“2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı” Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde görüşülmeye başlandı. 4 milyar 95 milyon TL olarak öngörülen 2015 bütçesiyle ilgili görüşmeler 8 gün sürecek. Komite, hafta sonları yanında Meclis Genel Kurulu’nun toplanacağı Pazartesi ve Perşembe günleri ile 14 Kasım Cuma günü dışında 8 gün toplanacak. Toplantıların 28 Kasım’da tamamlanmasının ardından yeni bütçe, aralık ayı içinde Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek. Maliye Bakanı Zeren Maliye Bakanı Zeren Mungan, haziran itibarıyla toplam kamu borç stoğunun 12 milyar, devletin borç stoğunun ise 11 milyar TL olduğunu; bunun GSYİH’nın bir buçuk katı olduğunu söyledi. Devletin iç borçlarının 4.5 milyar TL olduğunu ifade eden Mungan, KIBTEK, ETİ, Sosyal Sigortalar, KTHY gibi kurumlardan kaynaklandığını anlattı.

Mungan, 2015 Bütçe Yasa Tasarısı’nın, hükümet programında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirlik ve mali saydamlığın sağlanması yaklaşımıyla hazırlandığını söyledi. 

2015 Bütçe Yasa Tasarısı’nın yüzde 75’inin personel giderleri ve cari transferlere ayrıldığına işaret eden Mungan, cari harcamaları büyük ihtimalle 4-5 yıl içinde düşürmeyi ve Türkiye’den cari harcamalar için yani maaş ödemek için para almamayı amaçladıklarını belirtti. 

Özgür: Zihinsel dönüşüm gerekir

Meclis Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı, CTP-BG Milletvekili Birikim Özgür, sürdürülebilirlik olgusu siyasetin odağına yerleştirilebildiği oranda, gelecek nesillere devreilecek mirasın niteliğinin artacağını söyledi. Özgür, sürdürülebilirlik için zihinsel dönüşüm gerektiğini vurgulayarak, “Eğer hükümetseniz, sürdürülebilirliği gözeten icraatlarınız oranında iktidar olabilirsiniz” dedi. Birikim Özgür, bütçedeki kronikleşmiş sorunların geleceği ipotek altına almaya devam ettiğini belirtti. Özgür, 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın komitedeki görüşmelerinin açılış konuşmasında, bütçe görüşmelerinde, gerek Komite gerekse Genel Kurul aşamasında siyasi partileri temsilen milletvekillerinin sadece maliye politikalarını değerlendirmeyeceğini, aynı zamanda ilgili tüm kurum ve bakanlıkların 2014’te yürüttüğü çalışmaları ve 2015 için hedeflerini değerlendireceğini söyledi. Özgür, “Yasama organınca yapılacak değerlendirme ve öneriler, mali olanaklarla ilişkilendirilebildiği oranda, kaynaklarımızı etkin ve verimli kullanma bilincimiz gelişecek” dedi.

“Yurttaşa karşı suç işlemiş olmuyor muyuz?”

Siyasetçilerin günahlarının bedelini günün sonunda yurttaşların ödediğine dikkat çeken Birikim Özgür, “Köklü reformları ciddiyetle ele alamadığımız her saniye yurttaşlarımıza karşı siyasi bir suç işlemiş olmuyor muyuz?” diye sordu.

Mungan: Amaç Türkiye’den para almamak

Maliye Bakanı Zeren Mungan, 2015 Bütçe Yasa Tasarısı’nın, hükümet programında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirlik ve mali saydamlığın sağlanması yaklaşımıyla hazırlandığını söyledi. 

2015 Bütçe Yasa Tasarısı’nın yüzde 75’inin personel giderleri ve cari transferlere ayrıldığına işaret eden Mungan, cari harcamaları büyük ihtimalle 4-5 yıl içinde düşürmeyi ve Türkiye’den cari harcamalar için yani maaş ödemek için para almamayı amaçladıklarını belirtti. 

Zeren Mungan, “Harcamalarda azami tasarruf lazım. KKTC insanı bunu yapabilecek güçtedir.. Gelecek nesillerin yarınlarını, biriken borç yüküyle ipotek altına almaya hakkımız yok” dedi.

“İpotek altına alma hakkımız yok”

Sınırlayıcı zorunlu harcama kalemlerine rağmen etkin kaynak dağılımı hedeflediklerini kaydeden Mungan, tüm bunları, gelecek nesillerin yarınlarını, biriken borç yüküyle ipotek altına alma hakkı olmadığının bilinciyle yaptıklarını söyledi.

2015 hedefi

Zeren Mungan, 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’ndan hedefin, “sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması; Kamunun etkinliğinin ve özel sektörün rekabet gücünün artırılması; Üretime dayalı büyümenin artırılması ve istidamın önünün açılması; Mali disiplinin sağlanarak devam ettirilmesi; Yapısal tedbirlerin uygulamaya konulması; Ekonominin istikrarlı bir hale getirilmesi; Mevcut kaynakların üretken alanlara yönlendirilmesi; Gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılması” olduğunu söyledi.

2008 yılında başlayan küresel ekonomik krizden sonra kademeli iyileşme devam etmesine rağmen hala daha küresel ekonomiye ilişkin risklerin olduğunu ifade eden Mungan, “Yüksek gelirli ülkeler ekonomik krizin etkilerinden kurtulmakta, gelişmekte olan ülkelerde de ılımlı bir yükselme beklenmektedir” dedi. Mungan, KKTC’nin küresel krizlerin etkisi yanında, kendine özgü, Kıbrıs sorunundan kaynaklanan, siyasi çözümsüzlük-siyasi tanınmamışlık gibi ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyen faktörlerle karşı karşıya olduğunu kaydetti.

“Bütçe açığı 62 milyon”

Zeren Mungan, 2014 Mali Yılı Bütçesi yıl sonu gerçekleşme tahminlerini de dile getirdi. Mungan, 2014 yıl sonu itibarıyla, bütçe giderlerinin 3 milyar 593,5 milyon TL, bütçe gelirlerinin 3 milyar 531,5 milyon TL ve bütçe açığının 62,0 milyon TL olarak gerçekleşeceği tahmininde bulundu.

“En büyük pay eğitimin”

Maliye Bakanı Mungan, bütçeden en büyük payın yine “eğitime” ayrıldığını söyledi. Mungan, 2015’te eğitime ayırdıkları kaynağın 524.4 milyon TL olup, bu rakamın toplam bütçe giderlerinin yüzde 12,81’ ine tekabül ettiğini belirtti. Bütçeden ikinci büyük payı “çalışma ve sosyal güvenliğe” ayırdıklarını kaydeden Mungan, “2015 yılında çalışma ve sosyal güvenliğe ayırdığımız kaynağı 469 milyon TL’ye ve bütçe giderleri içerisindeki payını yüzde 11,45’ e çıkarıyoruz” dedi. Devletin, işveren sıfatıyla 52,1 milyon TL tutarında sosyal güvenlik primi ödemesi yapacağını kaydeden Mungan, bu kaynakların, 30 bin civarında Sosyal Sigorta emeklisi ile 8 bin 409 muhtaç yoksullar, malüller, malül gaziler, şehit aileleri, şehit ebeveynleri, özürlüler ve benzeri diğer transfer ödemelerinde kullanılacağını ifade etti. Mungan, “Bütçeden üçüncü büyük payı ise sağlığa ayırıyoruz. 2015 yılında sağlığa ayırdığımız kaynağı 268,6 milyon TL’ye çıkarıyoruz. Bu rakam, toplam bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 6,6’ sına karşılık gelmektedir” dedi.

“8 fon yasa tasarısı yasallaştı”

Zeren Mungan, dünyada değişen mali koşullar ve mali yapı çerçevesinde, bütçenin sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması, mali disiplinin sağlanması, kaynakların etkin, verimli ve rasyonel kullanılması, devlet bütçesinin gelir ve giderlerinde birliğin ve şeffaflığın sağlanması amacıyla hazırlanan 16 Fon Yasa Tasarısı’ndan 8 adedinin yasallaştığını, 8 adedinin ise komitede görüşülmeyi beklediği söyledi.

Mungan, “Uluslararası standartlar ile Avrupa Birliği müktesebat ve uygulamalarına paralel olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kapsamlı, şeffaf ve verimli bir kamu iç mali denetimin oluşturulmasını ve geliştirilmesini sağlamayı amaçlayan, Kamu İç Mali Kontrol Yasa Tasarısı Bakanlar Kurulunca onaylanmış ve KKTC Meclisine sevk edilmiştir” dedi.

Tatar: 2015 daha da sıkıntılı geçecek

Mungan’ın ardından ilk sözü Komite Başkan Yardımcısı, UBP Milletvekili Ersin Tatar aldı. Tatar, kapsamlı bilgiler aldıklarını ancak rakamlara baktıkça işin vehametini daha iyi anladığını belirterek, 2015’in tasarruf ve artan vergilerle daha da sıkıntılı geçeceğini, rakamların bunu söylediğini söyledi.

Tatar, iç borç stoğunun 4.5 milyar TL olduğundan söz edildiğini belirterek bunun yüzde 10 faizle 450 milyon TL faiz anlamına geldiğini vurguladı.

Hükümetin ciddi görüşmeler yaparak Ercan’daki projenin sorunlarını çözmesini isteyen Ersin Tatar, 16 milyon dolarlık KDV sorununun da aşılması gerektiğini belirtti. Vergi konusunda sıkışan herkesin mahkemeye gitmesiyle devletin mağdur olduğunu vurgulayan Ersin Tatar, “Maalesef bunlar devletin zaafiyeti olarak ortaya çıkıyor” dedi. Tatar, BRTK’daki sorunlara değinerek imzalanan bir toplu sözleşme varsa bunun kurallarının uygulanması gerektiğini söyledi.

Vergi affı meselesinin kendisinin yaraladığını, zamanında vergisini ödeyenin kötü duruma düştüğünü kaydeden Tatar, “Bütçeyi hazırlayanlara yürekten teşekkür ederim. Bu işin ne kadar zor olduğunu bilirim” dedi.

Mungan: GSYİH’nin bir buçuk katı kamu borç stoğu var

Tatar’ı yanıtlayan Maliye Bakanı Zeren Mungan, haziran itibarıyla toplam kamu borç stoğunun 12 milyar, devletin borç stoğunun ise 11 milyar TL olduğunu; bunun GSYİH’nın bir buçuk katı olduğunu söyledi. Devletin iç borçlarının 4.5 milyar TL olduğunu ifade eden Mungan, KIBTEK, ETİ, Sosyal Sigortalar, KTHY gibi kurumlardan kaynaklandığını anlattı.

Mungan, Vergi Dairesi’nde teknoloji, mevzuat ve fiziki ortamla ilgili iyileştirmeler yapıldığını kaydederek, yıllardır yaşanan sorunlarda şirketler kadar devletin de sorumluluğu bulunduğunu söyledi.

“İngilizlerden vergi istiyoruz ama İngilizce vergi formumuz yok” diyen Zeren Mungan, Mali Düzenleme Yasası’nın neden Anayasa Mahkemesi’nden geri döndüğü konusunda bilgi verdi.

Mungan, vergi affı beklentisi yaratıldıktan sonra vergi tahsilatı yapılamayacağını, o yüzden yasa yerine kararname çıkardıklarını belirterek, kararname sayesinde itiraz formu olanların bile Vergi Dairesi’ne gidip vergisini ödediğini anlattı.

 “Ek mesai konusunda başarısızım”

“Ek mesai konusunda başarısızım” diyen Zeren Mungan, “Ama şu andaki mesai sürdürülebilir değil. İnsanlar yemek zorunda. En iyi niyetli memur evinden getirdiğini masasında yiyor. Bu sürdürülebilir değil” dedi. 

Angolemli: Ülkede gelişmeler dengeli değil

Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nin 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı görüştüğü toplantının öğle arasından sonraki bölümünde ilk sözü TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli aldı.

Angolemli, komite görüşmelerinin, birtakım şeylerin daha iyi anlaşılması bakımından oldukça faydalı bulduğunu söyledi. Daha çok rakamlardan bahsedildiğini ancak yapılanların eğitime, sağlığa ve göçü engellemeye katkısına bakmak gerektiğini kaydeden Angolemli, cari açığın bu kadar yüksek olduğu düşünülürse, ülkedeki gelişmelerin dengeli olduğunu söylemenin mümkün olmadığını belirtti.