Rahme ÇİFTÇİOĞLU
Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) muhabirinin, yetkililerden derlediği bilgiye göre, KKTC’de 2018’in ilk 4 buçuk ayında ormanlık ve özel arazilerde meydana gelen yangınlarda yaklaşık 900 dönüm yandı. Alevkayası’nda önceki gün çıkan yangında 600 dönüm civarında, çoğunluğu kuru otlardan oluşan makilik alan zarar gördü.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erhut Şahali, “Önemli olan ormanları korumak” vurgusunda bulunurken, Orman Mühendisleri Odası Başkanı Can Conkbayır, “Yanan alanlardaki ağaçlandırma çalışmaları 10-15, bazen de 20-25 yılda sonuç verebilir. Hiç başarı da sağlanamayabilir. Ülkemizin koşulları ortada” uyarısında bulundu.
Conkbayır, orman yangınları için ücretsiz hat olan “Alo 177” nin aranabileceğini, orman yangını ihbarlarını kabul eden ve Lefkoşa’da bulunan Yangın Harekat Merkezi’nin vardiya sistemiyle 7 gün 24 saat kesintisiz çalıştığını belirtti.
“17 yıllık verilere göre yangın bilançosu”
Kuzey Kıbrıs’ta orman yangınları, orman sahalarının kaybedilmesinde önemli yer tutuyor. Verilerse, yangınların yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğuna işaret ediyor.
Orman Dairesi’nin müdahale ettiği orman ve özel arazi yangınlarına ait 2000-2017 verilerine göre, son 17 yılda KKTC’de 998 yangın çıktı. Bu yangınların 322’si devlet ormanlarında oldu ve 2 bin 550 hektar yandı. 610 özel arazide çıkan yangında ise 7 bin 193 hektar alan yandı. 17 yılda yanan toplam alan 10 bin hektara, yani 75 bin dönüme yakın. En fazla yangınsa özel arazilerde çıkıyor.
Küresel ısınmaya da bağlı olarak Kıbrıs’ın yazları aşırı kurak olması, nemin minimuma inmesi tutuşmaya zemin hazırlıyor. 2018’in ilk dört buçuk ayında 7 yangın meydana geldi. Alevkayası’nda dün meydana gelen yangın, Mayıs ayının ikinci yangını oldu. Bu yılın ilk dört buçuk ayında yanan alan 900 dönüme yakın.
İhmal ilk sırada
Verilen bilgiye göre, son 17 yılda meydana gelen orman ve özel arazi yangınlarının 576’sı ihmal ve dikkatsizlik, 167’si kaza, 128’si meçhul, 46’sı kasıt, 15’i yıldırım nedeniyle çıktı. Yine verilere göre, ormanlık arazilerde ve özel arazilerde en fazla yangın 2003’te meydana geldi. En az yangın 2014’te çıktı. “89” en fazla, “18” de en az yangın olarak kayıtlara geçti.
KKTC yüzölçümünün yüzde 23’ü orman
Kuzey Kıbrıs’ta Yeşilırmak’tan Zafer Burnu’na kadar 78 bin hektar yani 500 bin dönüm orman alanı var. KKTC yüzölçümünün yüzde 23’ü ormanlık alanlardan oluşuyor. Dünyada kabul gören oran yüzde 30 ve üzeri.
KKTC’deki en büyük orman yangını 27 Haziran 1995’te Beşparmak dağlarında çıktı. Ormanların yüzde 9.52’sine denk gelen 8 bin 803 hektar alan bu yangında zarar gördü.
En fazla yangın mayıs ile ekim ayları arasında
İstatistiklere göre, yangınların yüzde 90’a yakını Mayıs ile Ekim dönemini kapsayan 6 aylık sürede çıkıyor. Bugüne kadar pek çok yangın Orman Dairesi’nin ilk müdahale araçları ve yer ekiplerinin başarısı sayesinde büyümeden kontrol altına alındı.
Türkiye’den uçak 15-20 dakikada geliyor
İhtiyaç duyulması halinde Orman Dairesi personelinin yanı sıra yangınlara ülke genelinde görev yapan toplam 202 itfaiye personeli ile Sivil Savunma Teşkilatı Başkanlığı’ndan ekipler de müdahale ediyor. Tepe yangınlarını söndürmek içinse Türkiye’nin güney sahillerinden uçaklar geliyor. Geceleri ve meteorolojik şarlar uygun olmadığında bu uçakların kalkışına izin verilmiyor. Uçakların uygun şartlar olduğunda KKTC’ye ulaşması 15 ile 20 dakika sürüyor.
Yangınlarla ilgili bazı veriler
Yürürlükteki yasaya göre, 1 Mayıs-31 Ekim tarihleri arasında her ne maksatla olursa olsun ateş yakılmaz ve bunun için izin de verilemez. İzsiniz ateş yakanlar suç işlemiş olur ve mahkumiyetleri halinde aylık asgari ücretin iki katına kadar veya bir yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya da çarptırılabilirler.
Orman Dairesi’nin 31 aracı var
Orman Dairesi’nin 31 yangın söndürme ve müdahale aracı var.
Bunların 9’u ilk müdahale aracı (350 litrelik) 12’si arazöz (6 tonluk veya 3.5 tonluk), 1’i arazöz tankeri (12 tonluk), 4’ü tanker (15 tonluk), 2’si greyder, 3’ü dozer. Araçlar yangınlarda kullanılmak üzere bölge şefliklerinde hazır bulunuyor.
Yaz mevsiminde 13 yangın gözetleme kulesi 24 saat üzerinden kontrol yapıyor. Ayrıca yangın hazır ekipleri de 24 saat esasına göre çalışıyor.
Kuledeki görevliler sadece duman ve ateşe değil kaçak odun kesilmemesinin önüne geçilebilmesi için ormandan gelen sesleri de değerlendiriyor. 24 saat aktif olan kuleler yarım saat arayla telsiz çevrimine giriyor, bölgedeki durumları orman yangın ihbarı kabul eden Lefkoşa’daki “Alo 177” Harekat Merkezi’ne bildiriyor.
Öte yandan, yaz gelmeden orman yangınlarında kullanılacak araç ve gereçlerin kontrol, bakım ve tamiratı da yapılıyor. Orman Dairesi Müdürlüğü geçtiğimiz yıl yangın tatbikatı da yapmıştı. Dairenin bu yıl da bir tatbikat organize etmesi bekleniyor.
