Aytuğ TÜRKKAN

   Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile KKTC Hükümeti arasında imzalanan Ekonomik ve Mali İşbirliği protokolü çerçevesinde 2016 yılında KKTC’nin alt yapı yatırımları için 432 milyon 775 bin 234 TL ayrıldı. 

   Protokol çerçevesinde reel sektöre yönelik projeler için de 177 milyon TL kaynak aktarılacak.. Yatırımlar için ayrılan toplam kaynak 609 milyon 775 bin 234 TL… Buna bir de teşvikler için öngörülen 11 milyon TL’de eklenince rakam 620 milyon 775 bin 234 TL’ye yükseliyor. 

   Türkiye’nin bu yıl içindeki yardımlarıyla KKTC’nin yol, eğitim, tarım, sağlık, sanayi, turizm, eğitim, spor projeleri gerçekleşecek, ayrıca üniversitelere yardım yapılacak, polis okul binası tamamlanacak, belediyeler ve köyler için de 129 milyon TL harcanacak.

   İşte yardımların dağılımı:

Karayolları Master Plan için 55 milyon TL 

2016 yılı içerisinde KKTC’nin alt yapı yatırımları için 432 milyon 775 bin 234 TL ayrıldı. Ankara Kaynaklı Projeler kapsamında Ulaştırma için 55 milyon TL ayrıldı. Bu başlık altında Karayolları Master plan için 44 milyon, Ercan Havaalanı Geliştirme projesi için de 11 milyon TL kaynak aktarılacak. 

Savunma Güvenlik Sektörü başlığı altındaki Yeni Cezaevi Yapımı Projesi için 4 milyon TL, NİRENGİ Ağı oluşturulması projesi için 6 milyon, e-devlet projesi için 10 milyon 600 bin TL, Vakıflar İdaresi Projesi için 500 bin ve Müşavirlik Hizmetleri projesi için de 1 milyon 192 bin 300 TL kaynak ayrılmış durumda. 

Tarım için 23 milyon 400 bin TL 

Lefkoşa Kaynaklı Projeler kapsamında tarım sektörü için 23 milyon 400 bin TL ayrıldı. Bu başlık altında en büyük kalem 6 milyon TL ile ormancılık sektörünün gelişimi için  ayrıldı. Bitki koruma ve bitkisel üretimi geliştirme projesi için 1 milyon 500 bin TL, Organik tarım geliştirilmesi projesi için 250 bin TL,  modern sulama sistemlerinin geliştirilmesi ve eğitimi projesi için 750 bin TL, hayvancılığın ve organize hayvancılık bölgelerinin geliştirilmesi projesi için 3 milyon TL, hayvan ıslağı, hastalık ve zararlılarla mücadele projesi için 3 milyon TL, balıkçı barınaklarının iyileştirilmesi ve avcılığın geliştirilmesi projesi için 3 milyon TL, tarımsal araştırma ve geliştirme projesi için 2 milyon 200 bin TL,  meteoroloji hizmetlerinin geliştirilmesi projesi için 350 bin TL, sınır kontrol noktası oluşturma projesi için 2 milyon TL, merkezi bitki sağlığı ve karantina laboratuvarının kurulması projesi için 1 milyon TL, TC’den gelen sulama suyunun dağıtım, bağlantı ve alt yapı projesi için 350 bin TL.

Sanayi bölgeleri için 12 milyon 500 bin TL 

Yine Lefkoşa kaynaklı projeler çerçevesinde, Sanayi, Ticaret ve Madencilik Sektörü başlığı altındaki organize sanayi bölgeleri alt yapı inşaatına katkı projesi için 12 milyon 250 bin TL kaynak ayrılmış durumda. 

Yol yapımı ve bakımına 54 milyon 500 bin TL 

KKTC’nin Ulaştırma alt yapısı için 2016 yılı içerisinde Türkiye’den tam olarak 58 milyon 403 bin TL’lik kaynak ayrıldı. Ulaştırma Sektörü başlığında en önemli pay yol yapım ve bakım projesine ayrıldı. Bu proje için 54 milyon 500 bin TL kaynak ayrıldı. Bunun yanı sıra Girne Antik Limanı Mendireğinin tamiri projesi için 1 milyon TL, gemi trafik yönetim projesi için 2 milyon 300 bin TL,  toplu taşımacılık geliştirilmesi etüt projesi için 200 bin TL, limanların ve diğer kıyı yapılarının geliştirilmesi projesi için 303 bin TL, sivil havacılık proje giderleri için 100 bin TL ayrıldı. 

Eğitim için 30 milyon 843 bin TL 

Eğitim sektörü için de 2016 yılı için ayrılan kaynak miktarı tam olarak 30 milyon 843 bin TL… Bu başlık altında en büyük yatırım kalemi eğitim ve öğretim hizmetlerinin geliştirilmesi ve katkı projesi. Bu proje için 24 milyon 400 bin TL ayrılmış durumda. Eğitim programı geliştirme projesi için 1 milyon 900 bin, meslek liseleri altyapı moderezasyon projesi için 500 bin TL, meslek liseleri kampüs projesi etüdü için 250 bin, özel eğitimin desteklenmesi projesi için 500 bin, gençlere yönelik etkinliklerin desteklenmesi projesi için 500 bin TL kaynak ayrıldı. 

Spor tesisleri için yüklü miktar

Eğitim başlığı altında spor faaliyetleri de var… 2016 yılı içerisinde TC Gençlik ve Spor Bakanlığı spor tesisleri yapımına katkı projesi için 1 milyon 943 bin TL, sportif faaliyetlere ve spor tesislerine katkı projesi için 850 bin TL kaynak ayrılmış durumda.

Din hizmetleri için 15 milyon TL 

Kültür sektörü başlığı altındaki alt yapı yatırımları için de 34 milyon 410 bin  500 TL ayrıldı. Bu başlıkta en büyük alt yapı yatırımı dini amaçlara ayrılmış durumda. Din hizmetlerinin geliştirilmesi ve katkı projesi için 15 milyon 375 bin 500 TL kaynak ayrıldı. Tanıtma enformasyon ve tören giderleri ne katkı projesi için 5 milyon, anıtlar, müzeler ve şehitlikler yapım ve onarımı ile katkı projeleri için  9 milyon TL, TC-KKTC kültür sanat işbirliği ve katkı projesi için 1 milyon 685 bin, arkeolojik kazı çalışmalarına katkı projesi için 925 bin, eski eserlerin resterasyonu projesi için 1 milyon 325 bin, Kıbrıs Vakıflar İdaresi projeleri için 1 milyon 100 bin TL. 

Sağlık için 19 milyon TL 

Sağlık ve Sosyal Hizmetler başlığı altında 2016 yılı için ayrılan kaynak miktarı 19 milyon 66 bin TL… Bu kaynaktan tıbbı teçhizat ve ambulans alımı için 5 milyon 840 bin, sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi projesi için 5 milyon TL, Devlet laboratuvarına teçhizat alımı ve akreditasyon projesi için 1 milyon 300 bin, Onkoloji Hastanesi yapım projesi için 1 milyon 576 bin TL, sosyal hizmetler projesi için 3 milyon 400 bin, Yenierenköy Sağlık Merkezi projesi için de 950 bin TL ayrıldı. 

Polis okulu binasına 5 milyon 850 bin TL 

Savunma, Güvenlik ve Adalet sektörü başlığı için de  10 milyon 160 bin TL ayrıldı. Bu başlık altında en büyük pay polis okulu binası için ayrıldı. Bu proje için 5 milyon 850 bin TL, cezaevi geliştirilmesi projesi için 750 bin TL, polis teşkilatının güçlendirilmesi projesi için 910 bin TL, Gönyeli polis karakolu inşaatı projesi için 1 milyon 250 bin ve Güzelyurt itfaiye binası projesi için de 1 milyon 400 bin TL.

Belediye ve köyler için 129 milyon TL 

Diğer kamu hizmetleri sektörü başlığı altında da önemli projeler için kaynaklar ayrıldı. Bunların başında belediyeler ve köylerin alt yapı yatırımlarına katkı projesi geliyor. Bu proje için 129 milyon 125 bin TL ayrıldı. Bunun yanı sıra hizmet binasıyapım, onarım ve donanım projesi için 16 milyon TL, tamamlama projesi için 8 milyon TL, dernek, birlik, kulüp, sendika, vakıf araştırma  merkezi, sivil toplum örgütlerine katkı projesi 2 milyon 450 bin TL, BRT altyapı yatırımlarına katkı projesi için 1 milyon TL, otomasyon projelerine katkı projesi için 200 bin, maliye idaresini geliştirme projesi için 625 bin TL, Rekabet Kurumunu geliştirme projesi için 200 bin, akaryakıt birimi laboratuvarının geliştilmesi projesi için 250 bin, hizmet içi eğitim programlarının denetlenmesi projesi için 300 bin ve TC’den görevli olarak gelen kamu görevlilerinin  ve uzmanların ücretleri projesi için de 4 milyon 500 bin TL kaynak ayrıldı.  

Reel sektör için 177 milyon TL 

2016 yılındaki Reel sektöre yönelik projeler için de 177 milyon TL kaynak ayrıldı. 

Reel sektör projeleri için 2015 yılında ayrılan kaynağın 38 milyon  725 bin TL’si kullanılamamıştı. Bu kaynak 2016 yılına aktarıldı. Yeni ekonomik programda reel sektör için ayrıca 125 milyon TL kaynak ayrıldı. Buna bir de; beklenen geri dönüş, iade, faiz vb. 13 milyon 275 bin TL’lik kaynak ayrıldı. 

Reel sektör için toplamda 177 milyon TL’lik bir kaynak ayrılmış oluyor. 

ODTÜ ve İTÜ’ye 30 milyon TL 

Reel sektör projeleri için de Ankara ve Lefkoşa Kaynaklı Projeler olarak iki ayrı başlık bulunuyor. Ankara kaynaklı projeler içerisinde Yükseköğretim sektörü var. Yükseköğretim için 30 milyon 200 bin TL kaynak ayrıldı. Yükseköğretim başlığı altında ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüs Giderlerine katkı projesine 16 milyon 200 bin, İTÜ Kuzey Kıbrıs kampüsü giderlerine katkı projesi için de 14 milyon TL kaynak ayrıldı.

Lefkoşa Kaynaklı projeler başlığı altında da yükseköğretim sektörü mevcut. Bu başlık için de 35 milyon 775 bin TL kaynak ayrıldı. Bu başlık altında LAÜ’nün geliştirilmesine katkı projesi için 10 milyon 700 bin, DAÜ yatırım giderlerine katkı projesi için de 8 milyon 800 bin TL ayrıldı. Ayrıca üniversitelerin ortak tanıtım katkı projeleri için 1 milyon 600 bin, Üniversitelerin bilimsel ve teknolojik araştırma programlarını destekleme projesi için 3 milyon 500 bin, üniversitelerin uluslararası akreditasyonu ve Bologna sürecine hazırlanması projesi 2 milyon TL, öğretim üyesi yetiştirme programı için 1 milyon, Yükseköğretim kurumları laboratuvar geliştirme projesi için 2 milyon 175 bin ve yurt yapımı faiz destek programı için 6 milyon TL kaynak ayrılmış durumda.

Turizm teşvikleri için 56 milyon TL 

Reel sektörün turizm yatırımları için Türkiye’nin ayırdığı kaynak 68 milyon 100 bin TL… Bu  başlık altındaki en büyük rakam da turizm teşvik programına ayrılmış durumda. Teşvikler için tam 56 milyon TL ödenek ayrıldı. Turizm yatırımlarına  faiz destekli kredi programı için 7 milyon TL, turizm projelerine kısmı hibe programı için 3 milyon 900 bin TL, eko turizm ve pansiyonculuğu geliştirme projesi için 500 bin TL, turizm tanıtım ve ara eleman yetiştirme projesi için 100 bin TL ve turizm bölgeleri alt yapılarına katkı ve turizm çeşitlendirme projesi 600 bin TL.

Sanayi ve esnafa 24 milyonluk destek 

Sanayi, ticaret ve madencilik sektörü için de 24 milyon 200 bin TL ayrılmış durumda… Sanayici ve KEZ’e yönelik proje destekli kısmı hibe programı için 5 milyon 200 bin, Sanayici ve KEZ’e yönelik faiz destekli kredi programı için 3 milyon, kalite belgesi, fuar, pazarlama ve navlun hibe destek programı için 6 milyon TL, esnafa ve hizmet sektörüne yönelik faiz destekli kredi programı için 6 milyon ve faiz destekli KOBİ yatırım kredi programı için de 4 milyon TL kaynak ayrılmış durumda. 

Tarıma 14 milyon 750 bin TL 

Reel sektöre katkı kapsamında Tarım için de 14 milyon 750 bin TL kaynak ayrıldı. Tarım sektörü altında proje destekli tarımsal kısmı hibe programı için 6 milyon,  esnaf destekli zirai kredi programı için 6 milyon, tarımsal hibe programı için 1 milyon 250 bin ve tarımsal yatırım desteği programı için de 1 milyon 500 bin TL kaynak ayrıldı. 

Diğer kamu sektörü başlığı altında Kırsal kalkınma ve sosyal Hizmet projesi için 500 bin ve tamamlama projesi için de 3 milyon 475 bin TL kaynak ayrılmış durumda. 

Teşvik ödenekleri için 11 milyon

Alt yapı yatırımları ve reel sektöre katkı dışında Türkiye’den teşvikler için de ayrıca hibeler yapılıyor. Bu çerçevede tam 11 milyon TL’lik teşvikler kalemi ayrılmış durumda…

Ekonomi ve Mali Program çerçevesinde hibeler Ankara Kaynaklı projeler ve Lefkoşa Kaynaklı Projeler başlığı altında toplanıyor.