Yıllar önce İstanbul’da yaşar ve aktif gazetecilik yaparken şehirdeki ünlü PR’cıların biri beni aradı ve buluşmak istediğini söyledi.
Benden bir isteği olacakmış.
İş çıkışı Hilton’da bir araya geldik.
“Aspirin konusunda uzman bir Amerikalı profesör İstanbul’da,” dedi. “Onunla mülakat yapıp Guardian’a bir yazı yazmak için kaç para istersin?”
O zamanlar Guardian, Türkiye’den haber yolladığım gazetelerden biri idi.
“Parayla yazı yazmam. Guardian da böyle bir haberi basmaz,” dedim.
“Basmasın,” dedi. “Sen mülakatı yapıp haberi yazacaksın, haberin altına ‘Guardian muhabiri Metin Münir’ yazıp bana vereceksin. Gazeteye yollamana gerek yok. Biz sadece Guardian muhabiri olarak senin yazacağın yazıyı istiyoruz.”
İlk defa böyle bir öneri ile karşı karşıya kalıyordum.
Sordum: “Farz edelim ki yazdım. Ne yapacaksınız?”
“Amaaan ne bileyim,” dedi kadın. “Galiba Afrika ülkelerinde gazetelere dağıtacaklarmış.”
Her gün alınan bebek aspirininin kalp krizi ve felci önleyen bir ilaç olarak bu hastalıkları geçirmiş veya geçirme riski olan kişilere yaygın bir biçimde reçete edildiğini biliyordum.
Bilmeyen de yoktu.
Profesör bana yeni ne diyebilirdi?
Ertesi gün, Hilton’daki odasında buluştuk. Adam bana Aspirin’in iyileştirici özelliklerini uzun uzun methetti. Sadece kalp krizini ve beyin kanamasını önlemiyormuş. Bazı kanserlere bile iyi geliyormuş.
İçime bir kurt düştü. Zaten herkesin bildiğini endirekt olarak reklam etmenin amacı ne olabilirdi?
Acaba Aspirin methedildiği gibi iyileştirici değil mi idi?
Biraz araştırma yapınca iki şey öğrendim: İlaç şirketlerinin ilaçları daha çok satsın diye yaptıkları reklamlar için
harcadıkları para, ilaç araştırmalarına harcadıkları paranın katbekat üstünde idi. Bazı hâllerde iyileştirme özelliği tartışmalı ilaçlar da reklam ediliyordu. İlaç şirketlerinin en sevdiği yöntemlerden biri, ilaç satışlarını artırmak için maaşa bağladıkları doktorları ve tıp profesörlerini kullanmaktı.
Öğrendiğim diğer şey daha da ürkütücü idi: Aspirin’in iç kanamaya yol açma özelliği vardı. Önlediği iddia edilen hastalıkların sebebi olabiliyordu. Alınması tehlikeli idi.
Bu olaydan birkaç yıl sonra kalp krizi geçirdim. Doktorumun bana verdiği ilaçlar arasında bebek aspirini de vardı. Alıyorum dememe rağmen almadım. Kısa bir süre sonra kolesterol düşürücü hapı da zararı faydasından fazla olduğunu öğrenince kestim, ama bu ayrı bir hikâyedir.
Birkaç gün önce abonesi olduğum New York Times
Gazetesi’nden Aspirin ile ilgili bir haber düştü posta kutuma. Haber bir Amerikan devlet bilim kurumunun bulgularına dair idi.
Özetle şöyle diyordu: Kalp krizi veya beyin kanamasını önlemek amacıyla Aspirin tavsiye edilmesinden
vazgeçilmelidir. Günde bir Aspirin almaya başlamanın, beyinde ve sindirim sisteminde kanamaya yol açmak gibi ciddi yan etkileri vardır. Doktorlar yüksek kalp krizi riski taşıyan kişileri rutin olarak günlük Aspirin dozuna başlatma uygulamasını durdurmalıdır. Çünkü Aspirin ölüm tehlikesi olan iç kanamalara yol açabilir.
Bu yeni bilginin ışığında, günlük önleyici Aspirin rejimi uygulayanların doktorları ile yeniden konuşmaları gerekebilir.
İngilizce rapora buradan ulaşılabilir:
https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/document/draft-evidence-review/aspirin-use-to-prevent-cardiovascular-disease-preventive-medication
Her gün bir aspirin öldürebilir
YORUM EKLE
YORUMLAR
Ruh İkizi - 3 yıl Önce
İşte bu. Gazeteci dediğin halkın gözü, kuşağıdır. Elinize sağlık Üstadım. Sağlık dileklerimle.
m.Şakir @Ruh İkizi
- 3 yıl Önce
İşte bu kadar basit. Elinize sağlık.Günde bir adet iklim değişikliği öldürebilir :)))
İlker Cankararu - 3 yıl Önce
Bu devirde ne ilaç firmalarına, ne Dünya Sağlık Örgütü'ne, ne bilim kurullarına ne de bilim kurumlarına güvenim kaldı. Tamamen, bir tiyatronun içerisindeki figüranlara döndük...
m.Şakir @İlker Cankararu
- 3 yıl Önce
İşte bu kadar basit. Elinize sağlık.Günde bir adet iklim değişikliği öldürebilir :)))
Ali özdemir - 3 yıl Önce
Yağsız peynir yoğurt şekersiz kola diye yıllarca idare ettiler sonra organik geldi köy elması diyor sanki diğerleri Nişantaşı’nda yetişiyor
Sarp Ege - 3 yıl Önce
Bugünkü yazınızı şimdiye kadar 99 kişi okumuş; bende 100 . oldum. Aspirinin mucizevi ilaç olduğu söylenir. Yıllar önce babam 1 aspirinden mide kanaması geçirmişti. Allejisi olanlarada aspirin tavsiye etmiyorlar. Alışkanlık kanı sulandırsın diye 2-3 günde bir 100 mg Coraspirin kullanmaya devam ediyorum.Herkese sağlıklı günler dilerim.
Vatandas @Sarp Ege
- 3 yıl Önce
Bazi kisilerde Aspirin cok faydalidir ve kullanilmasi gerekir.
Yani ne "Aspirin mucizevi bir ilac herkes kullansin" demek dogru ne de "Aspirin berbat kimse kullanmasin" demek . Ilaclar SADECE GEREKLI OLDUGU KISILER TARAFINDA kullanilmali. Oyle herkes kullansin diye ilac olmaz zaten.
Canani YALÇİN - 3 yıl Önce
Sağlık için iyi gelen bir şeyin tanıtımı açıklıkla yapılmalı.
Şakir - 3 yıl Önce
Bu işin ucu biraz da sağlık okuryazarlığına dayanıyor. Kısacası hepimizin insan vücudunu yeteri kadar tanımamız, hatta sağlık sorunları yaşadığımız organlarla ilgili çok daha ayrıntılı bilgi edinmemiz, dürüst bilim insanlarını şarlatanlardan ayırt edebilmemiz, doktorlarımızı seçerken konuya hakim olup olmadığına dikkat etmemiz, para konusunu ise mutlaka aklımızın bir köşesinde tutmamız gerekir.
"To systematically review evidence for the effectiveness of aspirin to ""PREVENT""
myocardial infarction (MI), stroke, cardiovascular death, and all-cause mortality in those without a history of CVD."
Yani bu arastirmada PREVENTION dan bahsediyoruz. Prevention (onlemek) demek saglikli kisilerde bir hastaligi ONLEMEK amaciyla yani hastalik ""OLUSMADAN ONCE"" verilen ilaclardir. Treatment ise (yani tedavi) hasta olustuktan SONRA verilen ilaclar uygulamalardir.
Yani siz kalp krizi gecirdikten SONRA artik PREVENTION degil TREATMENT donemindeydiniz ve doktorunuz dogu soylemisti bu ilaci almaniz gerekirdi cunku aspirin infarkt olan bolgedeki zarari kisitlamada faydali oldugu biliniyor.
Yani demek istedigim bu gibi bilimsel arastirmalar belli bir SPESIFIK konuda sadece o konuya ait olarak sunulurlar. Bu arastirma da sadece PREVENTION (hastaligi onlemek ) uzerine yaplmis bir arastirma , TEDAVI uzerine degil . Biz de iste bu arstirmayi SADECE OLDUGU GIBI anlamali ve yorumlamaliyiz. Yani bu gibi bir arastirmanin sonucunu alip GENEL ANLAMDA iste "Aspirin kalp hastalrina faydali degil" gibi bir sonuc cikramamiz pek dogru olmaz. Arastirma bunun icin yapilmis degil ve bunu gostermiyor.
Bunu soylememin sebebi hani burada bu yaziyi okuyup da tedavisindan vaz gecenler olmasin diyedir.
Kisacasi durup dururken , hicbir hastaliginiz yokken hergun aspirin almaniz hem cok yanlis hem de tehlikledir, mide kanamasindan veya beyin kanamasindan gidersiniz. Fakat HASTA OLDUKTAN SONRA doktor tavisyesiyle aspirin kullanmak dogrudur ve faydalidir.
Hani yanlis anlasilmasin diye bildirmek istedim.
Dip not : COVID bugun milyarlarca insani etkiliyor ve etkileyecek. Bu konuda ilac firmalarinin bize sundugu asilarda, ilaclarda da aynen burada yazdiginiz ornekteki gibi ilac firmalarinin elde edecegi muthis karlarin da goz onunde buklundurulmasinda ve koru korune her tavsiyeye uymak yerine tarafsiz arstirmacilarin yroumlarina tavsiyelerine kulak vermekte fadya var diye dusunruyorum.
Tesekkurler.
Asagida Sakir rumuzlu yoruma cevap olarak yaziyorum.
Sayin Sakir , aynen bende size katiliyorum. Sayin Munir in burada yazdiklari sorunu en carpici bir sekilde gosteriyor. Arkasinda milyarca dolarlik, kar gutmek amacli (Big Pharma dedikleri) bir endustri oldukca saglik konusunda bile herseyi biraz ihtiyatli bir sekilde algilamakta fayda var bence de.
Sayın Vatandaş'ın yazdıklarının altına imza atıyorum. Sayın Münir'in sağlık sektörünün bitmek bilmeyen kâr hırsını çarpıcı bir şekilde anlatmasının farkındalığı arttırmak adına değerli olduğunu düşünüyorum.