Çiğdem AYDIN

   Yeni bir yıla girmeye hazırlanırken, 13’üncü maaşların ödenmesine karşın çarşıdaki esnafın yüzü gülmüyor. Özellikle de Lefkoşa’nın tarihi Belediye Pazarı (Bandabulya) ve Arasta Çarşısı esnafı kan ağlıyor. 

   Diyalog muhabirine der yanan ve çarşının durmunun her geçen yıl kötüye gittiğini belirten esnaf “geçmiş yılları mumla arıyoruz. İnşallah gelecek yıl de 2013’ü aramayız” diyor.

   Yeni yıl arifesinde dahi satış yapılamaması nedeniyle üzüntülerini dilke getiren esnaf, Noel tatilini fırsdat bilip, kuzeye geçen Rumların da alış-veriş yapmamasından yakınıyor.

   Rum gümrüğündeki uygulamaları anımsatan Arasta esnafı “bizden bir çöp alsalar, Rum gümrüğü ona da el koyuyor. Devlet yetkililerimiz bu sorunu Avrupa yetkilileriyle görüşmelidir” diyor.

Esnaf  ne dedi?

Nidai Cabacaba

“Satışlar çok zayıf.Yerli halka göre baktığımız zaman geçen yıllara göre satışlar iyice düştü.Yerli halkı ne yazık ki döviz kurları ve borçlar vururken, Rumları da gümrükçüler engelliyor.Eskiden Rumlar biraz alışveriş yapardı ama şimdi yapmıyorlar. Çünkü Rum gümrükçüler ellerinden alıyor.Yeşil Hat Tüzüğü’nü tam olarak bilmiyorum ama belli bir miktarda alma hakları vardır. Ne yazık ki; bu konuda bizim hükümetlerimiz de girişim yapmadı.Yıllardır söylüyoruz;  Gümrükçülerin yarattığı sıkıntılar yüzünden Rumlar alışveriş yapamıyor diye ama duyan yok. Bu arada yerli insanımızın da 13. maaşları çok geç ödeniyor en erken ayın 20’sinde ödenmesi gerekir ki millet gelsin.”

Erdal Yumuşak

“Satışlar çok kötü.Ne gelen var ne giden. Bir de yolu yayalaştırdılar, insanlar hiç gelmez oldu. Rumlar hiç alışveriş yapmıyor, geliyor bakıyor ve gidiyorlar. Rum gümrükçüler ellerinden alıyor, onlar da alışveriş yapmaz oldu artık. Biz elimizdeki mallara bakıyoruz mallar bize, oturup kahve içip gidiyoruz. Bir de gazetecilere sitemim var. Geliyorlar ‘sokaklar dolu’ diye fotoğraf çekiyorlar gidiyorlar ama bizlerle konuşan yok, çarşı canlandı diyorlar bir de bize sorsunlar.”

Hatice Yorgozlu

“Her yılki gibi değil satışlar. Yirmi yıldır çarşıda esnaflık yapıyorum ve söyleyebileceğim tek şey var; her yıl için bir önceki yılı arar olduk. Her yıl yeni yıldan sonra indirime girerdik ama bu yıl yeni yıldan önce Betvole indirime girdim yine satış yok. Turistlerin de yapıları artık değişti. Eskiden gelirler, fiyat neyse alıp giderlerdi. Şimdi indirimli olan mallarda dahi bir daha indirim istiyorlar, anlaşılır gibi değil. Eskiden Rumlar da alışveriş yapıyordu, fakat şimdi yüzde 50 azaldı. Rum tarafında yaşanan ekonomik kriz ve özellikle Rum gümrükçülerin uyguladığı ambargo nedeniyle artık onlar da gelmiyor. Gelenler de bir mont alıp onun da etiketini kesip, üzerlerine giyip gidiyorlar veya cüzdanla gelip çanta alıyorlar. Bu şekilde korkarak, alışveriş yapmaya çalışırken biz de ratgele satarsak satıyoruz işte. Durum bundan ibarettir.”

Cemaliye Bağcıoğluları

“Bir tarafta Rumların gümrük ambargosu, bir tarafta Rum tarafında yaşanan ekonomik sıkıntılar derken arada sıkışıp kaldık.Yerli insanlarımız da gelmez oldu artık. Umudumuz 13. maaşlardı ama onu da çok geç ödediler.Vatandaş olarak birbirimizi desteklemeliyiz. Bizim yetkililere de sesleniyorum Rumlar kendi esnafını korumak için gümrüklerinde önlem aldı. Bizimkiler gümrükte bir engel çıkarmazken en azından bizim getirdiğimiz mallara olsun gümrüğü düşürsünler.”

Servet Köprülüler

“Satışlarımız çok düşük. 25 yıldır hediyelik eşya satıyoruz. Fakat; yeni yıl arifesinde olmamıza rağmen bizlerin satışları çok düşük.Yerli halk zaten çarşıya uğramaz ama Rmlar da gümrük korkusuyla uğramaz oldu. Rum gümrükçüler malları ellerinden alıyor. Onlar da korkarak alıyor alacaklarını. Korkuyla alış-veriş mi olur? Olursa bu kadar olur zaten.Hiç canlılık yok ne yazık ki, ne yeni yıl, ne eski yıl bizde birşey fark etmedi.Son iki gün bkaldı ama genel olarak dükkanlar boş.”

Necmettin Sadak

“Bütün aybaşı boş geçtik, hala daha boşuz.Yerli halk süper marketlere gidiyor. Artık bandabulya öldü. Gelen Rumların sayısı azaldı. Gelenler de birşey almıyor. Çünkü hepsinde gümrük korkusu var. Bu çok ciddi bir sorundur ve Yeşil Hat Tüzüğü çalışmıyor demektir. Yetkililer bu soruna el atmalıdır.”

Meryem Özneşer

“Sabahtan beri oturuyorum bir kuruş almadım. İşte bak boş. Ne gelen var ne giden. Bandabulyayı restore ettiler ama yine turistler gelmedi. Eskiden kafamıza yıkılıyordu gelip fotoğraf çekerlerdi en azından. Şimdi onu da yapmıyorlar. Satış deseniz o da yok. Niçin hergün gelir burada otururum ben de bilmiyorum. Biz de buralarda ölüp gideceğiz işte bekleye bekleye. Biz ancak da kazanmadan veriyoruz. Bandabulya’da kira parası , elektrik parası.Yoklukla mücadele ede ede yaşayıp gidiyoruz işte”

Hürmüs Yarkın

“Satışlar her geçen yıl düşmeye devam ediyor. Hiç siftah yapmadığımız gün oluyor.Süper marketler bizi yuttu. Eskiden yerli halk gelir, bandabulyadan alışveriş yapardı, şimdi adım atan yok.Turistler de içeriye girmiyor. Adam geçer bakar boş içeri girmez. Rumlar da eskiden gelirdi buralarda kafeler vardı oturur, bir kahve içer, biraz meyve sebze alırdı, şimdi ne gelen var ne giden.”

Halil İbrahim Özsoy

“Ben çiçek satıyorum. Burası artık ölü bölge. Arkadaşlar geliyor birbirimizden alışveriş yapıyoruz.Yabancı yok. Ne yerli var ne Rum. Çiçekler öyle yolun içinde duruyor güzellik olsun diye! İki kuruş almışlığım yok. Geliyorum, oturuyorum ,tavla oynayıp gidiyorum. Halbuki tarihi bir bölge hem yerlilerden, hem de yabancılardan ilgi görmelidir. Bunun için yetkililer proje üretirlerse bizim işler de canlanır”