur. Yeni hükümetin politika üretmesi lazımdır. Yani bugüne kadar bizim Ulusal Birlik Partisi (UBP) hükümetinin turizmle ilgili yaptığı politikalarla gelindi. Buraya bile gelirken hükümetin aldığı önlemlerle turizmi küçültme yoluna gidildi. Nasıl yapıldı? Bir kere bir ürünü pazarlamak için tanıtıma öncelik verilmelidir. Reklama öncelik verilecek. Biz zamanında 2009’da iktidara geldiğimiz zaman turizm politikası hükümette önde geldiği için turizme hem gerekli parayı ayırdık hem de turizmi bir yerlere getirmek için hükümet politika üretti. Bu politika çerçevesinde 7 ülkeye tanıtıma gidilirken özellikle bizim dönemimizde 34 ülkede tanıtım yapmaya başlamıştık.” 

“34 ülkeden dibe düştü”

34 ülkeye giderek, KKTC’yi tanıtıp pazarladıklarına işaret eden Üstel,  En zor noktaları bile zorladıklarını ama yılmadıklarını belirtti. 

“Gösterdiğimiz çaba sayesinde charter seferlerle ülkemize o bölgelerden turist gelmektedir” diyen Üstel, şunları kaydetti:

   “ Şimdi burada bizim seyahat acentelerinin bünyesindeki tur operatörleri de canla başla çalışır. Onların da hakkını vermek lazım; ama öyle bir noktaya geldi ki hükümetin politikasızlığı yüzünden herkes zora girdi. Özellikle charter seferleri yapan tur operatörleri getirdikleri turistin karşılığı teşvikini alamadığı için dönüp otelciyi ödeyemiyor. Dönüp otobüsçüyü ödeyemiyor dönüp lokantacıyı ödeyemiyor. 

   Dolayısıyla tıkanma noktasına gelindi. Bugün bütçeye baktığımızda fondan turizme ayrılan 17 milyon gibi bir rakam görürsünüz. Zaten 8 milyon Euro tur operatörlerinin alacakları var. 2014’te. 2015’te turizm politikan nerde? Bu parayla geriye dönük mü ödeyeceksin yoksa yeni çalışmalar mı yapılacak. Gelen yeni turisti nasıl ödeyeceksin?”

“Borçlarla yatırım yapılması çok zor”

   Turizmdeki gelişmelerin kafalarda soru işaretleri yarattığını bildiren Üstel şunları söyledi:  

   “Bunu her ne kadarda komisyonda bütçe görüşmeleri olurken eleştirmemize rağmen bunun önünü aşamadık ve maalesef fonda17 milyon TL ile kaldı. Önümüzdeki hafta gene o kuruldan geçecek ve 2015 bütçesi de yasalaşmış olacak. Bu bütçeyle hangi turizmci nasıl borcunu alacak ve nasıl yatırım yapacak.”

“Hükümetin turizme verdiği önem ortada”

   KKTC’de 34 ülkeden tanıtım yaparken 2014’te 13’e düşürüldüğünü iddia eden Üstel, sözlerini şöyle sürdürdü:

    “ Söz konusu durum hükümetin turizme ne kadar önem verdiğinin göstergesidir. Bu parayla bu ülkede turizm olmaz. Geldiğimiz noktada bu hükümetinde turizmi geldiği noktadan geriye götürme hakkı da yoktur. Çünkü bu insanlar turizmdeki bu hareketliliği ve her geçen gün koyulan hedeflere ulaşıldığı için yeni yeni oteller yapılmaktadır. Bu otellerin yanında da küçük otellerde günün şartlarına göre yenilenmektedir. Herkes o konuda büyük bir yatırım içerisindedir. Ayrıca bu turistleri taşıyan otobüsçülerimiz de bankalardan borçlanarak iyi ve günün koşullarına göre bu turistleri taşıyacak otobüsler bu ülkeye geldi. Bugün bunlar çalışmaktadır. Dolayısıyla bu sektör tıkandığı zaman bu sektörden ekmek yiyen ve ülkemizin bütçesine büyük katkı koyan turizm sektöründeki insanlar hepsi zora gelmiştir.” 

Acenteler büyük bir çıkmaz içinde

  “2015 yılının otelini pazarlamak için otelcilerin önünü görmesi lazım” diyen Üstel şöyle dedi:

   “Dolayısıyla seyahat acenteleri büyük bir çıkmazın içerisindeler. Yetersiz bütçenin 2014’teki alacaklarına karşın olduğu için 2015’i görememelerinde kaynaklanan otellerin pazarlanmasında yaşanan sıkıntılardan kaynaklanmaktadır.

   KKTC’yi tanıtacak destinasyonların azaltılması nedeniyle yurtdışında sıkıntılar yaşanacak. Oralarda kendileri pazarlama yapacaklar. Kendileri de pazarlama yaparken hükümetten de bir güvence ister.   Biz bu pazarlamayı yapıyoruz, bu turistleri getiriyoruz ama karşılığı neyse onu da gününde almamız lazım. Çünkü charter uçağı hükümeti beklemez. Charter uçağı geldi mi hemen tur operatörlerinden alır. Dolayısıyla büyük bir sıkıntı içerisinde… Bu böyle devam ederse hiç söylemek dahi istemediğim turizmin çöküşünü göreceğiz. Bu da bizi üzmektedir. Bu da bizi yaralamaktadır. Bakıyoruz bugün gazetelerde Yunanistan’a giden turist sayısı 1 milyonu geçti. Yalnız Türkiye’den giden turist sayısına bir bakıyoruz bizim ülkemize çoğalması gerekirken anavatanımızdan gelen turistin o nispetle çoğaldığını göremiyorum bu nedenle bir kere otellerimizdeki bu charter seferlerle yapılan bir takım uygulamalar vardı. Bu uygulamalar sayesinde otellerimiz daha iyi bir duruma gelecekti. Bir ikincisi bunun yanında havayolu ve havayollarındaki uçakların biletinin pahalı olmasından dolayı Yunanistan’ın bu konuda bir politika üreterek oralara daha ucuz uçak biletiyle daha ucuz otelle gittikleri için bir anda turist bir anda o tarafa yöneldi. “

“Uçak bilet fiyatları düşürülmeli”

Kuzey Kıbrıs’ın Türkiye’den beklediği artışı yapamadığını söyleyen Ünal Üstel, “Tüm bunları masaya yatırıp bu hava ulaşımındaki bilet fiyatlarındaki artışları da göz önünde bulunduraraktan hükümetin buraya teşvik vererek bu biletteki ucuzlamayı sağlaması lazımdır. Bunu sağlayamazsan bu insanlar Yunanistan’a gideceklerdir.” diye konuştu.   

   Üstel şöyle dedi:

   “Bana göre hükümet Türkiye’den buraya gelen uçak şirketleri ve ya seyahat acentelerinin teşviklerini arttırarak ve ya teşvik uygulayarak uçak biletlerini ucuzlatmaları lazım diye düşünüyorum.” diyen Üstel son olarak şunları ifade etti:” Bunu yaptığımız zamanda Anavatan Türkiye’deki vatandaşlarımız KKTC’yi tatil için tercih etmelerinde etkili olacaktır.  

   Bugün Almanya’dan haftada 4 charter var. Bizim yaptığımız bağlantıların meyvesidir. O zaman tur operatörleri ile yaptığımız bağlantılarda ilk senede 15 bin 30 bin ve 50 bin ve verdiğimiz taahhütleri e yerine getirdik. Ne taahhüt ettiysek adamlara taahhüt ettik. Adamlar beni arar ve hükümetten şikâyetçidirler. Neden biz taahhütlerimiz yerine getirdik. Maalesef biz hükümette aldığımız taahhütleri alamıyoruz şeklinde.  Biz turizmde 1 milyon hedef koyduk.  Şimdi zaten hedef koyduk ama maalesef bu çalışmaları göremedik.”