Ömer KADİROĞLU

Üretim azlığı gerekçesiyle marketlerde fiyatı 150 liraya kadar çıkan taze patates dün Girne’nin Çarşamba pazarında 100 liradan satıldı. Sadece patatesin değil, diğer sebzelerin fiyatlarında meydana gelen artışlara tüketiciler gibi esnaf da tepki gösterdi. Pazar esnafı, vatandaşın alım gücünün azaldığını, bunun satışlara da yansıdığını ve işlerin iyi gitmediğini söyledi.

Diyalog muhabiri Girne Çarşamba pazarının yanı sıra Mersin halindeki fiyatların araştırmasını yaptı. Buna göre Girne’de kilosu 100 liradan satılan patatesin Mersin’deki fiyatı 10 lira olarak belirlendi. Narenciye ülkesi Kıbrıs’ta Washington portakalın kilosu 60 lira iken, Mersin’de 6 liraya düştü. Bu durumda 60 liraya Mersin’de 10 kilo, Kıbrıs’ta ise bir kilo portakal alınabiliyor.

İşte dünkü fiyatlar:

                               KKTC 20.11.2024                               TC 20.11.2024

Kereviz                50 TL (Adet)                                      10.49 TL (Kilosu)                                            

Beyaz Sarma      80 TL (Adet)                                      2 TL (Kilosu)

Domates             100 TL                                                  16.30 TL

Taze Patates      100 TL                                                  10 TL

Elma                     70 TL                                                     10.77 TL

Armut                   70 TL                                                     9.19 TL

Ayva                      100 TL                                                  7.47 TL

Avokado              50 TL (Tane)                                      27.30 TL (Adet)

Patlıcan               30 TL                                                     11.61 TL

Taze fasulye      100 TL                                                  10.77 TL

Kabak                   40 TL                                                     17.56 TL

Muz                       60 TL                                                     27 TL

Marul                   25 TL (Tane)                                      5.50 TL (Adet)

Mantar                120 TL                                                  22 TL

Nar                        60 TL                                                     14.71 TL

Washington       60 TL                                                     6 TL

Maydanoz          25 TL (Bağı)                                        3.02 TL (Bağı)

Ispanak                30 TL (Bağı)                                        10.18 TL (Kilosu)

Acı Biber              200 TL                                                  14.44 TL

Havuç                   40 TL                                                     5.54 TL

Mandarin            35 TL                                                     15.32 TL

Kırmızı Patlıcan 60 TL                                                     30 TL

Tatlı Biber           70 TL                                                     44.20 TL

Ananas                 60 TL (Tane)                                      48.30 (Kilosu)

Çiçek Lahanası  40 TL                                                    17.25 TL

Brokoli                 70 TL (Tane)                      18.09 (Kilosu)

Klementin Mandarin      25 TL                                    5.85 TL

Sultani Üzüm                     140 TL                                  70.05 TL

Salatalık                               30 TL                                     18.27 TL

Çeri domates                     120 TL                                  30 TL

Esnaf ve vatandaşlar ne dedi…?

Cahit Özdemir (Pazar esnafı)

“Satışlarımız pahalılıktan dolayı zayıf gidiyor. Üreticilerin girdi maliyetleri ile esnafın mazot ve diğer giderleri çok yükseldi. Domates Türkiye’den geliyor. Toptancıda 80 liraya, bizde 85 liraya satılıyor. Devlet buna bakıyor mu? Ne kadara alındı ne kadara satılıyor diye denetleyen kimse yok. Vatandaşlar da fiyatlara tepki gösteriyor. Beklentim artık yoktur. Artık resmen ölümü bekliyoruz. Bu memlekette hiçbir umudumuz kalmadı.”

Hüseyin Kurt (Pazar Esnafı)

“Satışlar tam bir rezillik oldu. Her şey ateş pahası ve üretimdeki girdi maliyetleri raflara yansıyor ve haliyle yükselen fiyatlar nedeniyle de Pazar yerlerine artık eskisi kadar insan gelmiyor. Bundan 4-5 sene ince Pazar yerine 70 kasa ürün getiriyordum saat 3 de tezgahımı boşaltıyordum. Şimdilerde 30 kasa mal getiriyorum akşam 10 kasayı eve götürüyorum. Patates fiyatları şu anda en çok konuşulan ürün ve bunun fırsatçılık olduğunu düşünüyorum. Üretici biraz daha pahalı satabilsin diye patatesi sökmüyor ve tarlada bekletiyor. Yetkililerden beklentimiz fiyatların düşürülmesi için çalışmalar yapması ve piyasayı da etkin bir şekilde denetlemesidir.”

Oktay Ramiz

“Pazar yeri fiyatları mevsimine göre kabarıktır. Özellikle patates uçuyor. Patatesi geçen hafta 80 liraya almıştım ancak bu hafta 100 lira oldu. Ben genelde ihtiyaç duyacağım oranda alıyorum meyve ve sebzeyi. Bu artan fiyatlarla ilgili yetkililerden beklentimiz piyasada ciddi denetimler yapılması gerekiyor. Önüne gelen fiyatını istediği fiyata çekiyor. Bir süredir döviz düşmesine rağmen piyasada her bütçeye uygun fiyatla ne yazık ki bulamıyoruz.”

Habibe Salı

“Pazar yeri fiyatları çok yüksektir. Patates 100 lira kilosu satılıyor ve kiloya 3-4 tane patates giriyor. Geçinmek artık çok zorlaştı. Yetkililerden beklentimiz bu artan fiyatlarla ilgili çalışmalar yapmaları ve piyasayı ucuzlatmalarıdır.”

Köçeri Kartal

“Pazara alışverişe geldik ancak fiyatların yanına yanaşılmıyor. Eskiden miktar olarak aldığımız sebze ve meyvenin bugünlerde yarısı kadarını alıyoruz. Pazar denildiğinde uygun fiyat olması gerekirken bugünkü şartlarda marketler Pazar yerinden daha ucuz satış yapar oldu. Yetkililerden beklentimiz bu sorunun çözülmesi için çalışmalar yapmalarıdır.”

Ali Yücel

“Pazar yerine ihtiyaçlarımızı almaya geldik. Geçen hafta patates 80 bu hafta 100 liradan sayılıyor. Haftaya da herhalde 150 lira olacaktır. Bu noktada yetkililerden artık bir beklentimiz kalmadı. Ülkenin ekonomisi güneye kaymışken piyasayı denetleyip ucuzlatması gerekenler hiç bir şey yapmıyor.

Aliye Erdura

“Her evin en temel tüketim maddelerinden olan patatesin maalesef yanına yaklaşılmıyor. Ben yıllarca patates üretimi yaptım ancak hiç bu rakamları görmedik. Tüketici çok pahalıya alıyor Allah acısın hepimizi. Pazar yeri fiyatları market fiyatlarından farksızdır ve daha fazla insanlar buraya eskisi gibi gelmiyor. Fiyatlarla ilgili beklentimiz herkesin alabileceği rakamlara düşmesi için gerekli çalışmaların yapılmasıdır.”

Bayram Güleryüz

“İnsanlar geçinmekte çok zorluk yaşıyor. Pazar fiyatları çok yükseldi ve marketlerde çoğu ürün pazardan daha ucuzdur. Her ne kadar girdi maliyetleri yükselse de yerli patates burada üretilen bir ürün ve fiyatının bu kadar olmaması gerekiyor. Eskiden kilo olarak aldığımız ürünleri adet almaya başladık. Genel olarak piyasada bir denetim olmadığı için herkes her şeyi istediği fiyata satıyor. Maalesef eskisi gibi artık tüketemiyoruz.”