Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum Lider Anastasiadis’in özellikle Crans Montana’dan bu yana, daha önceden mutabakata varılan konularda bile geri adım atmış olması ve bu tavrını inatla sürdürmesinin herkeste bir karamsarlık yarattığını ifade etti. Cumhurbaşkanı, “Sayın Anastasidis bu noktadaki olumsuz tavrını kaldırırsa, bir açılım noktasına gelinebilir” dedi.

Cumhurbaşkanı Akıncı, katıldığı ortak televizyon programında, Kıbrıs sorununda tıkanıklığın nedeninin, Rum lider Anastasiadis’in bir BM parametresi olan Kıbrıs Türk halkının siyasi eşitliği ile federal organlarda kararlara etkin katılım hakkını çöpe atmaya çalışması olduğunu belirterek “BM parametresi diyor ki, siyasi eşitlik her federal organda eşit sayı anlamına gelmemekle birlikte, iki tarafın organlara ve kararlara etkin katılımını içerir” şeklinde konuştu.

“Böyle bir anlayışı kabul etmem”
Cumhurbaşkanı Akıncı, “Kıbrıs sorunu çözülmeden hiçbir şey olmaz’ veya ‘ne gerek var Kıbrıs sorununu çözmeye? Biz her şeyi kendimiz halledebiliriz’ anlayışlarından da uzak durmalıyız. ‘Kıbrıs sorunu çözülmeden hiçbir şey olmaz, oturduğumuz yerde oturup kalalım’ demek, ‘kaderimiz Anastasiadis’in iki dudağı arasındadır’ demektir. Böyle bir anlayışı kabul etmem” dedi.
Cumhurbaşkanı, “Çözüm yok diye oturup bekleyemeyiz. Oturup hep birlikte Anastasiadis’i mi bekleyeceğiz? Bu Kıbrıs Türküne yapacağımız en büyük haksızlıktır. 50 yıldır devam eden bu sorunun çözümü herkes için iyi olacak, çözümün kaybedeni olmayacak, Kıbrıs Türk halkına ve özellikle gençlerimize çok yeni ufuklar açılacak. Görev sürem boyunca bu imkân doğsun diye uğraşmaya devam edeceğim, eğer böyle bir olasılık çıkarsa da bunu sonuna kadar zorlayacağım. Ama bunu yaparken diğer konularda da yapabileceklerimiz var, onları da bıkmadan, usanmadan, zorluğunu bile bile, çözümsüzlüğün yarattığı ek sorunları da bile bile sorunların üstesinden gelmek için var gücümüzle çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.

“Sıfırdan başlamak olmaz”
Cumhurbaşkanı Akıncı, “Terms of reference çalışması içerisindeki en önemli unsurlardan biri de siyasi eşitliğimiz ve etkin katılım hakkımızdır. Eğer yeni bir süreç başlayacaksa, bunun başlangıcı, en başta tüm tarafların varılan uzlaşılara bağlılığını deklare etmesidir. Çünkü çözüm hedefiniz varsa, her şeye sıfırdan başlamak olmaz. Ancak terms of reference konusunda bile anlaşılamazsa, nereden başlayıp nereye gidileceği en baştan kararlaştırılamazsa, kimse taraflara yardımcı olamaz” dedi.
Rum lider Anastasiadis’in siyasi eşitlik ve etkin katılım konusundaki attığı geri adımda ısrar etmesi durumunda, “Kıbrıs Türk toplumunda siyasi eşitliği ve etkin katılımı içermeyecek bir düzenlemeye evet diyecek bir Kıbrıslı Türk lider var mı?” diye soran Akıncı “Buna evet diyecek bir Kıbrıslı Türk düşünemiyorum” şeklinde konuştu.

Tıkanıklık nasıl aşılır?
Cumhurbaşkanı Akıncı, Rum lider Anastasidis’in siyasi eşitlik ve etkin katılım hakkı konularındaki olumsuz ısrarı ve geri adımlarından vazgeçerek “tamam ben varım” demesi durumunda Kıbrıs sorununun çözülmesinin mümkün olup olmayacağı sorusuna karşılık, şunları kaydetti:
“Bu tıkanma büyük oranda aşılır ve müzakere süreci bizim hep altını çizdiğimiz ve Genel Sekreterin de artık o noktaya geldiği şekilde ucu açık olmayan, sonuç odaklı bir stratejik anlaşma yönüne doğru evrilebilir. Bu yüzde yüz böyle olacak demiyorum ama şu anda benim gördüğüm, BM de artık bu işin incir ipi gibi uzamasından yana değil. Lute da her geldiğinde bu noktayı teyit ediyor, Genel Sekreter de bu yaklaşımı raporlarından teyit ediyor.”
 Akıncı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tıkanma noktası gerçekten de sayın Anastasiadis’in yanlış tavırlarıdır. Artık bunu gören sadece bir Kıbrıslı Türk lider olarak ben ya da siz gazeteciler değilsiniz. Rum tarafında da bu ciddi ciddi görülen, söylenen, yazılan eleştirilen bir konu haline geldi. Hatta kendi partisinin içinde bile… Rum gazetecilerden bazıları bana açık mektup yazmaya başladı, orada muhalefet partileri de Anastasiadis’i eleştiriyor. Anastasidis bu noktadaki olumsuz tavrını kaldırırsa mesele bir açılım noktasına gelebilir.”

“Ortak zenginliğimiz olduğunu herkes kabul ediyor”
Türkiye’nin bazı bölge ülkeleriyle ilişkilerinde yaşadığı sorunların Anastasaidis’e Yunanistan’la birlikte bir takım üçlü iş birlikleri yaratma şansı tanıdığına işaret eden Cumhurbaşkanı Akıncı, bölgede Türkiye’nin boşluğunu bir şekilde doldurma gayretine girildiğini ancak Türkiye yöneticilerinin sıklıkla ifade ettiği şeyin, büyük devletler tarafından da görüldüğünü belirtti. Türkiye’nin de önemli bir bölge aktörü olduğunu anımsatan Akıncı, “Toplumlar, yönetimler, tavırlar, anlayışlar değişir ama Türkiye bu bölgededir, dolayısıyla Türkiye’yi her konuda dışlayarak bir yere varmak da kolay değil” dedi.

Nüfus sayımı ve yeni vatandaşlık yasası
“Nüfus rakamı üzerinde devlet organları kendi aralarında bir uzlaşı sağlayamaz mı?” sorusu üzerine Akıncı, bir ülkedeki nüfusun sayısının, yetkililerin bir rakam üstünde anlaşması, uzlaşması demek olmadığını belirterek, önemli olanın, o rakamın gerçekte ne olduğunun bulunarak bilinmesi olduğunu vurguladı.
Nüfusun tam olarak kaç olduğunu kendisinin de, hükümetin de bilmediğini, bu nedenle hükümetin kendi programına ‘sağlıklı bir nüfus sayımı gerekir’ yazdığını anımsatan Cumhurbaşkanı, hükümetin 2018 yılında nüfus sayımını bütçeye de koyduğunu ancak ekonomik kriz nedeniyle yapılamadığının açıklandığını, bunun hala bir ihtiyaç olduğunu ifade ederek, “Bu yıl yapamıyorsak seneye yapalım” dedi.
Müzakerelerin devam ettiği dönemde KKTC İçişleri Bakanlığı’nın kendisine vatandaş sayısı ile ilgili verdiği resmi bilginin 220 bin olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı, “Bu rakam bize iletildiği zaman 30 bininin yurtdışında yaşadığı ayırımını da yaptılar. Biz de müzakerelerde hiçbir ayrım olmaksızın, köken farkı gözetilmeksizin, İçişleri Bakanlığımızın verdiği bütün vatandaşlarımız ileride federal cumhuriyetin de vatandaşı olacaklar sonucunu aldık. Sonra aradan 3 – 3 buçuk yıl geçti, aynı bakanlığın bugünkü verileri çok farklı bir noktaya geldi. 220 bin olan toplam vatandaş sayısı 350 bin oldu, arada 130 bin fark. O zamanki mi yanlış, bugünkü mü yanlış bilemiyorum. Ben bunu sorguladım. Ben herhangi bir rakam telaffuz etmedim. Sadece gerçeği bilmek istiyorum” dedi.
“Müzakere döneminde verilen 220 bin rakamının 2016 yılı sonuna kadar geçerli olduğuyla ilgili bir kaydımız vardır” diyen Cumhurbaşkanı Akıncı, şöyle konuştu:
“Biz 2016’dan sonra o rakama bağlı değiliz ama bu ülke de nereye gidecek, ne kadar vatandaşı olacak, nasıl olacak, bunları da bilmek herkesin hakkı. Benim şahsi kanaatim öteden beri değişmemiştir. Orada yaşamı çevirecek makul sayıda bir nüfus her toprağa gereklidir ama sırf çoğalalım anlayışı hiçbir zaman tasvip ettiğim bir anlayış olamaz. Nüfusumuzun sayısı ne isterse olsun yaşatacağınız hayatın kalitesidir önemli olan. Eğer bir planlama yapacaksanız bilmek zorundasınız. Nüfus en önemli veridir.”

“Adaylığa günü gelince karar vereceğim”
2020’de Cumhurbaşkanlığı’na devam etmek için aday olmaya karar verip vermediği sorulan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, şu cevabı verdi:
“2015 seçimlerde adaydım, şimdi Cumhurbaşkanıyım. Şu an bu görevdeyim. Karar verdim mi? Hayır karar vermedim, seçime daha bir yıldan fazla zaman var. Günü gelince değerlendireceğim”.
Bir soruya karşılık, “Her parti kendi adayını gösterebilir. Her partiye saygım var. Partilerin aday gösterip göstermeyeceği, kimi aday gösterecekleri tümüyle kendilerini ilgilendirir. Ben seçime bağımsız girdim, yine aday olmaya karar verirsem, tarafsız ve bağımsız aday olurum” diyen Cumhurbaşkanı Akıncı, “Kıbrıs Türk halkı vicdanlı bir halktır. Elini vicdanına koyan kimse Akıncı çözüm için çaba harcamadı diyemez” ifadelerini kullandı.