Esengül AYKAÇ
Kıbrıs’ta sınır kapılarının 23 Nisan 2003 yılında açılmasının ardından tam 21 yıl geçti. Diyalog muhabirinin görüştüğü Lefkoşa’daki Arasta esnafı, karşılıklı geçişlerden duyulan memnuniyeti dile getirdi ve daha çok kapı açılması için yetkililere çağrı yaptı. “Kapılar açılmasaydı, Arasta çarşısı kalmazdı” diyen vatandaşlar, hem Kıbrıslı Rumların, hem de yabancı turistlerin kuzeye geçmesiyle birlikte alış-verişlerin canlandığını söyledi.
İki toplum liderinin veya teknik komitelerin bir an önce yeni kapılar için karar almasını isteyen esnaf, yoğun günlerde uzun muhaceret kuyruklarının oluştuğunu ve insanların sıkıntı yaşadığını belirtti. Esnaf “daha çok kapı; daha çok geçiş, daha çok temas ve yakınlaşma, daha çok alış-veriş anlamına geliyor” dedi.
Ne dediler?..
Sedat Reis:
“Sınır kapılarının açılması çok iyi oldu. Hatta ne kadar fazla kapı varsa hepsinin açılmasından yanayım. Kapılar kontrollü bir şekilde açılsın. Çünkü kapılar olmazsa Arasta esnafı ölür. Bunu herkes biliyor ama hükümetin umurunda değil. Güney’den çoğu kişi gelip buradan alışveriş yapıyor. Kapılarda çok kontrol yapılıyor. Kontroller normal şekilde eşitlenebilir. İki tarafın teknik komiteleri bir araya gelerek daha çok kapı ve alış-verişlerin gelişmesi konularında uzlaşıya varabilir.”
Ömer Cabacaba
Yarım asırdan beri burada esnaflık yapıyorum. Sınır kapıları açılmadan önce buralarda dükkanlar kapalıydı. Arasta esnafı yokluk içindeydi. Asmaaltı Çarşısı bitme noktasına gelmişti. Sınır kapıları açıldıktan sonra büyük bir canlılık geldi. Bu seferde Rum’un gözü açıldı. Gelinen noktada iki kapı daha açılabilir. Birisi Mağusa kapısı dediğimiz yer araçlı geçiş kapısıdır. Eskiden açıktı bu kapı. Bu kapı Çağlayan kapısını canlandırırdı. Bir diğer kapıyı da halin yanından rahatlıkla açabilirler. İkinci bir kapı açma şansımız çok yüksek.”
Selver Kaya
“Sınırı kapılarının açılması çok iyi oldu. Arasta’da 30 yıllık esnafım. Daha önce bizler burada dükkanlarımızı erken kapatırdık. O dönemler zor zamanlardan geçtik ta ki yeni kapı açılana kadar. Kapılar açıldıktan sonra çarşının rengi değişti. Arasta’nın piyasayı etkilediğine inanıyorum. Bence kapıların olmaması gerekiyor. Sınırların kalkması gerekiyor. İnsanların özgürce hareket etmesi, alışveriş yapması, gezmesi gerekiyor.”
Şaziye Kafalı
“Kapıların açılması çok iyi oldu. Kapıların ilk açıldığı zamanlar çok güzel alışverişler yapılıyordu. Sonraki yıllarda Rum tarafı bir karar çıkararak, Kuzeyden marka olmayan ürünleri alan kişilerin ellerinden ürünleri almaya başladı. Bu sefer kapıda sıkıntı yaşayan Rumlar bizden alışveriş yapmayı kısıtladı. Gelen turistlerde de durum aynı. Bu sorunu çözmeliydiler.”
Mehmet Zeki Yıldırım
“Kapıların açılması çok iyi oldu hatta kapı sayısının arttırılması gerekiyor. Hem kuzeyin ekonomisi yönünden hem de insanların daha rahat giriş- çıkış yapmaları için önemli olduğunu düşünüyorum. İki toplumunda bireysel ilişkilerinin kurulması çok önemli olacaktır. Yeni açılacak olan kapılarla birlikte esnafın ticareti bakımında hem de trafik yoğunluğunun azaltılması bakımından önemlidir.”
Hakan Aşık
“Kapıların açılmasıyla birlikte Arasta Çarşısında kapalı olan dükkanlar yeniden açıldı. Güneyden gelen Rum vatandaşları ve turistler sayesinde esnaf para kazanabildi. Kapıların kapanması durumunda ise esnaf batar. O yüzden iyi oldu kapıların açılması. Yeni kapıların açılması da gerekiyor. Özellikle Metehan kapısı yeterli değildir, yayalar için de çarşı tarafında bir kapı daha açılırsa çok iyi olacak. Mağusa kapısı da açılırsa araç trafiğine açısından çok iyi olacak. Kapıların bir diğer faydası ise uçak biletleridir. Güneyden yurtdışına seyahat etmek daha ucuz, bir de aktarmalı değil, direkt seferleri tercih edebiliyoruz. Kuzeyde uçak biletleri hem çok pahalı hem de direkt uçuş yok.”
Özkay Ertayfur
“Sınır kapıların açılması çok iyi oldu. Sınırı kapıları açılmadan önce herkes dükkanlarını kapatmaya başlamıştı. Gelinen noktada ise insanlar dükkan aramaya başladı. Daha çok kapı açılması gerekiyor. Baf kapısı, Mağusa kapısı, çarsının içerisinde bir kapı vardı onunda açılması gerekiyor. Ne kadar çok kapı açılırsa o kadar iş yeri açılır. Bu sayede ülkeye para akışı da sağlanmış olur. Şu anda kapıların yetersiz olduğunu düşünüyorum.”
