Türk lirasının değer kaybetmesi ve Kuzey Kıbrıs’ın Euro para birimine geçiş tartışmalarıyla ilgili haberlere geniş yer veren Rum basını, Ekvador ve Karadağ örneklerinden yola çıkarak, resmi izin almaksızın ‘Dolar’ veya ‘Euro’ya geçilebileceğini iddia etti.
Politis gazetesi “Euro İşgal Altındaki Bölgelerde Uygulanabilir Bir Proje- Türkiye Paranın Değer Kaybetmesini Durdurmak İçin Faizleri Yükseltti” başlıklı haberinde, resmi para biriminin Dolar olduğu Ekvador örneği ile Euro kullanılmakta olan Karadağ’ın, Kuzey Kıbrıs’ta Türk lirasının haricinde başka bir para birimi kullanılıp kullanılamayacağı sorusuna, olumlu bir yanıt vermekte olduğunu savundu.
Türk lirasının yılın başından bu yana değerinin beşte birini kaybettiğini ve durumun işletmeler aynı zamanda hane halkları açısından ciddi sorunlara yol açtığını kaydeden gazete, meselenin Türkiye’nin etkisi yüzünden Kuzey Kıbrıs açısından pratik değil de, daha çok politik olduğunu öne sürdü.
Gazete Türkiye Merkez Bankası’nın, “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın karşı çıkmasına rağmen, dün faizleri yükseltmek zorunda kaldığını” da belirtti.
Haberine iç sayfadan “İşgal Altındaki Bölgelerde Euro?- Politik Detayların Çözülmesi Halinde Uygulanabilir Bir Deneme” başlığıyla da yer ayıran gazete, politik meselelerin çözüme kavuşturulması ve Ankara’nın da onayının alınması halinde, Kuzey Kıbrıs’ta yeni bir para birimine geçişin teknik düzeyde mümkün olduğunu yazdı.
Gazete, bazı koşullar altında, hiç kimsenin Kuzey Kıbrıs’ı, ticaret para birimi olarak ülke içine güçlü bir para birimi aktarması konusunda engellemesinin mümkün olmadığını da savundu.
Bunun kolay bir süreç olmayacağını, çünkü yeni para birimine geçmek için halledilmesi gereken teferruatlar olduğunu kaydeden gazete, örneğin uygun likiditenin nasıl sağlanacağı veya bankalar resmi para birimi olarak Türk lirasına sahip olmayı sürdürdükçe, devletin hangi mekanizma aracılığıyla ödeme yapacağı sorularını sordu.
“KKTC Merkez Bankası’nın içeriği olmayan bir tabeladan ibaret olduğunu” iddia eden gazete, Türkiye Merkez Bankası’nın Kıbrıs Türk bankalarının nihai kredi mercisi olarak hareket etmeyi sürdürmesi, likidite sağlaması ve en nihayetinde mevduatları garanti etmesi gerekeceğini öne sürdü.
İki para birimi de olabilir
Öte yandan pratikte iki para birimine sahip bir sistem olabileceğini, Türk Lirası’nın bankacılık sisteminde kalabileceğini ve bankaların esasında para değişim büroları olarak çalışabileceğini kaydeden gazete, Euro’nun da işlemlerin/alışverişlerin yapılabileceği ana para birimini teşkil edebileceğini izah etti.
Bugün Kuzey Kıbrıs’ta Türk lirasının ticarette kullanılan tek para birimi olmadığını ve günlük işlemler/alışverişlerde sterlin ile doların da kullanılmakta olduğunu kaydeden gazete, ülkeye bu para birimleriyle giriş yapmakta olan gelirler bulunduğunu ifade etti.
Euro’nun ülkeye girişi için Avrupa Merkez Bankası’ndan izne gerek olmadığını, öte yandan başka para birimleri kullanan iki ülke örneği bulunduğunu da kaydeden gazete, Ekvador’un Dolar, Karadağ’ın ise Euro kullanmakta olduğunu yineledi.
Kuzey Kıbrıs’la tek büyük farkın, Ekvador ile Karadağ’ın uluslararası hukuki statüye sahip olması olduğunu öne süren gazete, Euro’dan önce Alman Markı kullanılmakta olan Karadağ’da, Euro’nun iç mevzuatla resmi para birimi olarak ayarlandığını, ülkedeki merkez bankasının da döviz rezervlerine sahip olma ve bunları idare etme aracılığıyla, bankacılık sistemine kefil olduğunu belirtti.
