Ömer KADİROĞLU

Türk lirasının dün yabancı paralar karşısında yüzde 15 dolayında değer kaybetmesi hem çarşıyı, hem de vatandaşların alım gücünü fena vurdu. Döviz borcu olanlar büyük bir şok yaşadığını söylerken, alış-verişe gidenler de hızla yükselen fiyatlar karşısında donup kaldı.
Diyalog’a konuşan vatandaşlar, konut ve araba kredilerinin genellikle Sterlin ve Euro olduğunu belirtirken “Sterlin kuru 17 liraya yükselince borçlar da ödenemez hale geldi” dedi. Döviz borcu olmayan vatandaşlar ise marketlerde yükselen fiyatlar karşısında açlık tehlikesinin başlayacağına dikkat çekti.

Ne dediler…?
Hatice Çoker
“Çocuğumun gittiği okula dövize endeksli para ödüyorum. Doktora yapan çocuğuma dolar üzerinden ödeme yapıyorum. Bir vatandaş olarak çok şikâyetçiyim. Memleketin bu duruma gelmesini şiddetle kınıyorum. Maddi manevi vatandaş her yönden bitmiş durumdadır. İnsanların alım gücünü bitirdiler. Bunun bu hale gelmesine sebep kim varsa derhal istifa etmelidir. İnsanlar döviz borcunu, kirasını ödeyemez ve markete gidemez hale geldi. Her gün zam oluyor. Ekmeğin 5 TL olacağını duyduk. Olan hep fakire ve gariban insanlara oluyor. Halk bitti, tükendi.”  
Sedat Reis
“Döviz borcum var ve bu kur artışları bizi mahvetti. Sterlin, dolar, TL borcumuz var. Durumlar çok kötü. Yetkiler nerede diyemiyorum çünkü ortada yetkili yok. Danimarka’nın parası bile bizi geçti. Buna sebep olanlar bırakıp gitsinler o koltukları. Resmen Corona değil, dövizden öleceğiz. Mahvolduk, dibe çakıldık. Zaten zorlanıyorduk. Şimdi bittik.”
Dildar Yıldırım
“Maalesef döviz borcum var. Kurlar durdurulamıyor. Döviz ödememde, yükselmeden dolayı TL olarak her geçen dakika cebimden daha fazla para çıkıyor.  Taksitleri ödeyemez hale geldik. Maaşlarımız yükseliyor gibi ama döviz karşısında eridi. Borcumu nasıl ödeyeceğimi artık gerçekten bilemiyorum. TL’nin döviz karşındaki değer kaybıyla baş edemiyoruz. Bir bir toplayıp, beş beş verir olduk döviz kuru sayesinde.” 
Fatih Çoker
“Döviz borcum var. Eğitim masraflarımı döviz üzerinden ödüyorum Döviz artışı her şeyi yerle bir etti. Bir yandan borcumuzu düşünüyoruz, bir yandan karnımızı nasıl doyuracağız diye düşünüyoruz. Harcadığımız şeylerin temelinde dövizin etkisi var. Benzinden tutun, elektrik, ekmeğe kadar her şey dövize bağlı. Hangi sıkıntımızı düşüneceğimizi şaşırdık.” 
Cehergin Yıldırım
“Günlük hayatta kullandığımız her şey ve temel gıda maddeleri dövize endeksli olduğu için aldığımız her şey 2-3 kat arttı. Ev kiralarımız, borçlarımız her şey döviz üzerinden. Dövizin bu kadar yükselmesi bizi çok olumsuz etkiledi. Tüm insanları bir çıkmaza sürükledi.”
Seyhan Arslan
“Dövizdeki artış nedeniyle Türk Lirası dibe vurdu. Ev kiraları ve arabalar Sterlin üzerinden…Türkiye’nin çökmesi için dış devletler elinden geleni yapıyor. Bu yaptırımlar nedeniyle de olan biz vatandaşlara oluyor. Şu an aldığımız maaş yetmiyor kaldı ki 6 bin lira bile alınsa yine de bu şartlarda ihtiyaçların karşılanmasına yetmez. Kıbrıs’ın durumu çok kötü bir hal aldı. Piyasadaki ürünlerin fiyatları her gün artıyor. Markete geldiğimiz zaman ihtiyaçlarımızı alabilmek için başka şeylerden kısmak zorunda kalıyoruz. Özellikle evli ve çocuklu aileler için Kıbrıs’ta yaşamak çok zor bir hal aldı.”
Mustafa Arslaner
“Dövizdeki yükseliş nedeniyle büyük olumsuzluklar yaşanıyor. Bu yükselişlerin etkilerini yılbaşından sonra daha ağır bir şekilde hissedeceğiz ve birçok esnaf işletmelerini kapatmak zorunda kalacak. Benim hem TL hem de döviz borcum var. Borçlarımı piyasada nakit olmadığı için sıkıntılı bir şekilde ödeyebiliyorum. Markete geldiğim ve alışveriş yaptığım zaman bazı şeyleri es geçmek durumunda kalıyorum. Çok sayıda insan temel ihtiyaçlarını bile karşılayamaz durumdadır. Yılbaşından sonra bizleri daha da zor günler bekliyor.”
Savaş Künar
Her geçen gün alım gücümüzü kaybediyoruz. Döviz arttıkça piyasadaki ürünlerin de fiyatları da artıyor ve her geçen gün ihtiyaçlarımızı karşılamakta daha da zorlanıyoruz. Allaha şükür borcum yok ancak artık karnımızı doyurabildiğimize şükreder durumdayız. Birikim yapamıyorum ve iki çocuğum için geleceğe dair bir yatırım yapamıyorum. Kendimizi kısarak çocuklarımızın ihtiyaç ve istediklerini almaya çalışıyoruz. Umarım bir an önce yaşanan bu duruma çözüm üretirler yoksa böyle devam ederse bizleri çok daha kötü günler bekliyor.”
Halil Korkmaz
“Her şey dövize endeksli olduğu için döviz arttıkça piyasada fiyatlar artıyor. Gece yatıyoruz başka sabah kalkıyoruz başka fiyatla karşılaşıyoruz. Ekmek, akaryakıt, tüp gaz ve benzeri şeylerde hemen karar üretilip zam yapılabiliyor ancak bir asgari ücreti belirlemek için on kez toplanıp dağılıyorlar. Yaşanan bu durum karşısında zaten vatandaş perişan olmuşken bir de artan döviz kurları nedeniyle iyice zora girdik. Benim bankaya hem TL hem de döviz borcum var. Markete geldiğimizde almayı istediğimiz çok şey oluyor ancak kasap, manav ve gıda reyonlarına yaklaşılmıyor. Bugün 4 kişilik bir aile kesinlikle hiçbir şekilde ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Bugün asgari ücret 10 bin TL de olsa zamlardan dolayı giderleri karşılayamaz. Ülkeyi idare edenler de ancak kendi koltuklarının peşine düşmüş halk ile ilgilenen yok.”
Ülkü Kurtdereli
“Döviz yükseldikçe piyasadaki ürünlerin fiyatları da aşırı bir şekilde artıyor. Döviz aldı başını gidiyor ve biz de dahil döviz borcu olanlar çok kötü bir durum içerisindedir. Ekonomik sıkıntı şimdilik çok fazla yaşamıyorum ancak çok kötü duruma düşen ve ihtiyaçlarını karşılayamayan çok fazla insan var. Bugün sadece sebze alabildim; ne et ne de tavuk alamadım ve 400 lira ödeme yaptım. Marketlerde alışveriş yaptığımızda ihtiyacımız olanları alabilmek için başka yerlerden kısıyoruz. Bu durum böyle devam ederse ne olacak bilmiyorum ancak ileriyi göremiyoruz. İnşallah kısa sürede bu yaşanan soruna çözüm bulurlar. Çözüm bulmazlarsa sanırım bugün 400’e aldığımız alışverişi yarın bin TL’ye alacağız.”
Esat Eriş
“Döviz yükselişi devam ediyor ve insanlar özellikle döviz olarak borçlananlar çok zor bir duruma düşüyor. Dövizdeki artış temel ihtiyaçlarımıza da yansıyor ve geçen sefer 400 TL’ye aldığım alışverişin aynısını şimdi 600 TL’ye aldım. Aldığımız ürün miktarı düşüyor ancak rakamlar sürekli artıyor. Ekonomik sıkıntı özellikle son bir ayın içerisinde alım gücümüz çok düştü. İstediklerini ve ihtiyacı olanları alamayan insanlar da var. Umarım bir an önce bu sıkıntılar aşılır ve insanlar en azından temel ihtiyaçlarını karşılayabilirler.”
Cevat Menekşe
“Dövizdeki artış piyasayı olumsuz yönde etkiliyor. 4 çocuğum var 6 kişilik bir aileyiz ve istediklerimizi almak artık çok zorlaştı. Ciddi bir ekonomik sıkıntı yaşıyoruz. Market alışverişinden çıktığımız zaman keşke şunu da alabilseydik dediğimiz çok şey var. Şimdi yaptığım alışverişte çocuklarıma bolibif alamadım. Çok alamadığımız şey var ve her geçen gün daha da kötüye gidiyoruz. Borcum var ve bugün şükrediyorum ki borcum TL ancak onu bile ödemekte sıkıntı yaşıyorum.”
Mehmet Aygüner
“Dövizdeki yükseliş felaket bir şekilde devam ediyor. Geçim sıkıntısı her geçen gün büyüyor. Markete girip ufak tefek şeyler alıyoruz ve 700 ile bin TL rakamlar ödemek durumunda kalıyoruz. Aldığımız asgari ücret ne yaparsak yapalım kesinlikle yetmiyor. Market alışverişimde almak istediğim ancak alamadığım ürünler arasında et, sebze ve meyve gibi ürünler var. Döviz borcum yok sadece TL borcum var ancak onu ödemek için de çok şeyden kısmak zorunda kalıyoruz.”
Aygün Gökman
“Döviz çok kötü bir şekilde yükselmeye devam ediyor. Dövizin yükselmesi ile her şey pahalılaşıyor daha da bu durum artarak sürecektir. Halk ciddi bir ekonomik sıkıntı yaşıyor. Herkesin hayatını sürdürdüğü bir düzen vardı ve dövizdeki artış nedeniyle bu düzen bozuldu. TL borcum var ve onu ödemeye çalışıyorum. Şimdi market alışverişime 400 lira harcadım ve yaptığım alışveriş 3 günlüktür. Dövizdeki yükseliş piyasadaki pahalılık devam ederse çok daha zor günler bizi bekliyor.”
Hüseyin Yazıcı
“Dövizdeki arış piyasanın her geçen gün daha da pahalı olmasına neden oluyor. Zaten Pandemi nedeniyle alım gücümüzü bitirdik bir de dövize endeksli pahalılıkla çok zor bir duruma düştük. Zamlar aldı başını gidiyor ve kimse bununla ilgili çalışmıyor. Eskisi gibi ihtiyacımız olan temel tüketim maddelerini alamıyoruz. Bugün fiyatlar başka yarın bambaşka. Çok şükür borcum yok ancak biz geçinemezken borcu olanların nasıl geçindiğini yetkililerin görmesi ve çözüm üretmesi gerekiyor. Umarım bu iş böyle sürmez çünkü böyle devam ederse daha da zor günler bizi bekliyor.”