Çatlamış dudaklar özellikle soğuk ve kuru kış mevsimlerinde çok yaygın bir cilt sorunudur. Çatlayan dudaklar gerek görüntü bozukluğu, gerekse de gülümseme hatta yemek yeme gibi aktivitelerin dahi yapılmasına engel olabilir. Bu faaliyetlerin yapılması durumunda ağrı ve kanama gibi istenmeyen rahatsız edici durumlarla karşı karşıya kalınabilir. Çatlamış dudakların ortak belirtileri kuruluk, çatlama, kızarıklık, duyarlılık, ağrı, soyulma ve yarılmadır. Dudak çatlamalarında en önemli kural dudakları yumuşak ve nemli tutmaktır.
Dudak çatlaması neden oluşur?
Dudak çatlamasına neden olan birçok sebep olabilir. Bunların en yaygını soğuk hava ve kuru cilt yapısıdır. Bunun yanında vücudun aşırı susuz kalması da dudak çatlamasına neden olur. Dudak çatlaması nedenlerini kısaca şu şekilde sıralamak mümkün;
Mevsimsel koşullar
Bazı hassas ciltler kış aylarında çatlama eğilimlidir, cildin yapısına göre bu dudaklara da yansır ve kışa aylarında dudaklar soğuktan dolayı çatlar.
Susuzluk
Cildin ve dudakların çatlamaması için vücudun yeterli miktarda su alması gerekir, su alımı günlük olarak yapılmalıdır. Su eksikliğinden kaynaklanan dudak çatlakları yaz kış fark etmez her mevsimde meydana gelebilir.
Kimyasal maddeler
Günümüzde yaygın olarak cilt bakım ürünleri kullanılmaktadır, bu ürünlerdeki kimyasallar dudakların çatlamasına neden olabilmektedir.
İlaçlar
Herhangi bir hastalığın tedavisi için kullanılan ilaçlarda dudak çatlamasına neden olabilmektedir. Baş dönmesi, bulantı, kabızlık giderici ve psikolojik hastalıkları tedavi eden ilaçlar dudak çatlamasına neden olabilir. Ayrıca akne ve kırışıklık tedavisi için verilen ilaçlar, bazı tansiyon ilaçları ve vertigo tedavisi için verilen bazı ilaçlar da çatlama sebebi olabilir.
Fiziki hastalıklar
Dudak çatlaması bir hastalıktan dolayı meydana gelebilir, cilt hastalığı ‘‘sedef’’ gibi, tiroid bezlerindeki hastalıklardan dolayı yine dudak çatlaması olabilir. Bunun yanında, horlama, solunum yolları hastalıkları da dudak çatlamasına neden olur.
Dudak yalama
Dudaklarınız kuru ve çatlamış olduğunda, onları yalamak istersiniz. Ama yaladıktan bir süre sonra dudaklarınız kurur ve tekrar yalamak istersiniz. Çünkü tükürük buharlaştıkça, dudaktan daha fazla nem kaçar ve öncekinden daha kuru kalır. Dudak ısırma ve çiğneme de aynı etkilere neden olacağından, bunlardan uzak durunuz.
Güneş ışığı
Güneş ışığı dudaklardaki nemi buharlaştırarak, çatlamaya neden olabilir. Güneşli havalarda dudak nemlendiricisi kullanınız.
Ağızdan nefes alma
Nezle veya grip olduğunuzda dudaklarınızda çatlamalar oluşur. Burnunuz kapalı olduğu için, ağızdan nefes almak zorunda kalırsınız. Dudakların üzerindeki sürekli hava akışı da onları kurutur ve çatlamaya neden olur. Uyku apnesi olanlar ve çok horlayanlar da aynı sebepten dudak çatlaması ile karşı karşıyadır.
Diş macunu
Birçok diş macunu sodyum loril sülfat isimli bir bileşen içerir. Bu bileşen kuruluğa ve dudaklarda çatlamaya neden olur. Eğer dudak çatlamasından şikayetçiyseniz, başka bir diş macununa geçebilirsiniz.
Çok fazla A vitamini
Eğer çok fazla A vitamini tüketiyorsanız dudak çatlaması ile karşılaşabilirsiniz. Yiyecekler aracılığıyla fazla A vitamini almak nadir görülür, ama vitamin takviyeleri alan insanlar bu sorunlar karşılaşabilir. Ayrıca, B2, B3 vitaminleri ve çinko eksikliği dudak çatlamasına neden olabilir.
Alerjiler
Cilt, ağız içi ve üst solunum yollarında meydana gelen alerjiler veya enfeksiyon reaksiyonları dudak çatlamasına neden olabilmektedir.
Metal nesnelere karşı alerjiniz varsa, örneğin nikel takılar cildinizi tahriş ediyorsa
bu durum dudaklarınızı da etkiliyor olabilir. Teneke kutu içecekler, konserve kutuda yiyecekler ya da metal kırtasiye eşyalarını ağza götürmek dudakların tahriş olmasına
veya çatlamasına neden olabilir.
Dudak çatlaması nasıl tedavi edilir?
Dudak çatlaması eğer kronikse mutlaka doktorunuza başvurarak çatlamanın asıl nedenini öğrenmelisiniz, başka bir hastalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek ve buna göre doktor kontrolünde tedavi uygulamak esastır. Fakat mevsimsel ve cilt yapısından kaynaklanan sorunlardan dolayı ise aşağıda sıraladığımız doğal/bitkisel tedavi metotları dahil diğer tedavi yöntemlerini uygulayabilirsiniz.
Su
Dudak çatlamalarına en çok düzenli olarak su alımı yapılmaması neden olmaktadır. Bunun için sağlıklı oranlarda ve her gün su alımı alınmalıdır. Su içme isteği olmasa bile su tüketmelisiniz. Susama durumu olduğunda zaten vücut aşırı şekilde susuz kaldığı için bu sinyali vermektedir. Bunun için düzenli olarak su alımı yapılmalıdır.
Bal
Bal çok etkili doğal antibiyotikler arasında yer almaktadır. Hakiki balı parmaklarınızla dudaklarınıza uygulayın ve 15-20 dakika beklettikten sonra ılık su ile yıkayın. Çatlaklık geçene kadar bu uygulamaya devam edin. Bal dudak dokularını güçlendirip, beslemenin yanında enfeksiyondan kaynaklanan dudak çatlaklarını gidermeye yardımcı olur.
Merhem
Merhem dudak çatlağı tedavisinde yaygın olarak kullanılan ürünlerdendir. Yalnız merhem kullanımından önce dudaklardaki ölü derilerin temizlenmesi önemlidir. Bunun için öncelikli olarak dudak çaylağını iyileştirmeye çalışmadan önce çatlak dudaktaki derinin dökülmesinin ve yeni derinin çıkmasının sağlanması gerekir.
Dudaklardaki ölü deriyi kaldırmak için cilt temizliği için kullanılan fırçalar kullanılabilir. Fırçayı bastırmadan dairesel hareketlerle çatlayan dudaklara uygulayın ve ölü derinin dökülmesini sağlayın. Daha sonra merhem sürün. Merhem özellikle kış aylarında sürülmelidir. E vitamini veya griserin bazılı dudak merhemleri yardımcı olabilir. Merhem alırken E vitamini ve griserin içerip içermediğine dikkat ediniz.
Dudak balsamı
Kış aylarında soğuktan kaynaklanan dudak çatlamalarına karşı dudak balsamı etkilidir. Sabah dışarı çıkmadan önce ve gün içerisinde birkaç defa uygulayınız. Dudak balsamları doğal hazırlandığında sadece dudak çatlağını geçirmekle kalmaz aynı zamanda dudak dokusunu besler, hücreleri onarır ve yeniler.
Ultra nemlendiriciler
Ultra nemlendiriciler için çatlak dudaklara yağ sürmek en etkili yöntemlerdendir. Yağlar kuru dudakları nemlendirirken, kurumakta olan derinin atılmasını sağlarlar. Hindistan cevizi yağı, badem yağı, jojoba yağı, zeytinyağı, kuşburnu yağı, çatlayan dudaklara sürülebilecek ve kısa sürede etkili sonuçlar alınabilecek yağ türlerinin başında gelirler.
Aloe vera jeli
Aloe veranın iyileştirici özellikleri dudak çatlaması durumunda da imdadınıza yetişebilir. Az miktarda aloe verayı dudaklarınıza sürerek, çatlamanın ve acının dinmesini sağlayabilirsiniz.
Ruj
Halk arasında dudak çatlaması için en bilinen çözüm rujdur. Ruj yağlı yapısı sayesinde çatlakları nemlendirerek iyileşmesini sağlar. Herhangi bir yan etkisi olmadığı için çatlama geçene kadar sürebilirsiniz.
Şeker
Çatlamış dudaklardaki ölü dokuların dökülmesini sağlayarak, doğal yumuşaklığına daha çabuk kavuşmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için iki tatlı kaşığı şeker ile bir tatlı kaşığı balı karıştırın. Bu karışımı dudağınıza sürünüz. Birkaç dakika bekledikten sonra dudaklarınızı nazikçe ovalayarak, ölü dokularını dökülmesini sağlayınız. Sonra da ılık suyla yıkayınız.
Gül yaprakları
Gül yaprakları dudakların nemli kalmasını sağlarken, doğal rengini de güzelleştirecektir. Bir avuç gül yaprağını suda yıkayınız ve sonra bir kasedeki süte dökünüz. Birkaç saat bekleyiniz. Sonra sütün içindeki gül yapraklarını mikserden geçiriniz. Ortaya çıkan karışımı günde üç kez ve yatmadan önce dudaklarınıza sürünüz.
Salatalık
Dilimlediğiniz salatalıkları dudağınızın üstünde 15-20 dakika bekletiniz. Daha sonra dudaklarınızı ılık suyla yıkayınız.
Dudak çatlaması nasıl önlenir?
Dudak çatlaması tedavisinden verim almak veya sadece sıralayacağım unsurlardan uzak durmak bile belki dudak çatlaması sorunlarını gidermede etkili olabilir. Dudak çatlaması sorununa neden olan unsurlardan uzak durmak bile bazen problemin çözülmesini sağlar.
• Evinizdeki havayı nemli tutmaya çalışınız.
• Gün boyu yeterince su içmeye özen gösteriniz.
• Aşırı tuz tüketimi dudak çatlamasına neden olabilmektedir, bundan dolayı tuz
tüketimini azaltmalısınız.
• Dudak yalamak tam aksine dudak çatlaması problemini arttırır, dudak
yalamasından kaçınmalısınız.
• Sigara içmek dudak çatlamasına neden olur, sigaranın içerdiği kimyasal maddeler
dudak yapısını bozar.
• Burun tıkanıklığına izin vermeyiniz. Özellikle kış aylarında soğuk algınlığından
kaynaklanan nezle, grip gibi hastalıklar burun tıkanıklığına neden olur, bu durumda ağızdan nefes alınıp verildiği için dudaklar kurur. Bundan dolayı burunun sürekli açık olması sağlanmalıdır.
• Güçlü, soğuk, rüzgar ve fırtınalardan dudaklarınızı koruyunuz, böylesi durumlarda
dudaklarınızı atkıyla kapatınız.
• Fazla güneşe maruz kalmaktan kaçınınız. Güneşli havalarda dudaklarınıza güneşten
koruyucu krem sürünüz.
• Bir dudak kremi / nemlendiricisi sürmeden soğuk ve kuru havalarda dışarı
çıkmayınız.
• Alerji yapabilecek çeşitli kimyasallardan, kozmetik ürünlerden, boyalı gıda
maddelerinden uzak durunuz.
