Ekonomik kriz derinleştikçe iktidar partilerinin yetkilileri sürekli olarak, “radikal önlemler gerekir” diyen demeçler veriyor. Ama hangi alanlarda nasıl radikal önlem öngördüklerini ifade etmiyorlar.
KKTC Merkez Bankası Başkanı dile getirilen bir gerçeğe resmi olarak ışık tutu. KKTC’deki bankalardaki mevduatların %80’i ve kredilerin %75 döviz cinsinden. Yani finans alanında yaşanan gerçek bu. Ekonomiye ve insan yaşamına doğrudan etki eden bu esaslı alandaki yapıyı göz önüne almak ve bu gerçeğe göz kapamamak esasında radikal bir ilk başlangıç noktasıdır. Çünkü bu gerçek ya gözden saklanmaya veya ekonomik krizden çıkış yolu arayışlarının içine konulmamaya çalışılıyor. Ayrıca ekonomik yaşamda tüm maliyetler ve fiyatlandırmalarda döviz temelli olmaktadır. Fakat insanların gelirleri TL’dir. Bütün bu gerçekler gittikçe artan enflasyonu azdırmakta ve yaşamı insanlar ve ekonomik sektörler için eziyete dönüştürmektedir. Bir söz var, denir ki “ krizler fırsatlar yaratır”. Evet yaratır. Ama ne ve nasıl soruları, kime, kimlere sorusu ile birlikte ele alınırsa krizin fırsat kadar, yol açtığı ağır yıkımda var. Böylece olanın fırsat mı, yoksa eldekinin erimesi mi olduğu da görülür.
Evet, döviz krizi bir fırsat yarattı. Kuzey Kıbrıs, her açıdan Güneyin “ Mr. Pound” mağazası oldu. Kur farkının cazibesi ile insanlar Güneyden Kuzeye geçip yoğun alış veriş yapıyor. Elbette ki insanımızın alım gücünün yerlerde süründüğü bu dönemde, Güneyden gelen bu yoğun talep, esnafımıza, marketlere ve belli sektörlere can suyu oluyor. Ama bu göz önünde olmayan bir gerçekle birlikte ele alındığında bu “fırsatın”, daha değişik diğer sorunları da azdırdığı gerçeği ortaya çıkar. Çünkü üretmek ve temel ihtiyaçlar için tüm ham maddeleri ve diğer mamul maddeleri dövizle ithal ediyoruz. İthalatımızın %70’den fazlasını yaptığımız Türkiye’den de ithalatı dövizle yapıyoruz. Yani ne kadar satarsak, bir o kadar fazla dövizle, döviz krizinde ithalat yapıyoruz. Alın akaryakıtı, barizdir. İhracat ve turizm, eğitim gibi alanlarda eskiye göre gerilemeler var. Yani Ödemeler Dengesi sorunlu.
Yani mal ve hizmetlerin maliyet ve fiyatının döviz bazında olması, ama insan gelirinin TL olması gerçeği, ekonomide ve insan yaşamındaki öngörüyü ortadan kaldırıyor. Üstelik yalnız bunu değil, ayni zamanda ekonominin görünmez gücü olan güveni ve insani değerler ile ahlakı da eritiyor. Çünkü vatandaş ve iş insanları yarını öngöremediği için uçuk kaçık işlere girişiyor. Kar marjları yükseliyor, endek döndek işler öne çıkıyor. Ahlaki erozyon artıyor.
Bu gerçeğe dönük tedbir almayı bir yere koyun, buna işaret etmek dahi radikal bir olaydır. Çünkü bu gerçeğe işaret etmek, önemli bir cesaret gerektirir. Bunu muhalif olanlar için söylemiyorum, bunu iktidar mensupları ve iş dünyasının içindeki insanlar için ifade ediyorum. Önce bu gerçeği odağa koyalım ve bunun üzerinden çare arayalım.
Hadi radikal olalım; “ siyasetin finansörü” haline dönen Kalkınma Bankasını, özerk kılalım. Ayni şekilde Kamu Bankalarını ve KIB TEK’i özerk kılalım. Hadi Radikal olalım ve Daire Müdürlüklerini Üçlü Kararname Kapsamından çıkartalım. Hadi Radikal olalım ve Bankalarda mevduatların %80 ile kredilerin %75 inin döviz cinsinden olması ve tüm mal ile hizmetlerin maliyet ve fiyatlarının dövizle belirlendiği ve Türkiye’den yaptığımız ithalatın da dövizle olduğu gerçeğine dönük çare arayalım. Bakın acı gerçeğe. Kredilerin %75’i döviz. TL’nin maaşların ve halkın alım gücünün erimesinin aracı haline dönüştüğü gerçeğine bağlı olarak, yakın gelecekte pek çok vatandaş ile işletmenin kredisini ödeyemeyecek duruma düşme tehlikesi yok mu? İflaslar, hacizler ve sosyal bunalım ile patlama tehlikesi yok mu? Pek çok insan ve işletmenin kendi niyetinin dışında bu şartlar nedeni ile “borcuna sadık olmayan” durumuna düşeceğini öngörmek, radikal olmayı gerektirmez. Bütün bunlar nedeni ile Euro’ya endeksli muhasebe birimi ya da eğer bu fenaya gidiyorsa, DPÖ’ nün kullandığı 1977 Sabit Fiyatlar Endeksine bağlı bir arayışı hiç olmaza konuşur olamaz mıyız? Hadi Radikal takılın.
TC de bu dovizzede krizleri yıllar önce yaşandı TL kazanırken sterlinle ev araba ev kirası kredi peşinde gezersen olacagi budur nerede yaşıyorsunuz İngiltere'de mi Allah Allah