Rusya bakım çalışmaları nedeniyle Kuzey Akım-1 üzerinden doğalgaz akışını dün durdurdu. Batı’da kesintinin planlanan tarihinin ötesine sarkabileceği endişesi mevcut. Kesinti uzarsa ekonomik darboğaz derinleşebilecek.
Rus doğalgazını Almanya'ya taşıyan en büyük boru hattı Kuzey Akım-1'in yıllık bakıma girmesi nedeniyle dün gaz akışı durduruldu.
Bakım çalışmaları 21 Temmuz'a kadar devam edecek ancak hükümetler, piyasalar ve şirketler Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle arz kesintisinin uzamasından endişe ediyor.
Kuzey Akım-1, Baltık Denizi'nin altından Rusya'dan Almanya'ya yılda 55 milyar metreküp doğalgaz taşıyor.
Reuters'ın haberine göre boru hattını işleten Kuzey Akım AG şirketi kesintinin planlandığı gibi Türkiye saatiyle pazartesi sabah 07.00'de başladığını ve gaz akışlarının birkaç saat sonra sıfıra düştüğünü doğruladı.
Rusya geçen ay boru hattının bakımı için gereken ve Siemens Energy'nin sağladığı türbinin Kanada'nın uyguladığı yaptırımlara takılmasını gerekçe göstererek Kuzey Akım-1'in toplam kapasitesinin yaklaşık yüzde 40'ı oranında kesintiye gitmişti.
Kanada tamir edilmiş ekipmanı iade edeceğini hafta sonu açıkladı ancak Rusya'nın enerji sektörüne yönelik yaptırımları genişleteceğini de ifade etti.
Avrupa, gaz arzını daha da kısıtlamak için Rusya'nın bakım çalışmalarını uzatabileceğinden endişe ediyor. Eğer bu endişeler gerçeğe dönüşürse kış için gerekli enerji depolarını doldurma planları sekteye uğrayacak ve tüketiciler açısından halihazırda zaten yüksek olan faturalar artmaya devam edecek.
Uzun vadeli kesinti mümkün mü?
Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, ülkesinin gaz akışında planlanan sürenin ötesinde bir kesinti yaşanma olasılığıyla yüzleşmesi gerektiğini söyledi.
Haziran sonunda katıldığı bir etkinlikte konuşan Habeck, Rusya'nın küçük ve teknik bir detayı gerekçe göstererek hattın açılamayacağını söylemesinin şaşırtıcı olmayacağını belirtmişti.
Öte yandan Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Moskova'nın petrol ve doğalgazı siyasi baskı uygulamak amacıyla kullandığı yönündeki iddiaları reddetmişti. Peskov bakım çalışmasının önceden planlandığını ve bahane olarak üretilmediğini söylemişti.
Rusya'dan Avrupa'ya uzanan başka boru hatları olsa da akışlar giderek azalıyor. Kiev, Rusya'dan Avrupa'ya Ukrayna üzerinden yakıt taşıyan Sokhranovka geçiş noktasındaki akışı durduracağını duyurmuştu. Ukrayna geçiş noktasının Rus kuvvetlerinin kontrolüne geçmesini gerekçe göstermişti.
Bununla birlikte Rusya ruble cinsinden ödeme talebine uymayan birçok Avrupa ülkesine gaz tedarikini kesti.
Alman doğalgaz şirketlerini temsil eden dernek olan Zukunft Gas'ın Genel Müdürü Timm Kehler, Kuzey Akım-1 üzerinden gaz arzının tamamen durdurulması ihtimalinin göz ardı edilemeyeceğini söyledi.
Türbin sorunu
Almanya, Kuzey Akım-1 için gerekli türbine yönelik Kanada'nın hafta sonu “sınırlı ve iptal edilebilir” bir izin verme kararını memnuniyetle karşıladı.
Ancak Ukrayna'nın enerji ve dışişleri bakanlıkları karardan ötürü derin hayal kırıklığına uğradıklarını söyledi. Ukraynalı yetkililer bu hamlenin Kanada'nın yaptırımları “Rusya'nın kaprislerine göre ayarladığı” anlamına geldiğini belirtti ve kararın geri alınması yönünde çağrı yaptı.
Öte yandan Siemens Energy türbinin en kısa sürede devreye alınması için resmi onaylar ve lojistik üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Rusya ekonomisi de zarar görebilir
Kuzey Akım-1 arzının kesilmesi Avrupa'ya olduğu kadar Rusya'ya da zarar verebilir.
Rusya Maliye Bakanlığı haziranda bütçe planlamasında tahmin edilenden 393 milyar ruble (6,4 milyar dolar) daha fazla petrol ve gaz geliri elde etmeyi beklediğini söylemişti. Bakanlık temmuz içinse öngörülen bütçe planından 259 milyar ruble (4,15 milyar dolar) daha fazlasını bekliyor.
Goldman Sachs bakımın uzamasının Rusya'da gaz üretimini sekteye uğratacağını ve Gazprom'un üretiminde bu yıl şimdiye kadar görülen yüzde 9'luk düşüşün ötesine geçilebileceğini söyledi.
