Aytuğ TÜRKKAN
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Diyalog’a yaptığı açıklamada, KKTC’de yüzde 30 dışında kayıt dışılığın bulunduğunu belirtirken, bunu ortadan kaldırmak için bazı çalışmaların yapıldığını söyledi. Amcaoğlu, 2018’de 3,5 milyar TL olan vergi tahsilatının 2019’da 5 milyara yükseldiğini, bu yıl pandemiden dolayı 651 milyon geride olduklarını belirtti.
Devletin topladığı vergiler konusuna ilişkin soruya karşılık Amcaoğlu, şöyle konuştu:
“Sadece yayınlanan beyanlar karşısında alınan vergilere kalsaydı iş o zaman biz geçen yılın haziran ayından bu yılın şubat ayına kadar fazladan 887 milyon TL’lik yüzde 32’ye gelen bir artıştan da söz edemezdik. 2019 yılında yaklaşık 5 milyar TL’ye yakın vergi tahsilatı var. 2018 yılında ise 3,5 milyar TL civarındaydı bu rakam. 2020 yılı içerisinde hedeflediğimiz rakamın pandemiden dolayı 651 milyon TL gerideyiz. Mahalli giderler kapıların açıldığı ilk günlerde yüzde 57, devamında yüzde 42, yüzde 21 ve yüzde 10’a düşmüştü. Bu ay yüzde 8,5’lik bir artış gerçekleşti. Toplamda 710 milyonluk bir tahsilat yaptık, 717 milyon TL’lik harcama yaptık. Reel sektöre yönelik ödemeler ve maaş ödemeleri yapıldı.”
Nüfus yoksa ekonomi de yoktur
Turizm gelirleri ve üniversite öğrencilerinin yarattığı kaynak düşünüldüğünde kamu maliyesine bunun eksi yansıması olacağını kaydeden Bakan Amcaoğlu, “Eğer biz turizmi yeniden hayata geçiremezsek, öğrenci seviyemizi eskiye getiremezsek asla eski rakamlara ulaşamayız. Nüfus yoksa ekonomi de yoktur” dedi.
Amcaoğlu, “Belki hiçbir şey eskisi gibi olmayacak ama turizm ve eğitimde çarkların dönmesini sağlamalıyız. Bu olmazsa dış ticaret açığı olan 1,8 milyarlık eksiği nasıl kapatacağız?” diye sordu.
Karantina için 12 milyon TL ödendi
Maliye Bakanlığı’nın pandemi sürecindeki harcamalarının durumuna ilişkin de değerlendirmede bulunan Amcaoğlu, rakamları paylaştı. Amcaoğlu şöyle konuştu;
“30 milyon TL ile başladık Covid-19 ödeme kalemi ile 45 milyona ulaştı bu rakam ve 40 milyon TL civarı bloke verildi. Karantina konaklamaları için 12 milyon TL bir meblağ ödendi ve tabi bunlar devam ediyor. Pandemi dışında nisan ayı içerisinde kronik hastalıklarla ilgili 85 milyon TL’lik bir ilaç için ihaleye çıktık ve tümü alındı.
Daha dün İlaç Eczacılar Müdürü 40 milyon TL’lik daha kaynak talep etti ve bu konuda finansman kaynağı yarattık.”
13’üncü maaşlar ödenecek
Maliye Bakanı Amcaoğlu’na ikinci hayat pahalılığı diliminin maaşlara yansıtmalarının zor olacağına ilişkin açıklamasına karşılık Başbakan Ersin Tatar’ın hayat pahalılığı ödemesinin yapılacağını dair açıklaması anımsatıldı. Amcaoğlu, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Amiral gemisinin kaptanı Sayın Başbakan’dır. Ben gerekçelerimi söylerim, ama kararı Bakanlar Kurulu verir ve biz de buna saygı duymak zorunda oluruz. 60 kuruşluk akaryakıt zammı hayat pahalılığında yüzde 1’e denk geldiğini ve bunun da karşılığının 60 milyon TL olduğunu söylemek durumundayım. Bunun kaynağı ile ilgili Türkiye ile yapılan protokolde bizlere aktarılacak rakamdan bahsetmek zorundayım. Kamu maliyesindeki eksiklerin giderilmesinde bu rakam kullanılacaktır. Bu yıl biz bütçeyi yaparken yüzde 12’lik bir enflasyon öngörüyorduk. İkinci 6 için yüzde 5 öngörüyorduk ama artık anlamı yok. Ama sadece Temmuzda 1,98’lik bir hayat pahalılığı var. Döviz kurlarında yaşananları düşündüğümüzde ağustos ayında da bu şekilde bir pahalılık çıkacaktır. Bunu da görmezden gelemeyiz.”
Anayasal haklar konusuna değinen Bakan Amcaoğlu 13’üncü maaşında bu çerçevede ele alındığını anlatarak, “Kazanılmış haklar çok önemlidir. 13’üncü maaşlar için 400 milyon TL’lik bir kaynak gerekiyor. O günkü şartlarda ödevimiz neyse, elimizdeki finansman kaynaklarıyla bunları yerine getireceğiz” şeklinde konuştu.
