Son haber Rusya’dan geldi. Rusya Merkez Bankası, enflasyonun tırmanış eğilimini görünce Ruble’ye ödediği faizi artırdı. Faizin artması ile birlikte Ruble tırmanışa geçti ve ABD Doları karşısında %1 oranında da olsa değer kazandı.
Rublenin ABD Doları karşısında değer kazanması, eski hazine müsteşarı, bilim insanı Mahfi Eğilmez tarafından “Rusya Merkez Bankası, enflasyonda artış eğilimini (% 4,3) gördüğü anda faizi (% 8,5'dan % 12'ye) yükseltti. Enflasyondaki artışı ilk anda faizi artırıp durdurmazsanız sonrasında faizi çok daha fazla artırıp çok daha ağır maliyetlere katlanmanız gerekir” şeklinde yorumlandı.
Eğilmez, bu mesajı ile Türk ekonomisini yönetenlerin “bilimsel bir hata” yaptığını kanıtlamaya çalıştı ama ikna edici olamadı. Bir süreden beri izlediğim ama kim olduğunu bilmediğim bir Twitter kullanıcısı hemen cevabı yapıştırdı: “Hocam bunu bilmemek mümkün değil. Belli ki böyle olacağı biliniyordu. Yani iktisadi bir hata olduğunu düşünmüyorum. Bile isteye yapılmış şey. Demek ki politik tarafı var. Neden böyle tercih edildi? Ne uğruna? Bunu konuşmak gerekiyor.”
Tartışma yerine oturuyor. Sorun bilmek veya bilmemek değil. Sorun, yönetenlerin neden yüksek enflasyonu tercih ettikleridir.
Bu sorunun yanıtını, “kaynakları kendi kontrollerine almak” olarak veriyorum. 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşıyordu ve seçimi kazandıracak harcamaları finanse etmek için kaynak gerekiyordu. Türkiye Ekonomi Modeli icat edildi, enflasyon patlatıldı, makineler para basmaya koyuldu ve kaynak yaratılmış oldu. Deprem, kaynak ihtiyacını alabildiğine artıran bir şansızlık olarak düşünülebilir. Para basmak için makineler zorlandıkça zorlandı; kaynaklar şarıl şarıl akmaya başladı!
Gözlerdeki parıltı, bu dahice yaklaşımı anlatıyordu ama biz anlamakta biraz da olsa geç kaldık.
Bu arada gelirleri enflasyon oranında artmayan dar gelirliler zeytin gibi ezildi. Gelir dağılımı alabildiğine bozuldu. Kur korumalı mevduat diye bir garabet yaratıldı. Şimdi KKM sahiplerine milyarlar dağıtmak gerekiyor. Vergiler artırıldı; dar gelirleri ezim-ezim ettiler!
İktidar bunu “bilerek ve isteyerek” yaptı! Bu politik bir tercihti ve hesabının politik olarak sorulması gerekiyor. Olaylar yaşandıkça durum da netleşiyor aslında ama hesap sorabilmek için işin özünü ve bunun “politik bir tercih” olduğunu iyice anlamak ve anlatmak; tartışmayı rayına oturtmak gerekiyor.

Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna ile giriştiği savaşa ve batının ambargolarına karşın Ruble’nin değerini korumak için savaşıyor, belli oranlarda da olsa başarıyor ve “dış güçleri” sorumlu tutmaktan kaçınıyor! Politik tercihi böyle!