Eylem Can ARSLAN
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, Çiftçiler Birliği Başkanı Mehmet Nizam, Balıkçılar Birliği Başkanı Kemal Atakan ve Seracılar Birliği Başkanı Veli Bayır, ülkede yaşanan sorunlara değindi. Naimoğulları ülkenin en önemli sorununun ekonomik istikrarsızlık olduğunu söylerken, Nizam üretime yeterince değer verilmediğini ifade etti. Atakan ise “Ülkenin en büyük sorunu hükümet edenlerdir” ifadesini kullandı. Bayır da başta elektrik olmak üzere üretim maliyetlerinin giderek yükseldiğini, üretimin zora düştüğünü ifade etti. Diyalog’un ‘Ülkenin en önemli sıkıntısı nedir?’ ve ‘Bundan sonrası için ne yapılmalı?’ sorularını yanıtlayan üreticiler şu görüşleri ortaya koydu;
Mustafa Naimoğulları (Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı)
“Ülkenin en önemli sıkıntısı yapılan zamlar, ekonomik sıkıntılar, halkın alım gücünün düşmesidir. Ekonomideki istikrarsızlık ve kullanılan para birimi de bu sorunların içerisindedir. Bir an evvel halkın alım gücünün makul seviyeye çıkarılması için gerekli çalışma ve önlemler alınmalıdır. Ülkenin en önemli ve birinci sorunu ekonominin kötü gidişatıdır. Bundan sonra yapılması gereken üretime odaklanmaktır. Bir devletin üreterek ayakta kalması gerekir. Kendi kendine yetebilmesi gerekir bu devletin, üretim desteklenmelidir. Gerek tarım gerek sanayi, gerek başka bir sektörde üretim desteklendikçe, bu devlet kendine yetebilir. Üretmeyen devlet kalkınamaz, kendisine yetemez. Bir an önce üretime gereken destek sağlanmalıdır.”
Mehmet Nizam (Çiftçiler Birliği Başkanı)
“Ülkenin en büyük sorunu üretime verilmeyen değerdir. Ne yazık ki bizim ülkemizde üretim değersiz kılınıyor. Geçimini üreterek sağlayan insanlar büyük sıkıntı içinde. Bir devletin var olabilmesi için üretmesi gerekmektedir ama bizim ülkemizde üretime gereken değer verilmiyor. Ülkenin ekonomik anlamda çıkış yolu bulabileceği ve ülke ekonomisine katma değeri yadsınamaz olan üretim ve tarım daha öncelikli bir sıralamaya alınmalıdır. Devletin üretime gereken değeri vermesi şarttır. Var olmak istiyorsak bu ülkenin üreticileri ve üretimi için çaba göstermeli, sadece kamu sektörü değil özel sektör de desteklemelidir. Kamu sektöründeki gelir-gider dengesizliği ülkeyi mali sıkıntıya götürmektedir. Bu yüzden ülke insanı sıkıntı yaşamaktadır. Bir an önce sürdürülebilir tarım politikası hayata geçirilmelidir. Üretime gerekli destek ve kolaylıklar sağlanmalıdır.”
Veli Bayır (Seracılar Birliği Başkanı)
“Ülkenin en önemli sorunu gündemde yerini koruyan elektrik sorununun yanı sıra çiftçiler ve üreticilere sahip çıkılmamasıdır. Son dönemde maliyetlerin artmasıyla üreticiler üretim yapamıyor, Pazar fiyatları gıdaların fiyatları da buna bağlı olarak yükseliyor. Devletten gelen destekse ne yazık ki hiçbir masrafımızı karşılamıyor. Bugün sanayiciler için destek paketinde solar enerji de kullanılmak üzere çekilen kredilerin faiz oranı yüzde 9’ken bu üreticiler için yüzde 13’tür. Bu şartlarda nasıl üretim yapılabilir?
Bundan sonrası için artık üreticiye gerekli önemi versinler. Üreticiyi destekleyen politikaları hayata geçirsinler. Bugün sanayiciye verilen kredi faiz oranları bile bizden daha düşük. Sanayiciye yüzde 9 faiz veren hükümet, çiftçiye yüzde 13 faiz oranıyla kredi verdiriyor. Elektrik girdi maliyetleri açısından çok kötü bir durumdayız. Elektrik başta olmak üzere yakıt gibi temel girdilerde üreticilere kolaylık sağlanmasını istiyoruz. Bize destek olsunlar ki piyasaya girecek sebze-meyveyi daha ucuza mal edebilelim, halk da daha ucuza yiyebilsin.”
Kemal Atakan (Balıkçılar Birliği Başkanı)
“Ülkenin en büyük sorunu hükümet edenlerdir. Şuan gündemde olan elektrik konusu da sorunun hükümet olduğunu göstermektedir. Kirli oyunların oynandığı, her seçimde sözler vererek, seçim sonrasında oy aldıklarında bu sözleri unutup koltuk kavgasına düştüler. Balıkçılık sektörü için birçok söz verdiler, destek vereceğiz dediler ama balıkçılık sektörünü de balıkçıları da öldürüyorlar. Bugün benim balıkçılarım, bu pahalılıkta bu ekonomik alanda borçlarını ödeyemedikleri, çocuklarını okutamadıkları için başka işlere yöneliyor. 2022’nin 8’inci ayında olmamıza rağmen hala balıkçılık sektörüne herhangi bir destek vermediler. Dünyanın en önemli alanlarında biri olan balıkçılık ölüyor.
Bundan sonrası için yapılması gereken hükümet edenlerin değişmesi, bu yapılanların hesabının sorulmasıdır. Bu yapılanların hesabı sorulmadığı takdirde hiçbir şey değişmeyecek, şimdi hükümet edenle gitse bile yeni gelenler aynı koltuk kavgalarını yapmaya devam edecek. İnşallah, temiz insanlar, KKTC’yi seçiyoruz, onu yaşatıyoruz diyen insanlar bu hükümetin başına gelir ve yaşanan bütün sıkıntıların içinden çıkılır.”